آیا می‌دانستید که تنها راه درمان کامل و قطعی کیست درموئید تخمدان عمل جراحی می‌باشد؟ اگر شما هم به درموئید کیست تخمدان که تراتوم یا کیست مویی هم نامیده می‌شود، مبتلا هستید؛ لازم است بدانید که هیچ دارویی در هیچ کجا جهان وجود ندارد که قادر به ازبین‌بردن این کیست باشد. عمل جراحی کیست درموئید تخمدان، عملی است که نیاز به تجربه و مهارت و دانش جراح دارد. پس برای اینکه به عوارض جدی دچار نشوید، حتماً برای عمل کیست درموئید تخمدان بهترین دکتر کیست تخمدان را انتخاب کنید.
آنچه در این مقاله می خوانید:
فهرست مطالب
انواع شیوه‌های عمل کیست درموئید تخمدان
جراحی کیست درموئید یا کیست مویی یا تراتوم تخمدان حائز اهمیت است. زیرا این کیست می‌تواند پاره شود یا منجر به پیچش تخمدان شود. البته تمام کیست‌های درموئید، نیازمند به عمل فوری و اورژانسی نیستند. کیست درموئید تخمدان حاوی بافت‌های مختلفی مانند غضروف، مو و دندان می‌باشد؛ لذا اگر این کیست در جلسات سونوگرافی پیگیری، سایز آن در حال افزایش باشد و یا قطر بزرگی داشته باشد، احتمال پاره شدن و پخش‌شدن محتویات آن به داخل شکم افزایش می‌یابد.
پاره شدن کیست درموئید و پخش‌شدن محتویات به داخل شکم، بسیار خطرناک بوده و حتی می‌تواند باعث مرگ فرد مبتلا شود. در مواردی که سایز کیست بزرگ است و مواقعی که جراح ترجیح می‌دهد از وقوع وقایع بحرانی پیشگیری کند، جراحی الزامی می‌شود. نوع جراحی با درنظرگرفتن سن شما، تمایل شما به بارداری در آینده، قطر کیست و سایر فاکتورها توسط جراح مشخص می‌شود. انواع شیوه‌های عمل کیست درموئید تخمدان عبارت‌اند از:
- ♦ شیوه اول عمل کیست درموئید تخمدان؛ کیست‌های درموئید تخمدان با قطر کمتر از یک سانتی‌متر به طریق بسته جراحی خواهد شد. جراحی بسته، جراحی به روش لاپاراسکوپیک نیز نامیده می‌شود. در این تکنیک جراح چندبرش کوچک به روی شکم انجام می‌دهد و از این طریق ابزار جراحی که متصل به دوربین و چراغ هستند را داخل حفره شکم و لگن می‌کند. این روش برای دوشیزگان و زنان جوان که کیست‌های کوچک دارند، انتخابی است.
- ♦ شیوه دوم عمل کیست‌های درموئید تخمدان؛ در کیست‌هایی با قطر بزرگ‌تر از یک سانتی‌متر می‌باشد که به روش جراحی باز شکم یا لاپاراتومی صورت می‌گیرد. گاهی کیست‌های درموئید، سایز بسیار بزرگی پیدا می‌کنند که در این موارد احتمال پارگی آنها یا منجرشدن به چرخش تخمدان در آنها افزایش می‌یابد. اگر کیست تخمدان دارای اجزای سرطانی باشد، لاپاراتومی یا جراحی باز شکم با برش نسبتاً بزرگ انتخابی است.
زیرا احتمال دارد که هم‌زمان تخمدان یا تخمدان‌ها، لوله‌های رحمی و رحم هم خارج شوند. استفاده از طب سنتی مانند بادکش و یا مصرف گیاهان دارویی مانند سیاه‌دانه، زنجبیل، دارچین و زیره، تأثیر درمانی ندارد.
علت‌های وجود کیست درموئید تخمدان
کیست درموئید تخمدان که تراتوم یا تراتوما نامیده می‌شود، کیسه‌ای است که داخل آن بافت‌های مختلفی، منشأ گرفته از سلول‌های ابتدایی جنینی وجود دارند. مو، ناخن، بافت عصب، چربی، غضروف و دندان ممکن است داخل این کیست‌ها دیده شود. به همین دلیل است که نام دیگر درموئید سیست تخمدان، کیست مویی می‌باشد. این کیست در بانوان جوان شایع است.
دلیل واحد و مشخصی برای ایجاد کیست درموئید تخمدان شناخته نشده است، اما پزشکان معتقدند که عوامل و فاکتورهای زیر، ریسک ابتلا به این کیست را افزایش می‌دهند.
حاملگی؛ ثابت شده است که بارداری باعث تحریک بدن برای ساخت یا افزایش سایز کیست درموئید در تخمدان می‌شود.
ابتلا به اندومتریوز؛ اگر بافت دیواره داخلی رحم، یعنی لایه آندومتر در جایی خارج از داخل حفره رحم رشد کرده باشد؛ اصطلاحاً آندومتریوز نامیده می‌شود. رشد نابجای آندومتر به روی تخمدان، شما را مستعد به ایجاد کیست درموئید خواهد کرد.
عفونت‌های زنانه؛ عفونت¬های مزمن لگن که تحت عنوان بیماری التهابی مزمن لگن یا پی‌آی‌دی شناخته می‌شوند؛ لذا توصیه می‌شود، اگر هر یک از علائم عفونت‌های زنانه را دارید، برای پیشگیری از ابتلا به کیست‌های تخمدان با پزشک متخصص زنان مشاوره کنید.
سابقه ابتلا مکرر به کیست‌های تخمدان؛ اگر شما فردی بوده باشید که قبلاً کیست تخمدان داشته بوده باشید، احتمال بیشتری دارد که به کیست درموئید تخمدان مبتلا شوید.
علائم هشدار برای عمل کیست درموئید تخمدان
همه کیست‌های درموئید تخمدان به جراحی نیاز ندارند. ازآنجاکه این کیست اگر سایز بزرگی داشته باشد، می‌تواند پاره شود و محتویات آن در شکم پخش شده و خطرآفرین شود و نیز ازآنجاکه کیست‌های درموئید بزرگ می‌تواند باعث پیچش تخمدان شود، لذا بررسی‌های دوره‌ای و پیگیری منظم رشد آنها با سونوگرافی الزامی است. علائم هشدار جهت عمل کیست درموئید تخمدان، به شرح زیر است.
کیست‌های درموئید که قطر بالای ۱۰ سانتی‌متر دارند، حتماً باید جراحی شوند. زیرا این کیست‌ها با احتمال بیشتری می‌توانند پاره شوند و یا باعث پیچش تخمدان شوند.
اگر در بررسی‌ها، در محتویات کیست شواهدی دال بر بدخیمی و سرطانی بودن دیده شود.
- ♦ پاره شدن کیست
- ♦ پیچش تخمدان
- ♦ کیست در تخمدان زن یائسه
نکته‌ای که بهتر است اینجا در مورد آن صحبت کنید، کیست درموئید تخمدان در بارداری است. اگر در بررسی‌های پیش از اقدام، در سونوگرافی‌ها متوجه وجود کیست درموئید تخمدان شده باشید، ممکن است پزشک توصیه کند که قبل از اقدام به بارداری، کیست درموئید خصوصاً اگر قطر بزرگی داشته باشد، از طریق لاپاراسکوپی خارج کنید.
زیرا حاملگی از مواردی است که باعث تحریک رشد کیست درموئید می‌شود و احتمال پاره شدن در حاملگی را افزایش می‌دهد. پاره شدن کیست در حاملگی می‌تواند بسیار برای جان مادر خطرآفرین باشد.
عوارض عمل کیست درموئید تخمدان
آیا عارضه‌ای به دنبال عمل کیست درموئید تخمدان وجود دارد؟ مهم‌ترین و شایع‌ترین عوارض بعد از جراحی کیست درموئید تخمدان چیست؟ تمام اعمال جراحی خواه یا نا خواه عوارضی دارد و این موضوع برای عمل کیست درموئید تخمدان هم صادق است.
نکته مهم این است که اگر جراحی توسط جراح باتجربه در زمینه عمل کیست درموئید تخمدان انجام شده باشد؛ شما فقط عوارض گذرا را تجربه می‌کنید که خودبه‌خود در طول چند هفته به طور کامل برطرف می‌شود. این عوارض عمومی عبارت‌اند از:
- ♦ خونریزی در حد خفیف
- ♦ درد و سوزش در محل بخیه‌ها و برش‌ها
- ♦ یبوست و نفخ شکم
- ♦ درد شکم، لگن و کمر
- ♦ درصورتی‌که عمل به طریق لاپاراسکوپی انجام شده باشد، درد کتف و شانه در روزهای اول
در موارد بسیار نادر، ممکن است عوارض جدی‌تری رخ دهند. در افراد چاق، در افراد مبتلا به دیابت کنترل نشده، زنان باردار و افراد سیگاری و افرادی که سابقه مصرف الکل طولانی‌مدت دارند، احتمال وقوع عوارض جدی بیشتر است. این عوارض عبارت‌اند از:
- ♦ آسیب‌دیدن اعضای داخلی بدن در حین جراحی
- ♦ آسیب‌دیدگی عروق مهم بدن در حین جراحی
- ♦ خونریزی‌های حجیم و طولانی
- ♦ عفونت‌های داخلی و عفونت زخم
- ♦ لخته‌شدن خون
- ♦ آمبولی‌های کشنده مانند آمبولی ریه
- ♦ عود مجدد کیست درموئید البته اگر بقایای کیست درموئید باقی‌مانده باشد یا کیست‌های کوچکی در تخمدان باقی‌مانده باشد.
- ♦ لزوم تخلیه هر دو تخمدان و بروز یائسگی زودهنگام
- ♦ به دنبال مصرف داروهای بیهوشی، عوارض ناشی از آنها نیز مزید بر علت شود.
فراموش نکنید که شما با سپردن جراحی کیست درموئید تخمدان به جراح باتجربه، از ابتلا به عوارض جدی این جراحی در امان می‌مانید. پس در انتخاب جراح دقت کنید. پزشکان مجموعه ما بیش از ۲۰ سال سابقه درمان موفق و جراحی بدون عارضه کیست‌های تخمدان را در کارنامه خود دارند و آماده ارائه مشاوره به‌صورت حضوری و آنلاین به شما عزیزان هستند.
کیست‌های درموئید اگر در جلسات پیگیری، افزایش سایز نداشته باشند و علائم شدید و جدی ایجاد نکرده باشند، نیاز به جراحی نخواهند داشت. اما کیست‌های مویی تخمدان که در حال افزایش سایز هستند یا کیست‌هایی با سایز بزرگ و کیست‌هایی که علائم شدید به‌عنوان‌مثال دردهای شدید ایجاد کرده‌اند، حتماً باید با عمل جراحی خارج شوند. هیچ دارویی برای برطرف‌کردن کیست درموئید تخمدان وجود ندارد.
کیست‌های کوچک در زنان جوان با روش بسته یا لاپاراسکوپی و کیست‌های بزرگ و کیست‌هایی که علائم بدخیمی دارند، به روش جراحی باز یا لاپاراتومی خارج می‌شوند. یادتان باشد، مهم‌ترین رکن در موفقیت عمل کیست‌های تخمدان، وسواس شما در انتخاب جراح است.
بایدونبایدهای بد و قبل از عمل کیست درموئید تخمدان
عمل جراحی کیست درموئید تخمدان، تکنیک‌های مختلفی دارد و برای دسته‌ای از مبتلایان انجام می‌شود که کیست آنها بسیار بزرگ شده است و دردهای شدیدی ایجاد کرده که قابل‌تحمل نیست. آگاهی‌یافتن از نقاط مهم قبل و بعد از جراحی الزامی است تا با رعایت طریق آنها، ریسک ابتلا به عوارض جدی را کاهش دهید و به پاسخ درمانی کامل دست یابید. قبل از عمل کیست درموئید تخمدان به نکات زیر توجه کنید.
جراح باتجربه در زمینه عمل کیست درموئید تخمدان اهمیت بالایی دارد؛ پس در انتخاب جراح وسواس داشته باشید.
حتماً جلسه مشاوره با جراح را جدی بگیرید و در این جلسه در مورد تمام سوابق بیماری‌ها، جراحی‌ها، لیست داروهای مصرفی با پزشک صحبت کنید. اگر آسپرین، داروهای ضد لخته و رقیق‌کننده خون مصرف می‌کنید، حتماً آن را به اطلاع پزشک برسانید.
سیگار، قلیان و الکل و هر فرآورده حاوی توتون و تنباکو باید حداقل یک هفته قبل از جراحی به طور کامل قطع شده باشد. برخی از پزشکان، این زمان را یک ماه قبل از جراحی می‌دانند.
در جلسه مشاوره، احتمال نازایی در آینده بعد از جراحی را با پزشک معالج خود به‌دقت بررسی کنید. اگر تمایل به حفظ تخمدان‌ها و فرزندآوری در آینده دارید، این نکته را به پزشکتان بگویید.
نکات مراقبتی بعد از عمل جراحی کیست درموئید تخمدان به شرح زیر است.
در روز جراحی، حتماً باید یک همراه داشته باشید.
اگر جراحی لاپاراسکوپی کرده باشید، حداقل دو الی سه ساعت در بیمارستان خواهید بود و ممکن است یک شب هم در بیمارستان نگه داشته شوید. درصورتی‌که روش جراحی شما لاپاراتومی بوده باشد، ۱ تا ۲ شب در بیمارستان خواهید بود.
راه‌افتادن سریع بعد از عمل جراحی بسیار مهم است. بعد از کسب هوشیاری، پرستار کمکتان می‌کند تا از تخت پایین بیایید و چند قدم راه بروید.
پیاده‌روی منظم در همان روزها و ساعت‌های اولیه بعد از جراحی اهمیت حیاتی دارد. از یک سمت مانع لخته‌شدن خون در سیاهرگ‌ها می‌شود و احتمال وقوع آمبولی را کاهش می‌دهد و از سمت دیگر نفخ و یبوست را بهبود می‌بخشد.
مایعات فراوان جزء اصلی درمان در روزهای بعد از جراحی هستند. سوپ‌های رقیق ولرم بهترین غذا در هفته اول می‌باشد.
معمولاً حمام ۲۴ الی ۴۸ ساعت بعد از جراحی مجاز است. البته زمان دقیق را از پزشک معالج جویا شوید.
تا زمانی که در بیمارستان هستید، داروها توسط گروه پرستاری به شما داده می‌شود. در زمانی که مرخص می‌شوید، نسخه پزشک را عیناً تهیه کنید و در مصرف به‌موقع داروها دقت کنید.
زخم‌ها باید همیشه تمیز و خشک بمانند. اگر برای بخیه کشیدن باید به پزشک مراجعه کنید، زمان آن را جویا شوید و یادداشت کنید.
۲ الی ۳ هفته بعد از لاپاراسکوپی و ۶ الی ۱۲ هفته بعد از عمل لاپاراتومی، شما به شرایط قبل از عمل خود باز می‌گردید. البته طول این دوران نقاهت و شدت علائم آن از فردی به فرد دیگر متغیر می‌باشد.
مصرف الکل، سیگار و قلیان حداقل یک هفته بعد از عمل ممنوع است.
رابطه جنسی در ۴ هفته اول ممنوع است. زمان مناسب برای آغاز رابطه جنسی را از پزشکتان جویا شوید.
تا یک ماه بلندکردن اجسام سنگین، انجام ورزش‌های سنگین و رانندگی‌های طولانی ممنوع است.
تا زمانی که پزشک مجاز ندانسته است، از نشستن داخل وان حمام، رفتن به داخل استخر، سونا و جکوزی خودداری کنید.
سخن پایانی
ممکن است در یک سونوگرافی شکم و لگن که به‌منظور دیگری انجام داده‌اید، متوجه وجود کیست درموئید یا کیست مویی در تخمدان شده باشید. در انتخاب جراح، دقت بسیار زیادی داشته باشید تا دچار هیچ‌کدام از این عوارض نشوید و دوران نقاهت را به‌راحتی سپری کرده و به زندگی معمول خود بازگردید. گروه جراحان فوق‌تخصص مجموعه ما، بیش از ۲۰ سال سابقه جراحی موفق و بدون عارضه عمل کیست درموئید تخمدان داشته و آماده ارائه مشاوره و خدمات درمانی به شما عزیزان هستند.