کیست تخمدان راست یکی از مشکلات شایع در زنان است که در صورت درمان نشدن میتواند عواقب جدی به همراه داشته باشد. این کیستها ممکن است علائم مختلفی مانند درد، خونریزی و مشکلات هورمونی ایجاد کنند. در صورتی که کیست تخمدان در سمت راست با درمان مناسب مواجه نشود، احتمال بروز عوارضی همچون پیچش تخمدان یا حتی نازایی افزایش مییابد. بنابراین، شناخت روشهای درمانی مناسب و به موقع از اهمیت زیادی برخوردار است. اگر شما نیز دچار کیست تخمدان راست هستید، مهم است که به بهترین دکتر زنان برای کیست تخمدان در تهران مراجعه کنید تا با بررسی دقیق و انتخاب راهکارهای درمانی، از بروز عوارض بیشتر جلوگیری کنید. در این مقاله، ما به بررسی روشهای مختلف درمانی برای کیست تخمدان راست خواهیم پرداخت.
فهرست مطالب
- 1 آشنایی با بیماری قبل از درمان کیست تخمدان راست
- 2 علتهای شایع برای بروز سیست تخمدان چیست؟
- 3 طریقه تشخیص برای بررسی و درمان کیست تخمدان در سمت راست
- 4 سه فاکتور اصلی و مهم برای درمان کیست تخمدان سمت راست
- 5 آیا داشتن تغذیه سالم تأثیری بر معالجه کیست تخمدان راست دارد؟
- 6 راههای مدیریت درد و مداوای کیست تخمدان راست در منزل
آشنایی با بیماری قبل از درمان کیست تخمدان راست
قبل از درمان کیست تخمدان سمت راست بدن، بهتر است بدانید که تخمدانها که دو عضو کوچک در اندام تناسلی بانوان هستند در دو طرف رحم قرار دارند و هورمونهایی از جمله استروژن را تولید میکنند که موجب قاعدگی زنان میشود.
روش کار این تخمدانها به این صورت است که در هر مرحله از تخمکگذاری چرخه قاعدگی یک عدد تخمک کوچک را آزاد میکنند که اگر به لوله فالوپ بروند بارور خواهند شد.
گاهی اوقات ممکن است در داخل تخمدان تومورها یا کیستهای ریزودرشت تشکیل شوند که از زمانهای گذشته تابهحال یکی از عارضههای شایع و ناخوشایند در میان بانوان است و معمولاً در دختران 18 سال تا خانمهای 44 سال رخ میدهد.
این کیستها که ممکن است در تخمدان سمت چپ و راست یا همزمان در هر دو ایجاد شوند، اغلب از نوع بافت سرطانی خوشخیم میباشند که داخل آن پر از مایع بوده و روشهای درمانی بسیار زیاد خانگی و طب نوین از سوی متخصصان برای رفع آنها وجود دارد.
اما اگر داخل بافت کیست از مواد جامد یا مخلوطی از مواد جامد و مایع مانند خون باشد نیاز به آزمایشات بیشتری برای شروع پروسه درمانی است. از انواع سیست تخمدان میتوان به کیست درموئید، کیست فولیکولی یا ساده، کیست هموراژیک، کیست شکلاتی یا اندومتریوئید، کیست بدخیم تخمدان و غیره اشاره کرد.
اکثر کیستهای تخمدان هیچ علائمی ندارند و در بیشتر موارد فقط از طریق یک معاینه معمولی و ساده از سوی پزشک زنان کشف میشوند.
اما زمانی که کیستها بزرگتر میشوند یا سیست در تخمدان پاره شود، پیچ بخورد یا دچار خونریزی شود ممکن است مشکلات بیشتری به وجود آورد که نیاز به مراجعه سریع نزد متخصص زنان است. معمولاً این عارضه در زنان با یکی از علائم زیر ظاهر میشوند و مهم است که مورد بررسی بیشتری قرار بگیرند. این علائم شامل:
- درد یا نفخ شکم
- مشکل در ادرارکردن یا دفع مکرر ادرار
- اضافهوزن و چاقی بیدلیل
- درد مبهم در قسمت پایین کمر
- دردناک شدن رابطه جنسی
- پریودهای نامنظم
- حساسیت و درد در سینهها
- ناباروری
- بیشترشدن رشد موهای زائد
- خونریزی شدید و غیرطبیعی
- ازدستدادن کامل اشتها و داشتن حالت تهوع یا استفراغ
- جوشهای قرمزرنگ و هورمونی در پیشانی و چانه
- در مواقع حاد و شدید سرگیجه، ضعف، تنفس بسیار سریع، درد بسیار شدید لگن و تب بالا همراه است.
علتهای شایع برای بروز سیست تخمدان چیست؟
علتهای گوناگونی وجود دارد که سبب بروز سیست تخمدان در زنان میشود که مهمترین آنها افزایش هورمون جنسی استروژن و پروژسترون میباشد. وقتی میزان این دو هورمون بالاتر از حد متعادل در بدن باشند یک یا چندین کیست را ممکن است در داخل تخمدانها ایجاد کنند. همچنین برخی مسائل دیگر نیز امکان دارد در ایجاد کیست نقش اساسی داشته باشند و شامل موارد زیر هستند:
اندومتریوز
زنانی که به اندومتریوز مبتلا هستند احتمال دارد دچار سیست در تخمدان به نام آندومتریوما شوند. در این نوع عارضه سلول آندومتریال در بیرون از رحم رشد میکند و شاید تکهای از بافت آندومتریوز با تخمدان وصل شود و یک زائده ایجاد شود. چنین زائده یا کیستهایی در زمان انجام رابطه جنسی یا دوران قاعدگی دردناکتر میشوند.
عفونت لگنی شدید
یک دلیل دیگر بهوجودآمدن کیستهای تخمدانی عفونت شدید لگن میباشد. زمانی که عفونت به لولههای رحم و تخمدانها سرایت میکند کیستها و تومورهای مختلفی ممکن است ایجاد شوند.
بارداری
در اوایل بارداری بهصورت طبیعی یک سیست تخمدان شکل میگیرد که به تقویت بارداری تا وقتی که جفت تشکیل شود، کمک کند. در بعضی مواقع این کیستها تا انتهای 9 ماه بارداری از بین نمیروند و روی تخمدانهای چپ یا راست باقی میمانند که باید توسط پزشک برداشته شوند.
سابقه قبلی
اگر در زمانهای قبل نیز دچار سیست در تخمدان شده بودید امکان دارد در حال یا آینده نیز مجدداً مبتلا به سیست تخمدان شوید که در دودسته پاتولوژیک یا عملکردی قرار میگیرند که هر کدام به دلایل مختلفی ایجاد میشوند. کیست با نوع عملکردی تخمدان لوتئوم یا فولیکولی ساده هستند که عمر بسیار کوتاهی داشته و بهراحتی برطرف خواهند شد؛ اما کیستهای پاتولوژیک ممکن است گاهی اوقات سرطانی شوند و در دو نوع آدنوما و درموئید قرار میگیرند.
دلایل دیگر
علاوه بر موارد نامبرده شده بسیاری از متخصصان زنان بر این باورند که زمینه خانوادگی و ارثی در سیست تخمدان تاثیر دارد. دیابت نیز ممکن است احتمال ابتلا به کیست را افزایش دهند.
طریقه تشخیص برای بررسی و درمان کیست تخمدان در سمت راست
زمانی که علائمی چون درد مداوم شکم و درد در حین مقاربت داشتید یا قاعدگی نامنظم را در چندین ماه پیاپی تجربه کردید و احتمال دادید که دچار سیست تخمدان شدهاید بهتر است با پزشک زنان خود تماس بگیرید یا بهصورت حضوری به کلینیکهای زنان و زایمان مراجعه کنید.
دکتر زنان میتواند با یک معاینه معمولی لگن، تودهها را احساس کند. بیشتر کیستهای تخمدان خوشخیم هستند؛ اما این احتمال وجود دارد که نوعی کیست سرطانی باشند؛ بنابراین بررسی دقیق هر نوع کیستی چه ساده چه خطرناک بسیار مهم است.
همچنین معاینه برای بانوان یائسه بسیار اهمیت دارد، زیرا ممکن است دچار سرطان تخمدان نیز شوند؛ بنابراین پزشک در طول معاینه لگن یا آزمایش تصویربرداری مانند سونوگرافی لگن، کیستهای تخمدان را کشف میکند. طبق اندازه کیست و نوع بافت داخل آن که جامد یا پر از مایع است، پزشک آزمایشهای لازم دیگری را برای تعیین نوع و درمان کیست تخمدان راست به بیمار توصیه میکند.
از جمله آزمایشهای گفته شده میتوان به لاپاراسکوپی اشاره نمود که یک نوع ابزار نازک را با ایجاد یک برش خیلی ریز روی شکم وارد بدن میکند که وضعیت تخمدانها و کیستهای موجود در داخل آن را ببیند.
ضمناً آزمایش خون برای تعیین علت بروز کیست انجام میشود تا معیارهایی چون میزان پرولاکتین، سطح تستوسترون، انسولین و… بررسی شوند. در مواقعی که پزشک صلاح بداند انجام امآرآی، توموگرافی کامپیوتری، سیتیاسکن نیز برای بیمار توصیه میکند، زیرا ممکن است در داخل تخمدان و رحم موارد مشکوک سرطانی مشاهده شود.
اگر تشخیص داده شود که کیستهای تخمدان به علت بیماریهای زمینهای چون افزایش سطح هورمون یا دیابت ایجاد شده است قطعاً شما را نزد متخصصین مربوطه چون پزشک غدد یا داخلی ارجاع میدهد تا درمان سریعتر و تخصصیتر انجام شود.
سه فاکتور اصلی و مهم برای درمان کیست تخمدان سمت راست
کیست در تخمدان اغلب بدون نیاز به هیچ درمانی از بین میرود و ناپدید میشود؛ بنابراین برای خانمهایی که دارای کیستهای تخمدان بدون علائم و بدون درد هستند توصیه میشود کاری برای درمان انجام ندهند تا خودبهخود کیست از بین برود. بااینحال باز هم پزشک طی چند ماه بیمار را زیر نظر میگیرد تا کیستها بزرگتر و مشکلساز نشوند.
ولی اگر بیمار از درد کیستها شکایت کند پزشک با درنظرگرفتن سه فاکتور اساسی از جمله ظاهر و اندازه کیست، علائم اولیه و بالینی بیمار، سن بیمار معالجه را شروع میکند که به طور مختصر توضیح میدهیم.
درمان سیست تخمدان با دارو
متخصص زنان گاهی اوقات برای جلوگیری از رشد بیشتر کیستها و یا رفع آنها داروهای هورمونی ضدبارداری تجویز میکند که در درمان کیست تخمدان راست و چپ بسیار مؤثرند. علاوه بر این اگر کیستها سبب بروز درد نیز شوند پزشک نسخه قرصها یا داروهای دیگر تسکیندهنده را به بیمار مینویسد که هر دارویی بسته به ماهیت کیست متفاوت است.
جراحی سیست در تخمدان
وقتی کیستهای تخمدان پاتولوژیک باشند و رشد آنها متوقف نشود و طی سه الی چهار سیکل از قاعدگی سبب ناراحتی و درد شدید شوند احتمال دارد پزشک جراحی سیست تخمدان را توصیه کند. گاهی اوقات فقط کیستها در جراحی برداشته میشوند؛ ولی در موارد دیگر ممکن است تخمدان آسیبدیده نیز همراه کیست خارج شود.
در مواقع حاد اگر کیستها سرطانی شوند ممکن است رحم، تخمدان و لولههای فالوپ و بافتهای کناره را نیز درگیر کند که همگی در جراحی باید برداشته شوند و سپس رادیوتراپی، پرتودرمانی یا شیمیدرمانی نیز باید آغاز گردد.
درمان با لاپاراسکوپی
زمانی که درمانهای دارویی و خانگی روی سیست در تخمدان اثری نداشت تنها راهحل باقیمانده انجام لاپاراسکوپی است. در این نوع جراحی تمامی کیستهای کوچک تا بزرگ باید همگی خارج شوند تا مجدداً بعد از چندین ماه یا سال کیست به وجود نیاید. فردی که این نوع جراحی را انجام میدهد یک الی دو روز در بیمارستان بستری خواهد شد و بعد از یک هفته استراحت و مراقبت میتواند به روال قبل خود برای انجام فعالیتها بازگردد.
آیا داشتن تغذیه سالم تأثیری بر معالجه کیست تخمدان راست دارد؟
پیروی از یک رژیم غذایی مناسب همراه با نیازهای روزانه مواد مغذی و درعینحال حفظ وزن سالم ممکن است سبب جلوگیری از بهوجودآمدن کیست در تخمدانها شود یا اگر فردی نیز این کیستها را دارد با موارد ذکر شده میتواند کمک کند تا سریعتر آنها از بین بروند.
لازم است بدانید مصرف غذاهای فراوری شده از جمله سوسیس، کالباس انواع کنسروهای گوشت و ماهی و… روند معالجه کیستهای مذکور را عقبتر میاندازند. علاوه بر این غذاهای سرخ شده با روغنهای مضر و غذاهای آماده را بهتر است بانوان مصرف ننماید.
غذاها و نوشیدنیهای پر از قند مانند شیرینیها، دسرها و نوشیدنیها جزو تغذیه ناسالم محسوب میشوند و بهتر است بهجای تمامی آنها از سبزیجات غنی از فیبر، مغزیجات مانند آجیل، مواد پروتئینی بدون چربیهای ناسالم استفاده کنید.
علاوه بر تمامی موارد گفته شده کنار غذا ترشی یا سالادهای اشتهاآور نخورید؛ زیرا سبب اضافهوزن خواهد شد که رشد کیستها را افزایش میدهد. همچنین تا زمانی که گرسنه نشدهاید به سراغ غذا یا تنقلات نروید و یادتان باشد زمان مصرف غذا از سیرشدن کامل معده خود پرهیز کنید.
کسانی که دوست دارند با تغذیه سالم، درمان کیست تخمدان راست را تکمیل کنند بهتر است از مصرف غذاهایی با طبع سرد و بلغمی خودداری کنند. موادی چون ماهی، آلو، برنج، کدو، کیوی، کاهو، گوجهفرنگی، گیلاس را از برنامه غذایی پاک کنند یا خیلی کممصرف نمایند.
اگر شما نیز دوست دارید چنین مواد را میل کنید بهتر است با ادویهجات، نوشیدنیها و خوراکیهای گرم و خشک ترکیب نمایید؛ مانند عسل، زعفران، سیاهدانه، هل، زنیان، دارچین و… که تا حد بسیار زیادی مضرات خوراکیها با طبع سرد را از بین میبرند.
راههای مدیریت درد و مداوای کیست تخمدان راست در منزل
پیروی از راهحلهای زیر در منزل میتواند به بهبود و داروی سیست تخمدان کمک کند که برای کنترل و مدیریت رشد کیستها بسیار تاثیر گذار هستند. نکتهای که نباید دراینخصوص فراموش کنید این است که درمانهای سنتی درمان قطعی نیستند و بهعنوان مکمل درمان طب نوین استفاده میشوند و برای از بین بردن کیستهای نامبرده شده باید قطعاً با مشورت و تأیید متخصص انجام شوند.
از فواید درمان بومی و سنتی در منزل میتوان به تاثیر بسیار زیاد آنها روی کیستهای تخمدانی، کمکردن استروژن اضافی، تنظیم دقیق استروژن و هورمونهای دیگر، کاهش اندازه و رشد کیستها، غیر تهاجمی بودن و…اشاره نمود که 6 مورد را به طور خلاصه در ادامه میدهیم:
نشستن داخل وان سولفات منیزیم
این ماده یا همان نمک اپسوم برای تسکین درد و علائم دیگر سیست تخمدانها بسیار مؤثر هستند و بهعنوان شکل کننده عضلانی استفاده میشوند. کار با این ماده به این صورت است که یک پیمانه از آن را داخل وان پرازآب بریزید. حداکثر ده قطره عصاره یاسمن یا گل رز به آن اضافه کنید. آب را در حدی هم بزنید که نمک حل شود و سپس به مدت 30 دقیقه داخل آن بنشینید. این کار بهتر است روزانه فقط یکبار تکرار شود.
انجام ورزش
ورزش منظم و مستمر ممکن است به کاهش علائم مرتبط با سیست تخمدانی کمک کند. انجام ورزشهای مخصوص درمان کیست تخمدان راست از فردی به فرد دیگر متفاوت است و پزشک بهتر است برای شما تعیین کند چه فعالیتهایی را برای از بین بردن سیست در تخمدان به طور روزانه انجام دهید.
چای بابونه
یکی دیگر از درمان کیست تخمدان راست در منزل دمنوش چای بابونه، چای نعناع و سایر گیاهان آرامبخش دیگر است. نوشیدن این نوع چای در حد متعادل تاثیر بسیار زیادی روی استرس و اضطراب فرد و حتی تسکین درد کیستهای تخمدان دارد. همچنین به علت طبیعت گرم بابونه، چرخه قاعدگی را تنظیم میکند. حد مجاز استفاده از این چای روزانه 2 لیوان است.
کمپرس گرم
از کمپرس گرم برای کمک به شلشدن عضلات و رفع اسپاسم که بهخاطر سیست تخمدان در شما ایجاد شدهاند از زمانهای گذشته تا به الان استفاده میشود. لازم است بدانید که درجه حرارت این کمپرسها باید متعادل باشد تا پوست را نسوزاند و 15 دقیقه روی محل مورد نظر قرار بگیرد.
تغییر سبک زندگی
تغییر در نوع زندگی سبب بهبود درد و کنترل رشد یا درمان کیست تخمدان سمت راست خواهد شد؛ مثلاً بهمحض اینکه احساس کردید مثانه شما پر از سریعاً آن را خالی کنید. سعی کنید یبوست نگیرید تا ناراحتی و درد در ناحیه لگن ایجاد نشود.
استروژن اضافی بدن خود را با خوردن مواد مفید چون گیاهان سبزرنگ چون جوانه بروکسل تخلیه کنید. علاوه بر اینها سمزدایی کبد یکی از اصلیترین کارهایی است که به کوچککردن یا تسکین درد و کاهش علامتهای دیگر سیست تخمدان کمک شایانی میکند.
کاهش استرس
استرس و اضطراب میتواند موجب افزایش هورمون کورتیزول شود که بعد از مدتی آسیبهای جسمی بسیار زیادی نیز ممکن است به وجود آورد. امروزه در دنیای پزشکی ثابت شده است که گاهی استرس باعث بهوجودآمدن سیست تخمدان نیز میشود؛ بنابراین بهتر است استرس خود را تا جایی که میتوانید کم کنید.
سخن پایانی
در این بخش با موضوع درمان کیست تخمدان راست از آن دسته مشکلاتی است که در صورت عدم توجه به آن میتواند به مشکلات جدیتر و دردسرهای طولانیمدت منجر شود. کیستهای تخمدان ممکن است به راحتی تشخیص داده نشوند و علائم آنها نیز ممکن است با بیماریهای دیگر اشتباه گرفته شوند. از این رو، مهم است که در صورت مواجهه با هر گونه علائم غیرطبیعی، به سرعت به بهترین دکتر کیست تخمدان مراجعه کنید. برخی از درمانهای رایج شامل داروها، جراحیهای کمتهاجم و در برخی موارد جراحی باز میشود. هر یک از این روشها باید بر اساس شرایط خاص بیمار و اندازه کیست انتخاب شوند. کلینیکهای تخصصی ما میتوانند با استفاده از روشهای جدید و مؤثر به شما کمک کنند تا کیست تخمدان راست خود را درمان کنید و از بروز عوارض و مشکلات آتی جلوگیری کنید. اگر این بیماری درمان نشود، ممکن است مشکلات جدیتری مانند ناباروری یا خطرات جدیتر برای سلامتی به همراه داشته باشد. پس از این رو، به متخصصان ما در این زمینه اعتماد کنید و برای درمان به موقع اقدام کنید.
“کلینیک دکتر زنان” با جمعی از پزشکان متخصص و با تجربه در حوزه زنان و زایمان، خدمات جامع و بهروزی را به مراجعین ارائه میدهد. این کلینیک با بهرهگیری از آخرین دستاوردهای علمی و فناوریهای نوین، بهصورت اختصاصی به مسائل بهداشتی و پزشکی زنان، از جمله بارداری، زایمان، ناباروری و بیماریهای زنان میپردازد. تیم پزشکی کلینیک، با دقت و دانش فراوان، در کنار مراجعین هستند تا با ارائه مشاورههای دقیق و خدمات تخصصی، به بهبود سلامت و کیفیت زندگی آنها کمک کنند.