شاید شما یا نزدیکان‌تان هم تا به حال عقب افتادن پریود را تجربه کرده باشید. در این شرایط این سؤال برای‌تان مطرح می‌شود که چرا پریودم عقب افتاده؟ احتمالات مختلفی از جمله بارداری، اختلالات هورمونی و سایر مشکلات سلامتی به ذهن شما خطور می‌کند و باعث نگرانی‌تان می‌شود. برای رخداد یک عادت ماهانه طبیعی، نیاز به ساختار و عملکرد طبیعی دستگاه تولید مثلی (تخمدان‌ها و جسم رحم) و مغز داریم و اختلال در هر کدام می‌تواند باعث چرخه قاعدگی غیر طبیعی و عقب افتادن پریود شود.

از جمله عوامل محیطی، بارداری و اختلالات جسمانی، روانی و محیطی می‌توانند باعث تأخیر در شروع عادت ماهانه شوند و از علل عقب افتادن پریود باشند که در این مقاله به بررسی آنها می‌پردازیم؛ بنابراین اگر شما هم به دنبال یافتن پاسخ به سؤال خود درباره دلایل عقب افتادن پریود خود هستید، در این مقاله با ما همراه شوید تا به کمک پزشکان مجرب سریع ترین روش باز شدن قاعدگی را ارائه دهیم.

چرخه قاعدگی طبیعی در مقابل عقب افتادن پریود

اگر باردار نیستید، ممکن است پریود شما به دلایل متفاوتی از علل کم خطر گرفته تا علل خطرناکی مانند تومورهای مغزی عقب بیفتد؛ همچنین تحقیقات نشان می‌دهد که شیوع چرخه‌های قاعدگی نامنظم بسته به سن، شغل و محل زندگی‌تان متفاوت است. نامنظم بودن سیکل‌های قاعدگی در دو بازه سنی معمول است: زمانی که برای اولین بار پریود می‌شوید و زمانی که پروسه یائسگی شروع می‌شود. با توجه به تنوع علل عقب افتادن پریود، در این مقاله، همراه با هم به بررسی قدم به قدم عللی می‌پردازیم که می‌تواند باعث عقب افتادن عادت ماهانه شما شود.

• یک چرخه قاعدگی طبیعی چند روز طول می‌کشد؟

اکثر افرادی که به یائسگی نرسیده‌اند تقریباً هر ۲۸ روز یک‌بار پریود می‌شوند. با این حال، چرخه قاعدگی سالم می‌تواند بین ۲۱ تا ۳۵ روز متغیر باشد.

• چطور می‌توان چرخه قاعدگی خود را ردیابی کرد؟

درک روند معمول چرخه قاعدگی شما مهم است و می‌تواند نشانگر عملکرد مناسب بدن شما باشد. برای این کار باید به جزئیات چرخه قاعدگی خود در طول ماه توجه داشته باشید:

• تعداد روزهایی که در هر ماه خونریزی می‌کنید.
• خونریزی شما چقدر سنگین یا سبک است.
• دردی که قبل از قاعدگی و در طول آن تجربه می‌کنید.
• شرایط خلقی و عواطف شما
• وضعیت خواب شما
• داروها و روش جلوگیری از بارداری مورد استفاده شما
• سطح انرژی، میل جنسی و رفتارهای جنسی شما

در صورت بروز هرگونه تغییر ناگهانی در چرخه قاعدگی خود باید با یک مراقب بهداشتی مشورت کنید. اگر بیش از ۹۰ روز پریود نشده‌اید، باید با یک مراقب بهداشتی صحبت کنید. آنها می‌توانند با پرسیدن چند سؤال و شاید انجام تست‌های آزمایشگاهی به شما کمک کنند تا بفهمید چه اتفاقی افتاده است. اینکه بتوانید جزئیات مربوط به چرخه قاعدگی خود را با پزشک خود در میان بگذارید می‌تواند به سریع و کارآمد شدن روند تشخیص و درمان شما کمک کند. اگر طول چرخه قاعدگی شما در این محدوده قرار نمی‌گیرد، غیر طبیعی تلقی شده و ممکن است علت عقب افتادن پریود شما یکی از دلایل زیر باشد:

 

دلایل عقب افتادن پریود

ممکن است شما هم با استرس در گوگل سرچ کنید «چرا پریودم عقب افتاده»؟ معمولا بارداری اولین دلیلی است که به ذهن خانم‌ها می‌رسد اما علت عقب افتادن پریودی بجز بارداری می‌تواند چیزهای دیگری نیز باشد. در ادامه تعدادی از این دلایل را ذکر می‌کنیم:

• استرس

استرس مزمن می‌تواند تعادل هورمون‌های شما را بر هم بریزد، روال روزانه‌ زندگی‌تان را تغییر دهد و بر هیپوتالاموس که مسئول اصلی تنظیم قاعدگی شماست، اثر بگذارد. با گذشت زمان، استرس می‌تواند منجر به بیماری‌های مختلف جسمی و روانی مثل افزایش یا کاهش وزن ناگهانی شود که همه اینها می‌تواند بر چرخه قاعدگی شما تأثیر بگذارد و باعث عقب افتادن پریود شما شود.

اگر فکر می‌کنید استرس ممکن است علت عقب افتادن پریود شما باشد، تکنیک‌های تمدد اعصاب و مدیتیشن را تمرین کنید، سبک زندگی خود را تغییر دهید و از یک مشاور کمک بگیرید.

• وزن کم بدن

افرادی که دارای اختلالات غدا خوردن مانند بی‌اشتهایی عصبی یا پرخوری عصبی هستند، ممکن است دچار بی‌نظمی در چرخه قاعدگی و عقب افتادن پریود شوند. از آنجایی که نداشتن چربی کافی در بدن می‌تواند تخمک‌گذاری را متوقف کند، کاهش وزن بیش از حد و ناگهانی می‌تواند باعث عقب افتادن پریود و حتی توقف کامل چرخه قاعدگی شود. افرادی که تمرینات شدید ورزشی انجام می‌دهند، ممکن است به همین دلیل دچار بی‌نظمی در عادت ماهانه خود شوند. پس درمان اختلالات تغذیه‌ای و حفظ چربی مورد نیاز بدن، می‌تواند باعث برقراری نظم در عادت ماهانه شما شود.

• چاقی

همان‌طور که وزن بسیار پایین می‌تواند باعث تغییرات هورمونی و اختلالات چرخه قاعدگی شود، اضافه وزن شدید نیز می‌تواند باعث بی‌نظمی و عقب افتادن پریود شود.
چاقی می‌تواند با افزایش تولید استروژن در بدن باعث عقب انداختن پریود شود. استروژن بیش از حد می‌تواند باعث بی‌نظمی در چرخه قاعدگی شده و حتی ممکن است قاعدگی شما را به طور کامل متوقف کند.

اگر پزشک تشخیص داده است که چاقی عامل تأخیر یا توقف چرخه قاعدگی شماست، ممکن است به شما توصیه کند که از طریق تغییر سبک زندگی و تمرکز بر روی غذاهای سالم و ورزش، وزن خود را کاهش دهید.

• رژیم غذ‎ایی سنگین

برخی از رژیم‌های غذایی سنگین می‌تواند منجر به نوسان سطح هورمون‌ها شود که خود می‌تواند بر چرخه قاعدگی شما تأثیر بگذارد. کاهش مصرف مواد مغذی بدن را مجبور می‌کند تا آنها را برای عملکردهای حیاتی خود حفظ کند که می‌تواند منجر به عقب افتادن پریود شود.

• سندرم تخمدان پلی کیستیک

در این اختلال، در بدن هورمون مردانه بیشتری ترشح می‌شود و تغییراتی از جمله عقب افتادن پریود و تغییرات ظاهری از جمله رویش موی زائد در بدن شما ایجاد می‌شود. در نتیجه این عدم تعادل هورمونی، آزاد شدن تخمک از تخمدان‌ها مختل شده و کیست‌هایی روی تخمدان‌ها ایجاد می‌شود که می‌تواند به نامنظمی و عقب افتادن عادت ماهانه و حتی توقف کامل آن بروز کند.

همچنین جالب است بدانید که در سندرم تخمدان پلی کیستیک مقاومت به هورمون انسولین در بدن ایجاد شده که می‌تواند باعث اختلال سطح قند خون شود. درمان سندرم تخمدان بر پایه اصلاح سبک زندگی (ورزش و رژیم غذایی سالم و کاهش وزن) و دارودرمانی استوار است. پزشک شما بر اساس صلاحدید خود از داروهای هورمونی برای تنظیم تعادل هورمونی شما و برقراری مجدد چرخه قاعدگی شما کمک بگیرد.

• راه جلوگیری از باردار شدن

علت پریود نشدن بعد از قرص اورژانسی چیست؟ چون تعدادی از روش‌های جلوگیری‌کننده از باردار شدن، ممکن است باعث بروز تغییرات در چرخه قاعدگی، اختلالات تخمک‌گذاری و عقب افتادن پریود شوند. داروی جلوگیری‌کننده از باردار شدن دارای هورمون استروژن و پروژسترون بوده که جلوی آزادی تخمک از دو تخمدان را می‌گیرد. بعد از قطع مصرف این قرص‌ها ممکن است برقراری مجدد نظم چرخه قاعدگی شما تا شش ماه به طول بینجامد. تعدادی دیگر از داروهای جلوگیری‌کننده از باردار شدن هم که زیر پوست کاشته یا تزریق می‌شوند نیز می‌توانند منجر به از دست رفتن نظم چرخه قاعدگی ماهانه و عقب افتادن پریود شوند.

• قطع استفاده از داروهای جلوگیری‌کننده از باردار شدن

برخی از زنانی که استفاده از داروهای ضد بارداری مانند قرص‌های ضد بارداری، داروهای کاشتنی هورمونی یا تزریقات را متوقف می‌کنند ممکن است شاهد عقب افتادن پریود و نامنظمی در چرخه قاعدگی خود شوند. بدانید که دلیلی برای نگران شدن وجود ندارد.

• تغییر سطح هورمون‌ها در سنین نوجوانی

در نوجوانی سیستم هورمونی بدن همچنان در حال رشد و نمو است و این تکامل با تغییرات در سطح هورمون‌ها همراه است که می‌تواند مانع تخمک‌گذاری منظم در برخی سیکل‌ها شود. در نتیجه تعداد زیادی از نوجوانان قاعدگی‌های نامنظمی را تجربه می‌کنند.

نوجوانانی که به سن ۱۶ سالگی رسیده‌اند و هنوز پریود نشده‌اند باید به متخصص زنان مراجعه کنند. این پدیده از نظر پزشکی آمنوره اولیه نامیده می‌شود و ممکن است به نقایص اندام تناسلی مانند دیواره واژن یا فقدان رحم مربوط باشد.

• بیماری‌های مزمن

بعضی از بیماری‌های مزمن مانند دیابت و بیماری گوارشی سلیاک، می‌توانند بر چرخه قاعدگی‌تان اثر بگذارند. تغییرات سطح قند خون ندرتاً می‌تواند بر سطح هورمون‌های بدن تأثیرگذار باشد و عدم کنترل دیابت می‌تواند باعث تغییر در سطح هورمون‌ها و چرخه قاعدگی شود. بیماری گوارشی سلیاک با ایجاد التهاب در روده‌ها و آسیب به دیواره روده کوچک می‌تواند بدن شما را از جذب مواد مغذی کلیدی باز دارد و باعث بی‌نظمی چرخه قاعدگی و عقب افتادن پریود شما شود.

سایر شرایط مزمنی که ممکن است منجر به عقب افتادن پریود شوند عبارت‌اند از:

• سندرم کوشینگ
• هیپرپلازی مادرزادی آدرنال
• نارسایی اولیه تخمدان

یائسگی در بیشتر بانوان، بین سن ۴۵ تا ۵۵ سالگی آغاز می‌شود. اگر خانمی زیر سن ۴۰ سالگی یائسه شد، شاید دارای نارسایی اولیه تخمدان و دچار یائسگی زودرس شده باشد. حدود یک درصد از زنان قبل از سن ۴۰ سالگی علائم نارسایی اولیه تخمدان و یائسگی زودرس را تجربه می‌کنند. این وضعیت می‌تواند بر اثر برداشتن تخمدان‌ها با جراحی، اختلالات ژنتیکی و شرایط خود ایمنی ایجاد شود. اگر پریود شما عقب افتاده یا متوقف شده است و سن ۴۰ سال یا کمتر دارید، به پزشک خود مراجعه کنید تا در مورد آزمایش و درمان نارسایی تخمدان صحبت کنید.

• مشکل غده تیروئید

پرکار شدن یا کم‌کار شدن غده تیروئید ممکن است علت عقب افتادن پریودتان باشد. غده تیروئید در قدام گردن شما قرار گرفته است. هورمون‌های غده تیروئید سوخت و ساز بدن را کنترل می‌کند و سطح هورمون‌های جنسی را نیز تحت تأثیر قرار می‌دهد. کم‌کاری یا پرکاری غده تیروئید با دارو درمانی برطرف می‌شود. پس از درمان، معمولاً قاعدگی شما به چرخه طبیعی خود بازمی‌گردد.

• بارداری

آیا باردار هستم که عادت ماهانه‌ام عقب افتاده است؟ ممکن است شما هم هنگام عقب افتادن پریود خود این سؤال را بپرسید. اگر پریود شما عقب افتاده است و فکر می‌کنید ممکن است باردار باشید، می‌توانید تست بارداری بدهید. اکثر آزمایشات خانگی (بیبی چک) بسیار دقیق هستند، اما اگر فکر می‌کنید ممکن است نتیجه قابل اعتمادی ندهد می‌توانید برای انجام تست دقیق و آزمایشگاهی به مراکز بهداشتی و درمانی مراجعه کنید.

در شش هفته اول پس از لقاح، برخی علائم بارداری می‌توانند بروز کنند و شما شک کنید که باردار شده‌اید. اگر در عرض شش هفته از زمان معمول پریود نشده‌اید، بعید است که دلیل عقب افتادن پریودتان مربوط به تغییرات معمول در چرخه قاعدگی شما باشد.

آزمایش بارداری از چه زمانی جواب درست می‌دهد؟

تست‌های بارداری میزان وجود هورمون HCG در خون یا ادرار شما را چک می‌کند. این هورمون باید به سطح معینی رسیده باشد تا در آزمایش بارداری تشخیص داده شود. هر چه زودتر تست را انجام دهید، ممکن است دقت کمتری داشته باشد. توصیه می‌شود ۱-۲ هفته پس از عقب افتادن پریود، آزمایش بارداری انجام دهید. اگر نمی‌خواهید آنقدر صبر کنید، می‌توانید آن را ۲ هفته پس از آخرین تماس جنسی محافظت نشده خود انجام دهید.

اگر در ابتدا نتیجه تست شما منفی شد و همچنان پریود نشدید، می‌توانید چند روز بعد مجدداً تست بارداری دیگری انجام دهید یا اگر مطمئن نیستید که آزمایش را درست انجام داده‌اید، آزمایش را تکرار کنید. اگر از نتیجه آزمایش خود مطمئن نیستید، از ارائه‌دهنده مراقبت بهداشتی خود مشاوره بگیرید و در صورت لزوم آزمایش خون بارداری بدهید.

• شیردهی

شیردهی به دنبال زایمان به دلیل افزایش سطح هورمون پرولاکتین در بدن، می‌تواند باعث عقب افتادن پریود شما شود. این اتفاق امری طبیعی است و جای نگرانی ندارد با قطع شیردهی، بعد از مدتی چرخه قاعدگی شما مجدداً نظم خود را پیدا می‌کند.

• پرولاکتین بالا

پرولاکتین هورمونی است که از غده هیپوفیز واقع در جمجمه شما ترشح می‌شود و به طور طبیعی در دوران شیردهی افزایش یافته و باعث تولید شیر می‌شود. سطح بالای هورمون پرولاکتین باعث سرکوب قاعدگی طبیعی شما می‌شود. گاهی به دلایلی غیر از شیردهی از جمله تومورهای غده هیپوفیز، سطح هورمون پرولاکتین در بدن بالا می‌رود و منجر به عقب افتادن پریود شما می‌شود.

• اختلال هورمون‌های مغزی

اختلال ساختمانی هیپوتالاموس و هیپوفیز و هیپوکامپ و ترشحات غیر طبیعی هورمون‌های مغزی کنترل‌کننده چرخه طبیعی قاعدگی، می‌تواند باعث عقب افتادن پریود و اختلالات چرخه قاعدگی طبیعی شود.

• اختلالات ساختاری و آناتومیکال

اختلالات مادرزادی ساختار دستگاه تولید مثلی و اختلالات اکتسابی آن می‌تواند باعث عقب افتادن پریود یا توقف کامل آن شود. سندرم آشرمن حالتی است که در آن پس از دستکاری سطح درونی رحم، مثلاً به دنبال کورتاژ، بین دیواره‌های رحم چسبندگی و زخم‌هایی ایجاد می‌شود که اگر این چسبندگی زیاد باشد می‌تواند باعث عقب افتادن و توقف پریود شود.

روش تشخیص دلایل عقب افتادن پریود

آیا آزمایشی وجود دارد که علت عقب افتادن پریود خود را بفهمم؟

• تست بارداری: در تمامی موارد اختلال و تغییر در عادت ماهانه، اولین قدم انجام تست بارداری است.
• آزمایش خون: برای بررسی سطح هورمون‌های جنسی و هورمون‌های مغزی مؤثر بر چرخه قاعدگی، آزمایش خون گرفته می‌شود.
• سونوگرافی شکم و لگن: برای بررسی اختلالات ساختاری دستگاه تولید مثلی و ارگان‌های داخلی بدن، سونوگرافی شکم و لگن انجام می‌گیرد.
• ام آر آی: در موارد شک به اختلالات مغزی مؤثر بر چرخه قاعدگی، ام‌آر‌آی مغز انجام می‌شود.

در صورت عقب افتادن پریود، چه زمانی به پزشک مراجعه کنم؟

اگر قاعدگی‌های شما نامنظم شده است در اسرع وقت با پزشک خود صحبت کنید، زیرا دلایل و شرایط زیادی وجود دارد که می‌تواند باعث این بیماری شود. پزشک شما می‌تواند به درستی دلیل تأخیر یا عقب افتادن پریود شما را تشخیص دهد و گزینه‌های درمانی مناسبی را برای‌تان توضیح دهد؛ اگر می‌توانید، تغییرات چرخه قاعدگی خود را در جایی ثبت کنید. این کار می‌تواند به پزشک شما در تشخیص علت عقب افتادن پریودتان کمک کند. در صورت داشتن هر کدام از علائم زیر وقت را تلف نکنید و هر چه سریع‌تر به پزشک مراجعه کنید:

• خونریزی غیر عادی شدید
• تب
• احساس درد شدید در زیرشکم و لگن
• حالت تهوع و استفراغ
• خونریزی قاعدگی طولانی‌تر از هفت روز
• خونریزی در صورتی که یائسه شده‌اید و حداقل یک سال است که خونریزی نداشته‌اید.
• سابقه خانوادگی عقب انداختن پریود و اختلالات چرخه قاعدگی
• وجود موی زائد روی صورت و سینه
• احساس گر گرفتگی
• خروج ترشحات شیری از سینه‌ها در صورتی که در دوران شیردهی نیستید.
• مصرف داروی جدیدی را شروع کرده‌اید و به دنبال آن دچار عقب افتادن پریود شده‌اید.

 

روش درمان عقب افتادن پریود

با توجه به تشخیص پزشک و علت عقب افتادن پریود، پزشک شما ممکن است روش‌های متفاوتی از جمله تغییر سبک زندگی، دارو درمانی و درمان جراحی را به شما پیشنهاد دهد.
پس به طور خلاصه دریافتیم همان‌طور که بدن هر کسی متفاوت است، هر چرخه قاعدگی نیز متفاوت است و به طور طبیعی می‌تواند از ۲۱ تا ۳۵ روز به طول بینجامد.

بی‌نظمی‌های گاه به گاه چرخه قاعدگی می‌تواند به دلایل مختلفی رخ دهد، از جمله استرس مزمن، کاهش یا افزایش وزن و بعضی از روش‌های پیشگیری از بارداری و … . اگر اخیراً متوجه نامنظم شدن چرخه قاعدگی خود شده‌اید یا در زمان معمول پریود نشده‌اید و می‌دانید که باردار نیستید باید فوراً با پزشک خود صحبت کنید. هر چه زودتر علت زمینه‌ای عقب افتادن عادت ماهانه را تشخیص دهند، سریع‌تر می‌توانید چرخه خود را تنظیم کنید.

سخن پایانی

همان‌طور که متوجه شدید، عقب افتادن پریود می‌تواند دلایل مختلفی از علل کم خطر تا علل خطرناک و جدی داشته باشد؛ بنابراین در صورت بروز هرگونه تغییر در روند معمول و طبیعی چرخه قاعدگی خود و عقب افتادن پریودتان دست‌دست نکنید و سریعاً به پزشک مراجعه کنید تا جلوی عوارض جبران‌ناپذیر و جدی خود درمانی یا عدم درمان را بگیرید. پزشکان کلینیک ما با علم و اخلاق حرفه‌ای در مسیر حفظ و بهبود سلامت شما تا پایان راه همراه شما خواهند بود. پس نگران نباشید و سلامت خود را با خیالی آسوده به دستان متخصصان حاذق ما بسپارید.