کیست درموئید در تخمدان چپ یکی از مشکلات غیرعادی اما شایع در میان زنان جوان ۲۵ تا ۴۰سال است.این کیست می‌تواند عوارض جدی به همراه داشته باشد. معمولا این نوع کیست‌ها که حاوی بافت‌های مختلفی از جمله مو و چربی هستند، بدون علامت باقی می‌مانند، اما در برخی موارد می‌توانند باعث درد، نفخ و مشکلاتی در عملکرد تخمدان شوند. نگرانی در مورد این کیست‌ها به‌ویژه زمانی افزایش می‌یابد که شما بدانید خطر تبدیل آن‌ها به تومورهای سرطانی وجود دارد. بسیاری از زنان از این عارضه بی‌خبرند و به همین دلیل ممکن است به موقع به متخصص مراجعه نکنند. اما نگران نباشید! ما در این مقاله به طور دقیق به عوارض و درمان‌های این بیماری می‌پردازیم. همچنین، به شما کمک خواهیم کرد تا با پیدا کردن بهترین دکتر زنان برای کیست تخمدان در تهران، اقدام مناسبی انجام دهید و سلامت خود را بازیابید.
فهرست مطالب
- 1 آنچه که باید درمورد کیست درموئید تخمدان چپ بدانید
- 2 نحوه تشکیل توده کیستی درموئید در تخمدان چپ خانم ها
- 3 علل پیدایش کیست درموئیدیک تخمدان چپ
- 4 علائم و زنگ خطرهای توده کیستی درموئید تخمدان چپ
- 5 عارضه‌های پرخطرِ توده درموئید تخمدان چپ
- 6 تشخیص توده درموئید تخمدان چپ
- 7 چگونگی پیشگیری از توده کیستیک درموئید تخمدان چپ
آنچه که باید درمورد کیست درموئید تخمدان چپ بدانید
کیست درموئید یا تراتوم کیستیک بالغ، یکی از شایع‌ترین تومورهای خوش‌خیم تخمدان در زنان بزرگسال و نوجوانان است. این کیست‌ها عمدتاً حاوی بافت اکتودرمی، لایه‌ای از جنین هستند که به بافت‌های مختلفی مانند پوست، مو، ناخن و دندان تبدیل می‌شوند. به همین دلیل، کیست‌های درموئیدی ممکن است شامل مو، پوست، دندان، چربی، ماهیچه و حتی بافت‌های تیروئید و مغز باشند.
این کیست‌ها برخلاف کیست‌های عملکردی که نتیجه فعالیت طبیعی تخمدان برای تخمک‌گذاری هستند، ارتباطی به این فرایند ندارند. این نوع کیست در تخمدان چپ ۷۰ درصد از توده‌های خوش‌خیم قبل از یائسگی و ۲۰ درصد پس از آن را شامل می‌شود که نشان‌دهنده شیوع بالای این نوع کیست است. اگرچه این کیست‌ها عمدتاً خوش‌خیم هستند و به ندرت به سرطان تبدیل می‌شوند. البته اگر بزرگ شوند و از اندازه طبیعی خود تجاوز کنند ممکن است پاره شوند و به تخمدان آسیب برسانند که در این صورت فرد درد شدیدی را تجربه خواهد کرد.
نحوه تشکیل توده کیستی درموئید در تخمدان چپ خانم ها
کیست درموئیدیک تخمدان چپ چگونه تشکیل می‌شود؟ این کیست‌ها قبل از تولد و ورود به دنیای واقعی ایجاد می‌شوند. در واقع، سلول‌های زایا که قرار است به بافت‌هایی مانند پوست، سیستم عصبی، مو و استخوان تبدیل شوند، ممکن است در کیسه‌ای جمع شوند و در نتیجه یک توده خوش‌خیم در داخل تخمدان شکل بگیرد. کیست‌های درموئید معمولاً به آرامی رشد می‌کنند و منشأ آن‌ها سلول‌های زاینده هستند که سه لایه دارند:
- اکتودرم: این لایه خارجی‌ترین لایه زایای جنینی است و در نهایت به مو، غدد عرق، دندان و پوست تبدیل می‌شود.
- مزودرم: لایه میانی که مسئول تشکیل بافت‌های عضلانی و همبند است.
- اندودرم: داخلی‌ترین لایه که به روده و اندام‌های داخلی مختلف تبدیل می‌شود.
اگر این لایه‌ها به طور غیرمعمولی در تخمدان رشد کنند، ممکن است منجر به تشکیل این نوع کیست شوند. بیشتر کیست‌های درموئید از تجمع سلول‌های اکتودرم تشکیل می‌شوند، اما گاهی اوقات ممکن است شامل سلول‌هایی از سایر لایه‌ها نیز باشند.
علل پیدایش کیست درموئیدیک تخمدان چپ
کیست‌های درموئید تخمدان نوعی کیست هستند که شامل کیسه‌های مایع تشکیل‌شده از سلول‌های زایای جنینی است. در این کیست‌ها می‌توان بافت‌هایی مانند پوست، مو، غضروف، ناخن و استخوان را مشاهده کرد. این نوع کیست معمولاً در دختران و زنان بین ۲۰ تا ۴۰ سال، به ویژه در دهه‌های سوم و چهارم زندگی ظاهر می‌شود.
هرچند عوامل ژنتیکی ممکن است در بروز کیست درموئید تأثیر داشته باشند، اما نمی‌توان به طور قطعی گفت که تنها دلیل این کیست‌ها ژنتیک است. در واقع، زنانی که در خانواده‌شان سابقه ابتلا به این نوع کیست را دارند، بیشتر در معرض خطر هستند. تحقیقات نشان می‌دهد که علل دقیق بروز این بیماری مشخص نیست. اگر کیست‌های درموئید درمان نشوند، احتمال پاره شدن آن‌ها و پیچ خوردگی تخمدان‌ها وجود دارد.
علائم و زنگ خطرهای توده کیستی درموئید تخمدان چپ
کیست‌های درموئید در تخمدان چپ معمولاً علائم واضحی ایجاد نمی‌کنند و فرد ممکن است تا زمان بزرگ شدن کیست‌ها از وجود آن‌ها بی‌خبر باشد. با این حال، وقتی کیست درموئید رشد کند، علائم زیر را می‌توان مشاهده کرد.
- درد در ناحیه لگن و شکم
- توده‌ای در قسمت پایینی شکم
- تغییرات در چرخه قاعدگی
- مشکل در ادرار کردن
- ناراحتی گوارشی
- افزایش بی‌دلیل وزن
- تب
- لرز
- درد هنگام رابطه جنسی
در صورت بی‌توجهی به این کیست‌ها، احتمال بروز مشکلات جدی‌تری مثل پارگی یا پیچ‌خوردگی تخمدان وجود دارد که درد شدید در شکم و لگن را به همراه می‌آورد. علائم این عوارض شامل حالت تهوع، استفراغ، تب بالا، ضعف، سرگیجه، خونریزی یا لکه‌بینی واژینال و نفخ شدید شکم است.
عارضه‌های پرخطرِ توده درموئید تخمدان چپ
زمانی که کیست درموئید بزرگ و بزرگ‌تر شود، می‌تواند عوارض وخیم‌تری را به وجود آورد. می‌توان گفت که هرچه این افزایش حجم بیشتر باشد، احتمال پیچ خوردگی و پاره شدن کیست نیز افزایش خواهد یافت. پاره شدن کیست، پیچ خوردگی تخمدان و به ندرت سرطان، چند مورد از عوارض این نوع کیست‌ها هستند که در ادامه بیشتر به آن‌ها خواهیم پرداخت:
پارگی کیست درموئید تخمدان
یکی از عوارض سخت کیست درموئید درمان نشده، پارگی کیست است. این کیست همچون یک کیسه تلقی می‌شود که بافتی را احاطه کرده است. در صورت متورم شدن بیش از اندازه آن، شاهد ترکیدن کیست و آزاد شدن محتویات درون آن خواهیم بود.
زمانی که کیست درموئید شما درمان نشده باقی بماند، ممکن است کیست به سمت پارگی پیش رود. اگر کیست شما باز شود، علائم شدیدی به وجود خواهد آورد. همان‌گونه که گفتیم کیست‌های درموئید از بافت چربی، استخوان، ناخن، مو، دندان و غضروف تشکیل شده‌اند؛ بنابراین پاره شدن آن‌ها در شکم ممکن است سبب ایجاد مشکلات متعددی شود. با این حساب یکی از نشانه‌های این عارضه می‌تواند مشکلات گوارشی باشد. متخصص برای درمان ترکیدن کیست درموئید تخمدان چپ عمدتاً جراحی را پیشنهاد می‌کند.
پیچ خوردن تخمدان‌ها
یکی از عوارض خطرناک کیست درموئید در تخمدان که می‌تواند گریبان‌گیر شما شود، پیچ خوردگی تخمدان تلقی می‌شود. اگر این کیست سبب پیچ خوردگی ناگهانی تخمدان به دور بافت‌های اطراف شود، علائم خطرناکی را به وجود می‌آورد. این عارضه خون‌رسانی به ارگان گفته شده را با مشکل مواجه کرده و درد بسیار شدیدی را ایجاد می‌کند؛ به‌طوری‌که فرد باید سریعاً به مراکز درمانی مراجعه نماید.
هنگامی که کیست درموئید تخمدان چپ به صورت ناگهانی سبب چرخش تخمدان شود، ابتدا درد طاقت فرسایی آغاز می‌شود که تحمل آن برای فرد سخت است. در ادامه فرد مبتلا احساس حالت تهوع و استفراغ نیز پیدا خواهد کرد. با توجه به توضیحات داده شده، متخصص با مشاهده درد شدید شکمی به همراه تهوع و استفراغ به پیچ خوردگی تخمدان شک خواهد کرد.
سرطانی شدن
کیست‌های درموئید تخمدانی معمولاً ماهیت بدخیمی ندارند؛ در نتیجه نمی‌توان از آن‌ها به عنوان سرطان یاد کرد. اما گاهی ممکن است این کیست‌ها به سمت سرطانی شدن پیش بروند. طبق آمار حداکثر ۲ درصد از کیست‌های درموئید تخمدان، ممکن است در معرض سرطانی شدن قرار بگیرند. عوامل زیر می‌توانند در مساعد شدن شرایط برای سرطانی شدن این نوع کیست‌ها کمک کنند:
- بیشتر بانوان بالای 45 سال که در حال دست و پنجه نرم کردن با این عارضه هستند.
- کیست درموئید در تخمدان آن‌ها دارد با سرعت زیادی بزرگ می‌شود.
- این رشد پرسرعت سبب شده قطر کیست درموئید تخمدان از ۱۰ سانتی‌متر تجاوز کند.
در چنین مواقعی یعنی پاره شدن کیست درموئید تخمدان چپ، پیچ خوردگی تخمدان و سرطانی شدن کیست، متخصص اقدام به برداشتن کیست و گاهی تخمدان از طریق جراحی خواهد کرد.
تشخیص توده درموئید تخمدان چپ
با توجه به عدم تجربه علائم در هنگام ابتلا به کیست درموئید تخمدان، تصویربرداری برای تشخیص ضروری است. گاهی ممکن است شما طی انجام تصویربرداری با اهداف دیگر، متوجه شوید که این کیست را دارید. حتی در مواردی دیده شده که پزشک زنان هنگام سزارین و خارج کردن نوزاد، موفق به کشف این نوع کیست‌ها شده است.
در صورت مراجعه به پزشک، او ابتدا به انجام معاینات فیزیکی می‌پردازد. در گام اول متخصص تلاش می‌کند که هر گونه حالت غیرعادی، درد، حساسیت، تورم و… را در ناحیه لگن و شکم شما پیدا کند. پس از معاینات پزشک دست به دامان روش‌های تشخیصی خواهد شد. از روش‌های تشخیصی مفید می‌توان موارد زیر را مثال زد:
آزمایش خون
او از شما می‌خواهد که آزمایش خون بدهید. با آنکه کیست‌های درموئید تخمدانی فاقد تومور مارکر هستند اما آزمایش خون برای بررسی تعداد گلبول‌های سفید کمک‌کننده خواهد بود.
سونوگرافی
کیست‌های درموئید از طریق سونوگرافی لگن مشاهده می‌شوند. معمولاً سونوگرافیست‌های با تجربه و با سابقه می‌توانند با دانش خود کیست‌های درموئید را شناسایی کنند. این کیست‌ها دارای ساختار منحصربه‌فردی هستند که تشخیص آن‌ها را آسان می‌کند.
MRI
کیست‌های درموئید از طریق انجام آزمایش‌های تصویربرداری مانند MRI از تخمدان نیز ممکن است کشف شوند. اگر سونوگرافی لگن اطلاعات کافی در زمینه تشخیص کیست‌های درموئید تخمدان را فراهم نکند، MRI می‌تواند دسترسی بیشتری به متخصص در رابطه با ساختار کیست ارائه دهد.
درمان کیست درموئید
کیست‌های کوچک درموئید که کمتر از ۵ سانتی‌متر قطر دارند، معمولاً نیازی به درمان ندارند. اما کیست‌هایی که بزرگ‌تر از ۶ سانتی‌متر هستند و علائم ایجاد می‌کنند باید از طریق جراحی برداشته شوند. روش‌های جراحی شامل موارد زیر است.
- سیستکتومی: برداشتن کیست بدون آسیب به تخمدان.
- اورفوراکتومی: برداشتن کامل تخمدان.
- لاپاراسکوپی: جراحی با برش‌های کوچک و به حداقل رساندن عوارض.
- لاپاراتومی: جراحی باز با برش بزرگ، در صورت بزرگ بودن کیست یا وجود آن در هر دو تخمدان.
پزشک با توجه به وضعیت کیست و دیگر عوامل، بهترین روش جراحی را انتخاب می‌کند.
چگونگی پیشگیری از توده کیستیک درموئید تخمدان چپ
اینکه متوجه شوید کیست‌هایی حاوی بافت‌هایی مانند پوست، مو و ناخن در بدن شما وجود دارد، ممکن است ترسناک و عجیب به نظر برسد. خوشبختانه، بیشتر این کیست‌ها خوش‌خیم هستند و به ندرت به سمت سرطانی شدن پیش می‌روند. اما آگاهی از این عارضه و تشخیص زودهنگام آن می‌تواند در کنترل و جلوگیری از عوارضی مانند پارگی کیست یا پیچ‌خوردگی تخمدان مؤثر باشد.
آگاهی و چکاپ سالانه
ازآنجاکه این عارضه تا حد زیادی ژنتیکی است، راه خاصی برای پیشگیری از آن وجود ندارد. زیرا کیست‌ها معمولاً قبل از تولد شکل می‌گیرند. بنابراین، بهترین اقدام این است که به عنوان یک خانم، سونوگرافی و چکاپ‌های سالانه انجام دهید.
سونوگرافی‌های دوره‌ای
این معاینات به پزشک زنان کمک می‌کند تا اطلاعات کافی از سلامت اعضای لگنی شما به دست آورد و از بروز عوارض ناگوار این بیماری جلوگیری کند. با پیگیری‌های منظم و انجام سونوگرافی می‌توانید سلامت خود را حفظ کرده و از بروز مشکلات جدی جلوگیری کنید.
سخن پایانی
داشتن کیست درموئید در تخمدان چپ می‌تواند نگران کننده و استرس‌زا باشد؛ اما یادتان باشد که بیشتر این کیست‌ها هرگز سرطانی نمی‌شوند و تنها ۱ تا ۲ درصد آن‌ها بدخیم محسوب می‌شوند. اگرچه این کیست‌ها در ابتدا خوش‌خیم هستند؛ اما ممکن است در ادامه عوارضی مانند پاره شدن کیست و پیچ خوردگی تخمدان را برای شما ایجاد کنند. در هر صورت کیست درموئید ممکن است بی‌خطر به نظر برسد، اما بی‌توجهی به آن می‌تواند عوارض جدی به همراه داشته باشد. تشخیص به موقع این نوع کیست‌ها اهمیت ویژه‌ای دارد. اگر به هر دلیلی احساس ناراحتی یا نگرانی دارید، زمان آن رسیده که سلامت خود را در اولویت قرار دهید. مراجعه به یک متخصص زنان می‌تواند به شما کمک کند تا وضعیت خود را بهتر درک کرده و بهترین تصمیمات درمانی را بگیرید.
در کلینیک ما، تیمی از متخصصان باتجربه در زمینه درمان کیست‌های تخمدان آماده‌اند تا شما را در این مسیر همراهی کنند. با استفاده از روش‌های نوین تشخیصی و درمانی، ما به شما اطمینان می‌دهیم که مراقبت‌های لازم برای حفظ سلامت تخمدان‌هایتان را دریافت خواهید کرد. همین امروز با ما تماس بگیرید و اولین قدم را به سوی آرامش و سلامت بردارید.
“کلینیک دکتر زنان” با جمعی از پزشکان متخصص و با تجربه در حوزه زنان و زایمان، خدمات جامع و به‌روزی را به مراجعین ارائه می‌دهد. این کلینیک با بهره‌گیری از آخرین دستاوردهای علمی و فناوری‌های نوین، به‌صورت اختصاصی به مسائل بهداشتی و پزشکی زنان، از جمله بارداری، زایمان، ناباروری و بیماری‌های زنان می‌پردازد. تیم پزشکی کلینیک، با دقت و دانش فراوان، در کنار مراجعین هستند تا با ارائه مشاوره‌های دقیق و خدمات تخصصی، به بهبود سلامت و کیفیت زندگی آن‌ها کمک کنند.