در دوران یائسگی، تغییرات هورمونی میتوانند منجر به بروز مشکلات مختلفی مانند کیستهای تخمدانی شوند. این کیستها اگر درمان نشوند، میتوانند عوارضی نظیر درد، خونریزی غیرطبیعی و حتی مشکلات جدیتری به دنبال داشته باشند. بسیاری از زنان یائسه که دچار این مشکل میشوند، ممکن است نگران عواقب آن باشند. کیستهای تخمدانی در این دوره به دلیل کاهش هورمونها میتوانند بزرگتر شوند یا حتی منجر به بیماریهای دیگر شوند. اگر شما هم در دوران یائسگی با این مشکل مواجه شدهاید، بهترین دکتر زنان برای کیست تخمدان در تهران میتواند به شما کمک کند تا با روشهای مختلف درمانی، این مشکل را برطرف کنید. در این مقاله، به بررسی روشهای درمان کیست تخمدان در زنان یائسه پرداختهایم که میتواند به شما در انتخاب راهکار مناسب کمک کند.
فهرست مطالب
تشخیص و درمان کیست تخمدان در زنان یائسه چگونه انجام میشود؟
قبل از آنکه بخواهیم در مورد موضوع درمان کیست تخمدان در دوران یائسگی صحبت کنیم بهتر است در ابتدا به علائم وجود کیست در تخمدان اشارهای داشته باشیم.
اگر در دوران یائسگی به سر میبرید و دارای علائمی همچون درد و ناراحتی در ناحیه پایین کمر و همچنین رانها، مشکلات مثانه یا روده، احساس فشار، نفخ و تورم در شکم، حساسیت سینهها، درد در حین مقاربت و افزایش وزن بودید احتمال اینکه دچار سیست تخمدان شدهاید بسیار بالاست.
البته ناگفته نماند که این علائم میتوانند هم به شکل خفیف و هم بهصورت شدید ایجاد شوند و بهصورت کلی در هر فردی متفاوت است.
زمانی که با هر یک از این علائم گفته شده در بالا مواجهه شدهاید بهتر است که هر چه سریعتر به پزشک مراجعه کنید. پزشک کارش را با معاینه شما آغاز میکند.
از آنجاییکه علائم وجود کیست تخمدان زنان یائسه بسیار شبیه به علائم بیماریهای دیگری همچون بیماری التهابی لگن، آپاندیسیت، سندروم روده تحریکپذیر و… است پزشک باید به شکل بسیار دقیقی معاینه را انجام داده و همینطور برای کسب اطلاعات بیشتر ممکن است سؤالاتی را از شما بپرسد:
آیا مادر و یا خواهر شما دچار سرطان تخمدان شدهاند؟
آیا بهصورت کلی در میان اعضای نزدیک خانوادگی شما مانند خاله و مادربزرگ سابقه ایجاد بیماریهای مربوط به تخمدان وجود داشته است؟
آیا خود شما تابهحال سابقه سرطان سینه، رحم یا آندومتریوز را داشتهاید؟
پس از این مرحله پزشک شروع به آزمایش گرفتن و تصویربرداری میکند تا متوجه شود که اندازه و شکل سیست تخمدان به چه صورت است و محل کیست دقیقاً کجاست؟ این آزمایشات و تصویربرداریها به پزشک کمک میکند تا تشخیص دهد که آیا کیست پر از مایع است و یا بهصورت جامد؟ برای این کار پزشک از سونوگرافی استفاده میکند که به دو شکل سونوگرافی شکمی و سونوگرافی ترانس واژینال انجام میشود. همچنین برای پزشک این موضوع بسیار حائز اهمیت است که بداند کیست ایجاد شده در تخمدان بهصورت خوشخیم است و یا بدخیم که به آن سرطانی هم میگویند.
برای تشخیص این موضوع مهم پزشک از شما میخواهد که آزمایش خون انجام دهید. در این آزمایش خون با اندازهگیریکردن پروتئینی به نام آنتیژن سرطانی، خوشخیم و یا بدخیم بودن سیست تخمدان مشخص خواهد شد. پس از کسب اطلاعات لازم در خصوص کیست ایجاد شده در تخمدان با روشهای درمانی به رفع آن میپردازد.
درمان کیستهای تخمدانی در زنان یائسه در حالت خوشخیم
همانطور که در پیشتر هم به آن اشاره نمودیم پزشک آزمایشاتی را برای تشخیص خوشخیم و یا بدخیم بودن سیست تخمدان انجام میدهد.
درصورتیکه پزشک پس از انجام آزمایشات لازم تشخیص دهد که کیست ایجاد شده از نوع خوشخیم است در گام اول به شما پیشنهاد میکند که چند مدت؛ مثلاً پنج الی شش ماه صبر کنید و به سراغ روش درمانی دیگری نروید چرا که کیستهای نوع خوشخیم معمولاً بهگونهای هستند که پس از مدتی خودبهخود برطرف شده و اثری از آنها باقی نمیماند.
در این مدت ممکن است برای تسکین درد، پزشک برایتان داروی مُسکن تجویز نماید. البته ناگفته نماند که در این مدت فرد باید به شکل منظم تحت نظارت و مراقبت پزشک باشد. به این معنی که در بازههای زمانی که پزشک تعیین کرده به کلینیک مراجعه کند تا پزشک مربوطه شرایط رشد کیست را مورد بررسی قرار دهد.
گاهی اوقات ممکن است برای بررسیکردن پیشرفت و یا پسرفت توده تخمدانی ایجاد شده از روش سونوگرافی استفاده شود. از آنجاییکه زنان یائسه بیشتر از سایرین در معرض سرطان تخمدان قرار دارند و بهنوعی ریسک ایجاد سرطان تخمدان در این افراد بسیار بالاست، پزشک به این افراد توصیه میکند که در بازههای زمانی کوتاهتری به وی مراجعه کنند تا تحت بررسی قرار گیرند.
اگر در طول این مراجعات به کلینیک، پزشک متخصص تشخیص دهد که سیست تخمدان در حال از بین رفتن و ناپدید شدن است، دیگر نیازی به درمان دارویی و یا جراحی وجود ندارد.
اگر با وجود خوشخیم بودن سیست تخمدان، پزشک متوجه شود که کیست ایجاد شده از نظر اندازه رشد کرده است ممکن است برای توقف رشد آن و از بین بردنش اقدام به تجویز قرص و دارو نماید. قرصهایی همچون قرصهای ضدبارداری، قرص سیبل و گاهی اوقات قرص متفورمین بهعنوان قاتلهای سیست تخمدان شناخته میشوند و در از بین بردن آنها بسیار مؤثر و مفید میباشند.
پس از مصرف این قرصها بهتدریج سیست تخمدان کوچک و کوچکتر شده و از دفع میشود. ناگفته نماند که این قرصها دارای عوارض جانبی به خصوصی هستند و به همین دلیل لازم است که حتماً زیر نظر پزشک مصرف شوند. همچنین اگر عوارض جانبی شدیدی را ایجاد کردند لازم است که پزشک در جریان این موضوع حتماً قرار بگیرد.
درمان کیست تخمدان در یائسگی در حالت بدخیم
متأسفانه، گاهی اوقات کیست تخمدان در زنان بالای 50 سال از نوع بدخیم بوده و به همین دلیل نه مراقبت و نه هیچ یک از داروها در حذف آنها تاثیر مثبتی ندارند. در این حالت پزشک به ناچار مجبور است با کمک تکنیک جراحی اقدام به حذف این کیستهای بدخیم نماید.
البته لازم به ذکر است که گاهی اوقات سیست تخمدان از نوع خوشخیم است؛ اما بااینحال به این دلیل که بسیار، بسیار بزرگ است بهتر است که با روش جراحی از بدن خارج شود. علاوه بر این اگر پزشک پس از انجام آزمایشات و تصویربرداریهای لازم به سرطانی بودن سیست تخمدان مشکوک شود هم از روش و تکنیک جراحی استفاده میکند.
برای جراحی و خارجکردن سیست تخمدان بهصورت کلی دو مدل جراحی وجود دارد که هر دو مدل نیز تحت بیهوشی عمومی انجام میشود.
درمان کیستهای تخمدانی در زنان یائسه با روش لاپاراتومی
لاپاراتومی یکی از روشهای جراحی سیست تخمدان است که تقریباً روشی پر تهاجمی بهحساب میآید. در این روش جراح با ایجاد برشهای عمیق در شکم و خارجکردن کیستهای ایجاد شده به درمان میپردازد و در پایان کار نیز بخیه زده میشود.
درمان سیست تخمدان با تکنیک کم تهاجمی لاپاراسکوپی
لاپاراسکوپی یکی دیگر از روشهای جراحی سیست تخمدان است که جایگزین بسیار مناسبی برای لاپاراتومی است به این دلیل که در این روش برشهای بسیار کوچکتری زده میشود. پس از برش، یک لوله باریک که بر سر آن دوربین کوچکی وجود دارد که به آن لاپاراسکوپ میگویند وارد بدن میشود.
این دوربین به جراح کمک میکند که فضای داخل شکم را بهخوبی ببیند. پس از خارجکردن کیستها، ناحیه برش داده شده بخیه زده میشود.
نکات مهم پس از درمان کیست تخمدان با روش جراحی
اینکه برای خارجکردن سیست تخمدان از کدام یک از روشهای جراحی استفاده شده است اهمیتی ندارد. بههرحال لازم است که شما این نکات را بدانید:
- در روش جراحی امکان ایجاد عفونت وجود دارد به همین دلیل پزشک حتماً برایتان آنتی بیوتیک تجویز مینماید که لازم است طبق دستور مصرف شود.
- پزشک برای تسکین دردتان برایتان مُسکن تجویز میکند که باز توصیه میکنیم طبق دستور پزشک مصرف شده و در استفاده از آنها زیاده روی نشود.
- به طور معمول بیمار پس از چند روز میتواند به روال عادی زندگی خود برگردد اما بااینحال تا مدتها باید از انجام فعالیتهای ورزشی سنگین دوری شود.
- در ناحیه برش زده شده زخم ایجاد میشود که لازم است بهصورت روزانه با آب ولرم و صابون غیرعطری شسته شده و کاملاً خشک شود.
- موقع خواب و استراحت بهتر است که چند عدد بالشت در زیر پاها گذاشته شود تا پاها کاملاً در بالا قرار گیرند. این کار از ایجاد لخته در بدن جلوگیری میکند.
روشهای درمان کیست تخمدان در یائسگی با طب سنتی
همانطور که گفتیم بیشتر کیستهای تخمدانی که ایجاد میشوند بهصورت خودبهخود و با گذر زمان برطرف میشوند و نیازی به مداخله روشهای درمانی شیمیایی و جراحی وجود ندارد. دراینبین طب سنتی میتواند در رفع علائم کیست تخمدان مانند درد و ناراحتی شکم و ران و… بسیار کمککننده باشد.
البته بهخاطر بسپارید که روشهایی که در ادامه معرفی میکنیم بههیچعنوان نمیتواند جایگزین روشهای درمانی که پزشک متخصص تجویز مینماید باشد. علاوه بر این توصیه میکنیم که درصورتیکه قصد استفاده از این روشها را دارید پزشکتان را در جریان بگذارید و با وی مشورت کنید.
استفاده از بادام برای تسکین درد ناشی از سیست تخمدان
احتمالاً از ارزش غذایی و فواید بادام مطلع هستید. بادام سرشار از ماده معدنی منیزیوم است و موجب آرامکردن درد ناشی از سیست تخمدان میشود و دقیقاً به همین دلیل است که در دوران پریودی نیز برای کاهش درد به بانوان توصیه میشود که از بادام استفاده کنند؛ بنابراین اضافهکردن بادام به برنامه غذایی بسیار حائز اهمیت است.
دمنوش بابونه و زنجبیل برای کاهش و تسکین التهابات ناشی از سیست تخمدان
دمنوش بابونه علاوه بر اینکه خاصیت آرامبخش دارد و هرگونه استرس و اضطراب را از شما دور میکند موجب کمشدن میزان درد و ناراحتی و اسپاسمهای عضلانی نیز میشود.
خوردن این دمنوش باعث میشود که شمایی که مبتلا به سیست تخمدان هستید بتوانید آرامش بیشتری را در شب و موقع استراحت تجربه کنید. زنجبیل نیز یک مُسکن طبیعی درد است و علاوهبرآن به دلیل داشتن خاصیت آنتیاکسیدانی، ضدسرطان هم هست.
بسیار حائز اهمیت است که فرد مبتلا به کیست تخمدان حتماً زنجبیل را به برنامه و رژیم غذایی خود اضافه نماید چرا که این ماده به دلیل ضداکسیدان بودنش جلوی رشد سلولهای سرطانی بدخیم را میگیرد.
درمان کیست تخمدان زنان یائسه با کمک سرکه سیب
سرکه سیب
جالب است بدانید که همواره یکی از دلایلی که در ایجاد سیست تخمدان دخیل بوده، کمبود پتاسیم در بدن بوده است. ازآنجاییکه سرکه سیب دارای مقادیر بسیار زیادی از ماده معدنی پتاسیم در خود است میتواند احتمال ابتلا به کیست تخمدان را تا حد قابلتوجهی کاهش دهد.
همچنین در صورت مبتلا بودن به سیست تخمدان موجب کوچکشدن آنها میشود. شما میتوانید که آب گرم و همچنین شیره سیاه را به سرکه سیب اضافه کنید و هر روز بهصورت مستمر میل نمایید.
تکنیک گرمادرمانی برای درمانکردن علائم سیست تخمدان
گرمادرمانی یکی روشهای پُرکاربرد دیگری در دنیای در طب سنتی است بهصورت کلی برای درمان و برطرفکردن خیلی از مشکلات مورداستفاده قرار میگیرد. این روش یعنی درمان با گرما در کاهش علائم سیست تخمدان هم بسیار مؤثر عمل میکند.
برای این کار کافی است یک کیسه آب گرم تهیه کرده و درون آن آب بریزید و بر روی قسمت پایینی شکم قرار دهید. اگر به کیسه آب گرم دسترسی ندارید میتوانید درون یک بطری آب گرم ریخته و روی شکمتان قرار دهید. لازم به ذکر است که گرمای موجود درون آب قادر است تا هرگونه درد و گرفتگیهای عضلانی ناشی از سیست تخمدان را برطرف نماید.
افزایش مصرف مایعات راهی مؤثر برای از بین بردن درد شکم
اگر به سیست تخمدان مبتلا هستید بسیار مهم است که بیشتر از قبل به مصرف مایعات رویآورید. میتوانید به آب خود یکتکه لیموی کوچک و یا آبپرتقال اضافه کنید تا طعم بهتری پیدا کند.
توجه داشته باشید که آب تمامی سموم مُضر در بدن را دفع میکند که این کار به نوبه خود در رفع درد و تورم شکم بسیار مؤثر خواهد بود. شما علاوه بر آب میتوانید از آبمیوههای تازه و سبزیجات سبز نیز استفاده کنید. قهوه و نوشابه و نوشیدنیهای الکلی را از برنامه غذاییتان حذف کنید.
درمان کیستهای تخمدان با دوریکردن از مواد غذایی دارای طبع سرد
برای تسکین درد و درمان سیست تخمدان لازم است که تا جای ممکن از خوردن خوراکیها و مواد غذایی دارای طبع سرد خودداری شود. این مواد غذایی شامل مواردی همچون گوجهفرنگی، خیار، ماست، گیلاس، برنج، ماهی و… است.
گفتنی است که در صورت مصرف این خوراکیها و موادغذایی طبع سرد حتماً به همراهشان از موادی که دارای طبع گرم هستند مانند زعفران، دارچین، هل، عسل و… استفاده شود.
مصرف ریشه ماکا برای کیست تخمدان بانوان یائسه
بسیار توصیه میشود که زنان یائسه بالای ۵۰ سال حتماً ریشه ماکا یا جینسینگ را مصرف کنند. این گیاه دارویی علاوه بر اینکه عوارض دوران یائسگی مانند گرگرفتگی، افسردگی، تعریقهای شبانه، تپش قلب و…را به حداقل رسانده و کاهش میدهد، قادر است هورمونهای بدن را هم در حالت تعدیل و تعادل نگه دارد و برای جلوگیری از ایجاد سیست تخمدان نیز بسیار مؤثر است.
حمام نمک اپسوم برای تسکیندادن درد کیست تخمدان در بانوان یائسه
حمام با آب گرم میتواند در رفع درد و گرفتگیهای ناحیه شکم که به دلیل وجود کیستهای تخمدان ایجاد شده است کمک بسیاری کند. جهت اثربخشتر کردن این تکنیک درمانی میتوانید مقداری از نمک اپسوم را به آب اضافه کنید تا اثر تسکیندهندگی دردافزایش پیدا نماید.
سخن پایانی
درمان کیست تخمدان در زنان یائسه اهمیت ویژهای دارد زیرا ممکن است این کیستها بدون درمان به مشکلات جدیتری مانند دردهای مزمن یا خونریزیهای غیرطبیعی منجر شوند. اگر شما نیز به این مشکل دچار شدهاید، باید بدانید که درمانهای مختلفی برای کاهش اندازه کیست یا حتی حذف آن وجود دارد. در اینجا، به راهکارهایی پرداختهایم که ممکن است برای شما مفید باشند. از جمله روشهای جراحی و دارویی که هرکدام بسته به شرایط و وضعیت شما میتوانند مؤثر واقع شوند. اما بدون مشاوره دقیق از متخصص نمیتوان به قطعیت در انتخاب درمان مناسب رسید. بنابراین، اگر با کیست تخمدان در دوران یائسگی روبرو هستید، وقت آن رسیده که به بهترین دکتر کیست تخمدان مراجعه کنید تا از بروز مشکلات بیشتر جلوگیری کنید. متخصصان ما در کلینیک، با بهرهگیری از جدیدترین روشهای درمانی و با تجربه زیاد، میتوانند شما را در مسیر بهبودی قرار دهند. با مشاوره و درمان به موقع، میتوانید از عوارض این مشکل جلوگیری کنید و به زندگی سالمتری ادامه دهید.
“کلینیک دکتر زنان” با جمعی از پزشکان متخصص و با تجربه در حوزه زنان و زایمان، خدمات جامع و بهروزی را به مراجعین ارائه میدهد. این کلینیک با بهرهگیری از آخرین دستاوردهای علمی و فناوریهای نوین، بهصورت اختصاصی به مسائل بهداشتی و پزشکی زنان، از جمله بارداری، زایمان، ناباروری و بیماریهای زنان میپردازد. تیم پزشکی کلینیک، با دقت و دانش فراوان، در کنار مراجعین هستند تا با ارائه مشاورههای دقیق و خدمات تخصصی، به بهبود سلامت و کیفیت زندگی آنها کمک کنند.