سیر تا پیاز”کیست تخمدان بدخیم”+ علل، علایم، عوارض و درمان‌ آن

کیست تخمدان بدخیم چیست؟ کیست‌های تخمدانی، کیسه‌هایی پر از بافت‌ها و سلول‌های عادی هستند و یا با مایع پر شده‌اند، اما تومورهای تخمدانی توده‌های توپر و جامدی از سلول‌های سرطانی هستند. بیشتر کیست‌های تخمدانی همراه با چرخه قاعدگی به وجود آمده و سپس از بین می‌روند، اما سرطان‌های تخمدان خودبه‌خود از بین نمی‌روند و نیازمند درمان به‌وسیله جراحی، شیمی‌درمانی توسط متخصص و یا درمان رادیوتراپی توسط متخصص رادیوتراپی هستند.

کیست‌های تخمدان سرطانی نادر است؛ اما ممکن است برخی از کیست‌ها، بدخیم یا سرطانی باشند. درصورتی‌که شک به سرطانی بودن کیست تخمدانی وجود داشته باشد، معمولاً آن کیست به‌وسیله جراحی خارج می‌شود. انواع مهم و شایع کیست‌های تخمدان سرطانی، نشانه‌های اصلی و علائم کیست درموئید بدخیم و درمان قطعی آن زیر نظر بهترین دکتر زنان برای کیست تخمدان در تهران را در ادامه در اختیارتان می‌گذاریم.

علت وجود کیست تخمدان بدخیم چیست؟

کیست بدخیم چیست؟ کیست تخمدان بدخیم دارم، چه‌کار کنم؟ بهترین دکتر برای کیست‌های تخمدان سرطانی کیست؟ تقریباً هر ۲۸ روز در یکی از تخمدان‌های شما، تخمدان سمت راست یا سمت چپ، یک تخمک بالغ و آزاد می‌شود. اکثر کیست‌های تخمدان بر اثر یک مشکل در این مسیر تخمک‌گذاری ایجاد شده‌اند. اکثر بی­ضرر هستند و هیچگاه بدخیم نمی‌شوند و در طول چند سیکل، به‌عنوان‌مثال دو سه ماه خودبه‌خود رفع می‌شوند.

کیست‌های تخمدان کیسه‌هایی هستند که از مایع انباشته‌اند. با اینکه اکثر کیست‌های تخمدان خوش‌خیم هستند و هیچگاه سرطانی نخواهند شد، اما متأسفانه گاهی در سونوگرافی شواهد سرطانی شدن در کیست تخمدان مشاهده می‌شود. در این مواقع بررسی‌های تخصصی توسط پزشک متخصص الزامی است.

گاهی سلول‌های دیواره این کیسه‌ها ویژگی‌های غیرعادی پیدا می‌کنند. با تکثیرشدن سلول‌های غیرطبیعی، کیست تخمدان تبدیل به کیست بدخیم خواهد شد. کیست‌های تخمدان در زنان بعد از یائسگی بیشتر احتمال دارد به کیست سرطانی و با ویژگی‌های بدخیم تبدیل شوند. متأسفانه در مراحل ابتدایی وجود کیست تخمدان با ویژگی‌های غیرطبیعی و پاتولوژیک، فرد مبتلا هیچ علامت اختصاصی ندارد.

فقط ممکن است در یک بررسی معمولی یا انجام سونوگرافی شکم و لگن که به دلایل دیگر درخواست شده است، به طور اتفاقی، کیست بدخیم تخمدان کشف شود. گفته می‌شود اندومتریوز در تخمدان یکی از فاکتورهای بسیار مهمی است که احتمال بدخیم شدن کیست تخمدان را افزایش می‌دهد. منظور از اندومتریوز تخمدان این است که سلول‌های آندومتر دیواره داخلی رحم، به‌صورت نابجا به روی تخمدان رشد کرده باشند.

علائم کیست درموئید بدخیم

اکثر افرادی که به کیست‌های تخمدان سرطانی مبتلا می‌شوند، در مراحل ابتدایی هیچ علامت ویژه و منحصربه‌فردی نخواهند داشت. متأسفانه علائم زمان بروز می‌کند که یا کیست بدخیم بسیار بزرگ شده باشد و یا انتشار سلول‌های سرطانی به بافت‌های اطراف تخمدان صورت‌گرفته باشد یا فرد دچار عوارض بسیار مهم و جدی و گاه کشنده مانند پارگی تخمدان، پارگی کیست و یا چرخش تخمدان شده باشد.

کیست‌های تخمدان سرطانی ، رشد سریع ندارد و ندرتاً ممکن است مستقیماً ایجاد علائم کند.

عمده مشکلات ایجاد شده توسط درموئید بدخیم عبارت‌اند از:

ایجاد پیچش تخمدان؛ تورشن یا پیچش تخمدان یکی از اورژانس‌های مهم زنان می‌باشد. کیست می‌تواند به روی تخمدان سنگینی کند و باعث چرخش و پیچیدن تخمدان حول محورش شود. در این مواقع فرد با درد شدید لگن، شکم و کمر مواجه می‌شود که به‌صورت ناگهانی تظاهر کرده است. فرد مبتلا باید فوراً تحت جراحی اورژانسی قرار گیرد.

دردهای پایین شکم مبهم و مقاوم به درمان‌های معمولی

اتساع شکم

عفونت‌های لگن

تهوع و استفراغ

پارگی کیست

در موارد بسیار نادر، تغییرات هورمونی

خونریزی‌ها و لکه بینی‌های غیرطبیعی واژینال

درد در هنگام برقراری رابطه جنسی

بی‌نظمی در پریود

نفخ و ناراحتی شکم

احساس پری و سنگینی در شکم

عارضه‌های کیست تخمدان بدخیم

گفتیم که اکثر کیست‌های تخمدان سرطانی در مراحل ابتدایی علائم اختصاصی ندارند و متأسفانه به طور اتفاقی در یک سونوگرافی که به دلیل دیگری درخواست شده است، کشف می‌شوند. گاهی کیست‌های بدخیم تخمدان باعث عوارضی می‌شوند که در واقع ظهور این عوارض باعث شناسایی و کشف توده سرطانی تخمدان می‌شود. مهم‌ترین، اصلی‌ترین و جدی‌ترین عوارض کیست‌های بدخیم تخمدان عبارت‌اند از:

پارگی کیست که می‌تواند حتی کشنده باشد

تورشن یا پیچش تخمدان یا پیچش تخمدان و لوله رحمی

انسداد روده

سوراخ شدن کولون

تجمع مایعات در درون حفره شکم

دردهای استخوانی

احساس سیری

مشکلات ادراری مانند تکرر ادرار به‌صورت دائمی

نفخ و یبوست طول کشیده و مقاوم به درمان

شیوه درمان‌های کیست‌های تخمدان سرطانی

زمانی که بررسی‌های ضروری برای تشخیص کیست تخمدان بدخیم انجام شد، پزشک شما بر حسب فاکتورهایی مانند سن، نوع بدخیمی و تمایل شما به فرزندآوری در آینده و لزوم حفظ تخمدان یا تخمدان‌ها، تصمیم می‌گیرد که از چه روش درمانی برای رفع کیست‌های تخمدان سرطانی استفاده کند. ممکن است پزشک از روش‌های زیر استفاده کند.

نوع اول درمان، پزشک بعد از بررسی‌های رادیولوژیک، شما را کاندید انجام جراحی لاپاراسکوپی می‌کند. یعنی با ابزار لاپاراسکوپ که شامل یک میله‌ مجهز به نور، دوربین و ابزار جراحی می‌شود، از طریق چند شکاف کوچک وارد لگن شما می‌شود و تمام حفره شکم و لگن را بررسی می‌کند. در صورت درگیرشدن بافت‌های دیگر، ممکن است در همان لاپاراسکوپی تشخیصی، تخمدان و بافت‌های مشکوک خارج شود.

معمولاً نمونه به پاتولوژیست فرستاده می‌شود؛ بعد از آماده‌شدن گزارش و مشخص‌شدن نوع تومور و نوع سرطان، احتمال دارد که برای شما جراحی باز شکمی یا لاپاراتومی برای خارج ساختن تخمدان سمت مقابل، لوله‌های رحمی، رحم و دهانه رحم الزامی شود. بعد از جراحی ممکن است، شیمی‌درمانی برای تکمیل نتایج به درمان‌های قبلی اضافه شود.

نوع دوم درمان، معمولاً در این نوع که شامل جراحی باز شکم یا لاپاراتومی و برداشتن تخمدان‌ها، رحم و دهانه رحم می‌شود، افرادی کاندید می‌شوند که تمایل به فرزندآوری ندارند یا یائسه شده‌اند یا در حواله یائسگی قرار دارند. همچنین در تومورهایی که در تصویربرداری‌ها مسجل شده است که به بافت‌های اطراف دست‌اندازی کرده هم این نوع درمان انتخاب می‌شود.

پس از جراحی بر حسب نوع پاتولوژی تومور، شیمی‌درمانی برای تکمیل نتایج الزامی است. اگر افرادی که دچار کیست‌های تخمدان سرطانی شده باشند، سن پایینی داشته باشند و لازم باشد که یکی از تخمدان‌ها حفظ شود، یا فرد تمایل به باردارشدن و فرزندآوری در آینده نزدیک داشته باشد و نوع تومور اجازه دهد، در شرایط خاصی ممکن است پزشک فقط از طریق لاپاراسکوپی اقدام به خارج‌کردن کیست بدخیم به‌صورت کیستکتومی یا برداشتن تخمدان بدخیم به‌صورت اوفورکتومی یا برداشتن تخمدان یک‌طرفه، بنماید. البته این مورد فقط در موارد خاصی باتوجه‌به شرایط فرد و صلاحدید پزشک قابل‌انجام است.

چگونه از کیست تخمدان بدخیم جلوگیری کنیم؟

چگونه می‌توانیم از ابتلا به کیست تخمدان بدخیم سرطانی پیشگیری کنیم؟ چه‌کار کنیم که به سرطان تخمدان و کیست سرطانی مبتلا نشویم؟ برای پاسخ به این سؤال لازم است که عوامل خطرآفرینی را که احتمال ابتلا به کیست بدخیم تخمدان و تومور سرطانی تخمدان را افزایش می‌دهد، بدانیم. این عوامل عبارت‌اند از:

افزایش سن؛ اکثر کیست‌های بدخیم در زنان زیر ۴۰ سال به‌ندرت یافت می‌شوند. بیشتر سرطان‌های تخمدان بعد از یائسگی به وجود می‌آیند.

چاقی؛ داشتن اضافه‌وزن و توده چربی بالا هم ریسک ابتلا به کیست بدخیم تخمدان را افزایش می‌دهد و هم بر بقای فرد مبتلا به سرطان تخمدان، اثر بد و منفی خواهد داشت.

هورمون‌درمانی؛ هورمون‌درمانی بعد از یائسگی یا درمان‌های جایگزین هورمون یا HRT در یائسگی، زنانی که در یائسگی استروژن به‌تنهایی یا با پروژسترون در پروسه HRT استفاده کرده­اند، بیشتر از زنانی که هرگز HRT نداشته­اند، به سرطان تخمدان و کیست‌های بدخیم تخمدان مبتلا می‌شوند.

پس برای پیشگیری از ابتلا به کیست‌های بدخیم، تا می‌توانیم وزن خود را در محدوده نرمال نگه داریم و از انجام HRT در یائسگی، خودداری کنیم. فاکتورهای دیگر که ابتلا به سرطان تخمدان را افزایش می‌دهند عبارت‌اند از:

وقوع اولین بارداری منجر به زایمان بعد از ۳۵ سالگی

زنانی که هرگز بارداری و زایمان را تجربه نکرده‌اند

داشتن سابقه فامیلی سرطان‌های روده بزرگ، پستان یا تخمدان هم در خانواده مادری و هم در خانواده پدری. 25 درصد تمام کیست‌های بدخیم تخمدان از تغییرات ژنتیکی فامیلی منشا می‌گیرند.

استفاده از درمان‌های کمک باروری مانند کلومیفن و لتروزول نیز ریسک ابتلا به کیست‌های تخمدان سرطانی را افزایش می‌دهد.

سابقه سرطان پستان در خود فرد نیز با افزایش احتمال وقوع کیست بدخیم تخمدان همراه است.

پس با آگاهی از مسائل بالا و دوری از آنها، می‌توانیم خود را در برابر ابتلا به کیست تخمدان، تا حدودی حفاظت کنیم. البته وراثت، سن و نژاد اصلاً در کنترل ما نمی‌باشد. برخی از مطالعات، وجود از تاثیر پودر تالک بر افزایش احتمال بدخیمی‌های تخمدان حکایت دارند. البته تاثیر قطعی پودر تالک به‌عنوان یک ریسک فاکتور قطعی در تومور تخمدان هنوز محل بحث دارد.

اما مطمئن‌ترین راه برای پیشگیری از کیست بدخیم تخمدان، داشتن رژیم غذایی سرشار از سبزی‌ها و میوه‌های سالم و رژیمی با چربی کم و گوشت قرمز کم می‌باشد. کیست‌های تخمدان در اکثر زنان به‌خصوص قبل از یائسگی، خوش‌خیم و غیرسرطانی هستند. احساس پری شکم، سنگینی و سیری زودرس، نفخ و یبوست طول کشیده و مقاوم به درمان و تکرر ادرار دائمی از تظاهرات کیست بدخیم تخمدان می‌باشد که افزایش سایز یافته است.

در مراحل ابتدایی کیست بدخیم، معمولاً علامت خاصی وجود ندارد اما ممکن است با ایجاد چرخش تخمدان، درد ناگهانی بسیار شدیدی در شکم و لگن ایجاد کند.

سخن پایانی

گفته می‌شود حدود ۱۱ الی ۲۰ درصد همه کیست‌های تخمدان که در سونوگرافی کشف می‌شوند، کیست تخمدان بدخیم هستند. بیشتر کیست‌های تخمدانی همراه با چرخه قاعدگی به وجود آمده و سپس از بین می‌روند، اما سرطان‌های تخمدان خود به خود از بین نمی‌روند و نیازمند درمان هستند. کیست­هایی که داخل آنها حفره باشد یا کیست‌هایی که محتویاتشان جامد یا نیمه جامد باشد، شک به بدخیم بودن توده در سونوگرافی را مطرح می‌کند و بررسی‌های تکمیلی تخصصی را می‌طلبد.

اگر شما علائم کیست درموئید بدخیم را تجربه می‌کنید، باید به پزشک زنان مراجعه کنید. اگر شما قبلاً با کیست تخمدان تشخیص داده شده‌اید و اکنون درد شدید و تیز و ناگهانی شکمی، تب و یا استفراغ دارید، سریعاً به پزشک مراجعه کنید. بیشتر کیست‌های تخمدانی بی‌ضرر هستند و معمولاً در نهایت خودبه‌خود از بین می‌روند.

برخی از انواع کیست‌ها با احتمال بیشتری سرطانی می‌شوند و یا مشکلاتی به وجود می‌آورند، اما این اتفاق نادر است. کمتر از یک درصد کیست‌های تخمدانی، سرطانی هستند. اگر نیازمند مشاوره تخصصی هستید، تیم پزشکان متخصص ما باسابقه درخشان در درمان موفق کیست‌های تخمدان بدخیم آماده ارائه خدمات درمانی هستند.