“کیست تخمدان فیبروم” چیست؟ فیبروم رحم و کیست دو مشکل متفاوت در دستگاه جنسی خانم‌ها هستند. فیبروم‌ها که به نام میوم نیز شناخته می‌شوند، تومورهای غیرسرطانی هستند که از بافت عضلانی و بافت هم‌بند رحم تشکیل شده‌اند و معمولاً علائمی مانند درد لگنی دارند. فیبروم رحم اغلب خطرناک‌تر از کیست رحم به‌حساب می‌آیند، مخصوصاً اگر اندازه یا تعداد آنها زیاد باشد، زیرا عوارضی مانند خونریزی‌های شدید، درد مزمن و حتی ناباروری ایجاد کنند.
درمان فیبروم باتوجه‌به اندازه، علائم و وضعیت بالینی فرد متفاوت است. بسیاری از این علائم می‌تواند به‌خاطر سایر مشکلات سلامتی باشد. به همین دلیل مراجعه به بهترین دکتر زنان برای کیست تخمدان در تهران، انجام آزمایش و یافتن دقیق آنچه اتفاق می‌افتد بهترین روش است. در ادامه می‌خواهیم تفاوت درمان کیست تخمدان و فیبروم، علت‌ها و علائم هر یک آنها را با شما در میان بگذاریم.
فهرست مطالب
کیست تخمدان فیبروم چیست؟
آیا کیست‌های تخمدان همان فیبروم است؟ مهم‌ترین علامت‌های کیست تخمدان فیبروم چیست؟ چه دارویی برای فیبروم خوب است؟ برای فیبروم چه غذایی بخوریم؟ آیا کیست‌های تخمدان‌ها و فیبروم با هم تفاوت دارند؟ روزانه تعداد بسیاری از شما عزیزان با شکایت از فیبروم به کلینیک تخصصی ما مراجعه می‌کنید و از پزشکان در مورد تفاوت‌های این دو مشکل سؤال می‌پرسید.
زمانی که از فیبروم صحبت میشود، منظور کیسه‌های پر از مایع هستند که به روی یک یا هر دو تخمدان قرار می‌گیرند. کیست‌های تخمدان اندازه‌های متفاوت دارند. 11 الی ۲۰ درصد کیست‌های تخمدان ممکن است بدخیم باشند.
شایع‌ترین نوع کیست‌های تخمدان‌ها در زنان در سنین باروری ایجاد میشود و کیست‌های عملکردی یا فانکشنال نام دارد و عموماً جای نگرانی ندارند و خودبه‌خود در عرض دو الی سه ماه بدون مصرف دارو برطرف می‌شوند.
در کیستهایی که خودبه‌خود رفع نشوند و یا کیستها با علائم شدید یا کیستهایی با سایز بزرگ یا کیست‌های دارای ویژگی‌های سرطانی، مداخله درمانی تخصصی الزامی است. منظور از فیبروم، یک توده خوش‌خیم است که از رشد بافت عضله رحم منشأ گرفته و در دیواره رحم به‌صورت توده‌ای منفرد رشد می‌کند.
گاهی چند فیبروم کنار هم به‌صورت خوشه‌ای رشد می‌کنند و توده‌ای تشکیل می‌دهند که قطر آنها به ۲۰ سانتی‌متر یا بیشتر نیز می‌رسد. فیبروم رحم را لیومیوم رحم هم می‌نامیم.
علت و علائم به‌وجودآمدن کیست تخمدان فیبروم
حال‌آنکه محل تشکیل فیبروم در دیواره رحم است و عموماً تحت‌تأثیر هورمون‌های زنانه رشد می‌کند و همیشه خوش‌خیم است. طبیعی است که علل مسبب ایجاد کیست‌های تخمدان‌ها و فیبروم‌های رحم با هم متفاوت باشند.
همچنین در ادامه می‌خواهیم به طور مجزا علل اصلی و نشانه‌های فیبروم را بررسی کنیم. فراموش نکنید که فیبروم درمان تخصصی می‌طلبد.
دلایل اصلی ایجاد کیست‌های تخمدان‌ها عبارت‌اند از:
به‌هم‌خوردن تعادل هورمون‌های زنانه؛ یعنی زمانی که سطح استروژن و پروژسترون از حد نرمال فراتر می‌رود، زمینه برای تشکیل کیست‌های تخمدان‌ها فراهم میشود.
بالابودن سطح آندروژن یا هورمون مردانه؛ به‌عنوان‌مثال در سندروم تخمدان پلی‌کیستیک یا تنبلی تخمدان
برخی از انواع کیست‌های تخمدان‌ها که کیست‌های غیرعملکردی نام دارند، به دلیل تغییرات هورمونی زنانه یا چرخه قاعدگی ایجاد نمی‌شوند. به‌عنوان‌مثال کیست‌های درموئید که گاهی مادرزادی وجود داشته‌اند.
دلایل اصلی و مهم ایجاد فیبروم رحم به شرح زیر است. هرچند علت اصلی ایجاد فیبروم نامشخص است، اما علل زیر را پزشکان مطرح می‌کنند.
سطح استروژن بالا
ژنتیک مناسب و مساعد
وجود سطوح بالا فاکتور رشد شبهه انسولین
وجود میزان بالایی از ماتریکس خارج سلولی که نقش ملات بین سلول‌ها را ایفا می‌کند و باعث کنار هم قرارگرفتن سلول‌ها و ایجاد توده میشود.
چاقی
عدم باردارشدن
شروع زودرس پریود و یائسگی دیررس
مصرف الکل
رژیم غذایی پر از گوشت قرمز و مصرف کم سبزی و میوه‌های تازه
کمبود ویتامین دی
و اما علائم شاخص کیست‌های تخمدان‌ها و فیبروم رحم؛ مهم‌ترین و شایع‌ترین علائم فیبروم عبارت‌اند از:
بسیاری از موارد کیست‌های تخمدان فاقد علامت هستند
دردهای مبهم لگن، پایین شکم یا کمر
نفخ و احساس پری و سنگینی در شکم
قاعدگی‌های دردناک و سنگین
تهوع یا حتی استفراغ
درد هنگام نزدیکی
و اما علائم شاخص و شایع و مهم برای فیبروم رحم عبارت‌اند از:
دردهای مبهم و مزمن لگن و پایین شکم
پریودهای دردناک
احساس توده در شکم و لگن
دوره‌های خونریزی ماهیانه سنگین
مشکلات ادراری، به‌عنوان‌مثال مشکل در تخلیه مثانه یا کنترل ادرار
مشکلات گوارشی مانند نفخ و یبوست طول کشیده
لذا اگر شما هر یک از علائم ذکر شده را دارید، می‌توانید از مشاوره‌های حضوری و آنلاین پزشکان متخصص زنان مجموعه ما که سال‌ها تجربه موفق در درمان بیماری‌های زنانه داشته‌اند، استفاده کنید.
عوارض کیست تخمدان فیبروم
کیسه‌های پر از مایع به روی تخمدان که اغلب نتیجه عدم تعادل هورمون‌های زنانه است و عموماً خودبه‌خود در عرض چند ماه برطرف می‌شوند، کیست‌های عملکردی تخمدان نامیده می‌شوند. البته انواع دیگری از کیست‌های تخمدان هم وجود دارد که می‌تواند باعث نازایی، پیچش تخمدان و حتی پارگی و دردسرهای آن شود و مشکلات جدی را برای شما فراهم کند.
کیست تخمدان فیبروم، توده‌های کاملاً خوش‌خیم هستند که عمدتاً نتیجه رشد بافت عضلانی رحم هستند. در زنان چاق و زنان با سطح استروژن بالا، رشد می‌کنند و عموماً بی‌علامت هستند، اما می‌توانند با قاعدگی‌های سنگین و حجم بالا خونریزی ماهانه که منجر به کم‌خونی و فقر آهن میشود و گاهی مشکلات باروری تظاهر کند.
زمانی که صحبت از عوارض فیبروم میشود، نگرانی و ترس به سراغ عزیزان مبتلا به مشکلات فوق می‌آید. آیا کیست در تخمدان‌ها و فیبروم می‌تواند خطرناک باشد؟ آیا کیست در تخمدان‌ها و فیبروم می‌تواند باعث نازایی و عدم بارداری شود؟ مهم‌ترین عوارض به شرح زیر هستند.
احتمال تورش یا پیچش تخمدان در صورت ابتلا به کیست‌های تخمدان
پارگی کیست‌های تخمدان
افزایش احتمال عفونت‌های لگنی در افراد مبتلا به کیست‌های تخمدان
احتمال وجود بدخیمی در برخی کیست‌های تخمدان حدود ۱۱ الی ۲۰ درصد کیستها
اختلالات هورمونی و ایجاد مشکلات جدی در باروری و حتی نازایی
فیبروم‌های کوچک اکثرشان بی عارضه هستند؛ اما بعضی فیبروم‌های بزرگ با ایجاد خونریزی‌های حجیم و سنگین ماهیانه باعث ایجاد کم‌خونی و فقر آهن می‌شوند.
فیبروم‌هایی که در محل اتصال لوله‌های رحمی بارحم قرار گرفته‌اند، ممکن است در فرایند لقاح و بارداری مشکل ایجاد کنند.
یبوست‌های طول کشیده
فشار به روی مثانه و ایجاد التهاب، پس‌زدن ادرار، عفونت‌های ادراری و کلیوی
برای پیشگیری از ابتلا به عوارض جدی حتماً اگر احتمال ابتلا به کیست در تخمدان‌ها یا فیبروم رحم دارید، با پزشک متخصص زنان تماس بگیرید.
چگونه از کیست تخمدان فیبروم جلوگیری کنیم؟
اگر قصد دارید که روشی موفق را جهت پیشگیری از ابتلا به کیست رحم فیبروم و رحم پیش بگیرید، ادامه مطلب را بخوانید. این نکته را بدانید که قدم اصلی و بسیار مهم و در واقع واجب‌ترین قدم در درمان کیست تخمدان و فیبروم این است که تغذیه خود را تغییر دهید.
ثابت شده است که مواد غذایی نقش بسیار مهمی در ایجاد کیست‌های تخمدان دارند. رژیم‌های غذایی که برای کاهش ابتلا به کیست‌های تخمدان معرفی می‌شوند، به شرح زیر هستند.
رژیم‌هایی که در آنها دریافت کربوهیدرات یعنی نان، ماکارونی، سیب‌زمینی و برنج به حداقل برسد.
رژیم‌های کم‌کالری یعنی روزانه کالری کمتری مصرف کنید.
غذاهای فیبردار به میزان فراوان در خوراکی‌های روزمره خود گنجانده شود.
به‌هیچ‌عنوان از غذاهای کنسروی، فراوری شده و نمک‌سودشده به طور عادتی و روزمره استفاده نکنید.
نمک سدیم را به حداقل برسانید.
غذاهایی با چربی اشباع شامل غذاهای سرخ شده، روغن‌های حیوانی، کره و حتی کره‌هایی که به کره گیاهی معروف هستند را مصرف نکنید. یادتان باشد استفاده از شیرینی‌های تر و لبنیات پرچرب می‌تواند زمینه را برای ایجاد کیست‌های تخمدان فراهم کند.
تحرک بدنی بالا اصل ثابتی برای پیشگیری از ابتلا به کیست در تخمدان‌ها است؛ لذا سعی کنید روزانه نیم ساعت آهسته راه بروید. ثابت شده است که کاهش وزن نقش مهمی در پیشگیری از ایجاد مشکلات کیستیک تخمدان دارد، به‌طوری‌که حتی ۵ درصد کاهش کل وزن می‌تواند مشکل شما را کاملاً برطرف کند.
اگر قصد پیشگیری از ابتلا به فیبروم رحمی دارید، به نکات زیر توجه کنید. در پیشگیری از فیبروم رحمی نیز تغییر رژیم غذایی و تحرک بدنی و کنترل وزن نقش مهمی دارد.
استفاده از سبزی‌های، میوه و فیبرها را فراموش نکنید.
از مصرف بی‌رویه و عادتی فست‌فود، سوسیس و کالباس، چیپس و پفک، شیرینی‌های تر، کیک‌های صنعتی و شکلات‌ها جداً پرهیز کنید.
برنج سفید، ماکارونی و آردهای گندم را کاهش دهید.
نوشیدنی‌های شیرین مانند شربت، محصولاتی مانند کلوچه، دونات، غذاهای شیرین و کربوهیدرات‌های تصفیه شده و نوشابه‌ها را کنار بگذارید.
لبنیات کم‌چرب را در برنامه روزانه خود بگنجانید. لبنیات حاوی مقادیر کافی منیزیم، فسفر و کلسیم است و این مواد مغذی نقش مهمی در پیشگیری از رشد فیبروم دارد.
کمبود بعضی از ویتامین‌ها می‌تواند باعث رشد فیبروم شود. کمبود ویتامین D و ویتامین A در برخی از مطالعات با رشد فیبروم ارتباط دارند. همچنین می‌توان از ویتامین B1 ویتامین E و ویتامین B6در صورت توصیه پزشک برای پیشگیری از رشد فیبروم استفاده کرد.
از درمان‌های گیاهی که از دیرباز مطرح بوده است، به موارد زیر اشاره می‌کنیم. استفاده از این موارد می‌تواند از رشد و ایجاد فیبروم جلوگیری کند.
خاک شیر
چای سبز
مصرف زغال‌اخته، توت، تمشک و انگور
مصرف زردچوبه
مصرف برگ سنا و روغن‌کرچک
دارچین
عسل
رازیانه
گیاه پنج‌انگشت؛ گیاه پنج‌انگشت در خونریزی‌های شدید پریود و پریودهای دردناک کاربرد زیادی دارد و می‌تواند هورمون‌ها را به سطح متعادل برساند.
این موارد می‌توانند باعث کنترل و حتی پیشگیری از رشد فیبروم‌ها شود.
شیوههای درمان کیست تخمدان و فیبروم
بدیهی است افرادی که مبتلا به کیست رحم فیبروم هستند، سؤالاتی در مورد درمان دارند. بهترین درمان برای رفع قطعی کیست در تخمدان‌ها و فیبروم رحم در ادامه در اختیار شما قرار می‌گیرد. درمان‌های اصلی و کامل برای کیست رحم فیبروم به شرح زیر است. درمان کیست‌های تخمدان و فیبروم حتماً باید توسط پزشک متخصص زنان انجام شود.
پزشک متخصص زنان بر اساس معیارهایی مانند سن شما، علائمی که مبتلا هستید و تمایل شما به بارداری، درمان مناسب را انتخاب می‌کند.
روش اول درمان‌های فیبروم، اکثر کیست‌های تخمدان که از نوع فانکشنال هستند، معمولاً بعد از دو الی سه سیکل خودبه‌خود و بدون درمان بهبود پیدا می‌کند.
پس اگر در معاینه اول کیست عملکردی برای شما تشخیص داده شد، احتمالاً پزشک از یک درمان انتظاری استفاده می‌کند. یعنی چند هفته یکبار یا چند ماه یکبار سونوگرافی کنترل انجام می‌دهد تا ببیند کیست از بین رفته یا رشد کرده است.
در صورت عدم پاسخ به درمان انتظاری و اگر کیست در تخمدان‌ها در عرض سه ماه کوچک نشد و از بین نرفت، راهکارهای درمانی دیگر مدنظر قرار می‌گیرد. انواعی از درمان کیست‌های تخمدان و فیبروم عبارت‌اند از:
درمان با داروها؛ از جمله داروهایی که برای تعدیل هورمون‌ها استفاده میشود، تجویز قرص‌های ضدبارداری یا او سی پی‌ها است که برای دوره کوچکی تجویز میشود.
اگر داروها جواب درمانی مناسبی در شما ایجاد نکرد، ممکن است عمل جراحی به‌منظور برداشتن کیست رحم فیبروم یا کیستکتومی پیشنهاد شود. کیستکتومی معمولاً در کیست‌های خوش‌خیم، کوچک و در زنان جوان استفاده میشود و به طریق لاپاراسکوپیک انجام میشود.
لاپاروسکوپی جراحی بسته کیست در تخمدان‌ها نامیده میشود. در زنانی که حوالی یائسگی هستند یا کیسه تخمدان بزرگ دارند یا کیستهایی حاوی معیارهای بدخیمی دارند، احتمالاً جراحی به روش باز یا لاپاراتومی الزامی است.
در کنار درمان‌های تخصصی، می‌توان از درمان‌های خانگی کیست رحم فیبروم نیز استفاده کرد. به‌عنوان درمان کمکی نه به‌عنوان تنها درمان؛ این درمان‌ها عبارت‌اند از:
مصرف بادام درختی که دارای سطح بالایی از منیزیم است و مصرف آن باعث تسکین علائمی مانند گرفتگی عضلات میشود.
مصرف چای و بابونه و زنجبیل که خواص ضدالتهابی دارد.
انجام یوگا، تنفس‌های عمیق و درمان اضطراب و انجام مدیتیشن نیز می‌تواند علائم ناشی از کیست‌های تخمدان را تسکین دهد.
گرمادرمانی؛ یعنی استفاده از حوله گرم یا پدهای حرارتی نیز می‌تواند به کاهش علائم کمک کند.
حال ببینیم مهم‌ترین و کارآمدترین درمان‌ها در مورد درمان فیبروم رحم کدام است. درمان‌های فیبروم رحم معمولاً زمانی الزامی می‌شوند که فیبروم علامت‌دار شده باشد، باعث کم‌خونی یا فقر آهن شده باشد یا باعث ایجاد مشکلات باروری شده باشد. درمان‌ها عبارت‌اند از:
استفاده از دارو و قرص برای رفع فیبروم
استفاده از درمان‌های غیرتهاجمی یا کم تهاجمی برای درمان فیبروم
درمان جراحی یا عمل‌های جراحی فیبروم رحم
از داروهایی که برای کیست رحم فیبروم استفاده میشود، به موارد زیر اشاره می‌کنیم.
لوپرون یا لوپرولید که باعث کاهش استروژن و پروژسترون میشود، باعث قطع قاعدگی میشود و فیبروم‌ها را کوچک می‌کند.
گانیرلیکس استات و داروهای هم خانواده آن هستند که می‌توانند حجم خونریزی و درد در قاعدگی‌های سنگین را کنترل کنند؛ اما قادر نیستند که فیبروم رحم را تغییر سایز دهند، کوچک کنند یا از بین ببرند.
از جمله درمان‌هایی که برای کاهش علائم فیبروم کاربرد دارد، استفاده از آی یو دی‌های حاوی هورمون پروژسترون، استفاده از مسکن‌هایی مانند ایبوپروفن و قرص‌های ضدبارداری زیر نظر پزشک متخصص است.
ویتاگنوس نیز دارویی است که در صورت تأیید پزشک میشود برای تسکین علائم فیبروم از آن استفاده کرد.
روش دوم درمان‌های فیبروم؛ استفاده از روش‌های کم تهاجمی و غیرتهاجمی است. این روش‌ها عبارت‌اند از:
میولیز یا سوزاندن فیبروم با استفاده از گرما
کرایومیولیز یعنی منجمدکردن و ازبین‌بردن فیبروم‌های رحم
یکی از روش‌های غیرجراحی نیز آمبولی‌زاسیون شریان رحم است. در این روش با تزریق ذرات ایمن به داخل رحم، جریان خون رسیده به فیبروم‌ها قطع میشود و به‌این‌ترتیب فیبروم‌ها دیگر رشد نمی‌کنند و زنده نمی‌مانند.
روش سوم درمان‌های کیست رحم فیبروم، استفاده از عمل‌های جراحی برای درمان فیبروم‌های رحم است. اگر درمان‌های دو گروه قبلی نتواند لیومیوم یا فیبروم رحم را درمان کند، ممکن است پزشک به سراغ جراحی یا میومکتومی که برداشتن میوم رحمی است برود.
معمولاً این جراحی می‌تواند به روش لاپاراسکوپی و لاپاراتومی انجام شود. در جراحی لاپاروسکوپی، چندبرش کوچک به روی شکم انجام میشود. در لاپاراتومی معمولاً کل رحم برداشته میشود. معمولاً عمل جراحی لاپاراتومی که با برداشتن رحم همراهی دارد، در زنانی انجام میشود که در حوالی یائسگی هستند و نیاز و تمایل به فرزندآوری ندارند.
روش چهارم درمان‌های کیست رحم فیبروم، جراحی فیبروم رحم با لیزر است. فیبروم‌های کوچک رحم با لیزر ممکن است درمان شوند. در کل، بهترین روش درمانی برای کیست در تخمدان‌ها و فیبروم فقط توسط پزشک متخصص زنان خود شما تعیین میشود و نمی‌شود یک درمان واحد را برای همه توصیه کرد.
سخن پایانی
فیبروم و کیست هر دو شایع هستند، خصوصاً قبل از یائسگی. تفاوت بزرگ این دو در این است که فیبروم ابتدا در پوشش عضلانی رحم ایجاد میشود، درحالی‌که کیست در تخمدان یا روی آن ایجاد میشود. درمان‌های جایگزین مانند تغذیه مناسب، ورزش، ماساژ و روش‌های تکمیلی می‌توانند در کنترل علائم و بهبود کیفیت زندگی افراد مبتلا به فیبروم و کیست در تخمدان‌ها تاثیر گذار باشد. مهم است که افراد با این بیماری‌ها با بهترین متخصص مشورت کنند تا بهترین روش درمانی برای وضعیت خود را مورد بررسی قرار دهد.
کیست تخمدان فیبروم و رحم دغدغه تعداد بسیاری از شما خوانندگان و همراهان عزیزمان هستند. دردهای لگنی، درد شکم مبهم و مزمن، قاعدگی‌های دردناک، نفخ و یبوست طولانی و مشکلات دائمی دفع ادرار از مواردی است که اگر در شما خواننده محترم وجود دارد، توصیه می‌کنیم حتماً برای تشخیص علت و درمان کیست تخمدان و فیبروم و بررسی‌های تخصصی با کلینیک ما تماس بگیرید. یادتان باشد هیچ درمان سنتی و گیاهی به‌تنهایی قادر به رفع کیست در تخمدان‌ها، فیبروم و عوارض جدی آن نیست.
“کلینیک دکتر زنان” با جمعی از پزشکان متخصص و با تجربه در حوزه زنان و زایمان، خدمات جامع و به‌روزی را به مراجعین ارائه می‌دهد. این کلینیک با بهره‌گیری از آخرین دستاوردهای علمی و فناوری‌های نوین، به‌صورت اختصاصی به مسائل بهداشتی و پزشکی زنان، از جمله بارداری، زایمان، ناباروری و بیماری‌های زنان می‌پردازد. تیم پزشکی کلینیک، با دقت و دانش فراوان، در کنار مراجعین هستند تا با ارائه مشاوره‌های دقیق و خدمات تخصصی، به بهبود سلامت و کیفیت زندگی آنها کمک کنند.