آیا بعد از تشخیص کیست شکلاتی، ترس و نگرانی از بارداری در زنان وجود دارد؟ آیا این موضوع باعث می‌شود که از زندگی خود لذت نبرید؟ اگرچه آندومتریوما از نوع کیست‌های سرطانی نیست، اما ممکن است برای بارداری مشکلاتی ایجاد کند. با این حال برای برخی بانوان سؤال است که کیا با کیست شکلاتی باردار شدن یا آیا با وجود کیست و مشکلات آن احتمال باردار شدن وجود دارد یا خیر؟ چنانچه به دنبال پاسخ سؤالات خود هستید در ادامه همراه ما باشید تا بهترین دکتر کیست تخمدان و علائم، دلایل و راه‌های درمان کیست شکلاتی را معرفی کنیم و به بررسی کامل کیست شکلاتی تخمدان و بارداری بپردازیم.
فهرست مطالب
- 1 معرفی کیست شکلاتی تخمدان
- 2 علائم کیست آندومتریوما چیست؟
- 3 دلایل شکل‌گیری آندومتریوما چیست؟
- 4 چه کسانی به آندومتریوما مبتلا می‌شوند و چگونه قابل تشخیص است؟
- 5 کیا با کیست شکلاتی باردار شدن؟
- 6 ویژگی‌های انواع کیست خطرناک بارداری
- 7 تأثیرات کیست بر بارداری چیست؟
- 8 درد کیست تخمدان چگونه است؟
- 9 راه‌های درمان کیست شکلاتی چیست؟
- 10 سخن پایانی
معرفی کیست شکلاتی تخمدان
آندومتریوما از نمونه کیست‌هایی است که روی تخمدان ایجاد می‌شود و به علت پر شدن با خون پریودی بسیار تیره‌رنگ است. این مایع به رنگ شکلات است و حرکت بافت رحم به خارج از آن یکی از علائم این کیست محسوب می‌شود. اغلب زنان پیش از شروع یائسگی به آندومتریوما مبتلا می‌شوند و بین ده تا پانزده درصد زنان در سن باروری نیز ممکن است به این کیست مبتلا شوند و ممکنه سؤال پیش بیاید که با وجود ایجاد مشکل در بارداری چه کسانی با کیست شکلاتی باردار شده‌اند؟
کیست‌های شکلاتی بر اثر هورمون استروژن یا مواد نیمه جامد ایجاد می‌شوند و به عنوان کیست تخمدان پیچیده شناخته می‌شوند. ابتلا به اندومتریوز می‌تواند با آندومتریوما نمایان شود و در صورت وخامت ممکن است با جراحی درمان شود.
فرد ممکن است عادت ماهیانه شود و مبتلا به اندومتریوز نیز باشد و دچار آندومتریوما شود. افراد بین سنین بیست و پنج تا چهل سال در خطر ابتلا به این کیست قرار دارند. اندومتریوز مراحل متعددی دارد و در مرحله سوم یا چهارم، فرد به آندومتریوما مبتلا می‌شود:
در اولین مرحله مقدار اندکی بافت روی سطح اندامی که ایجاد شده، وجود دارد.
در مرحلة دوم بافت بیشتری شکل می‌گیرد و اندکی از آن جای‌گیری کرده است.
سومین مرحله بافت زیادی تشکیل می‌شود و آندومتریومای کوچک ایجاد می‌شود.
در مرحلة چهارم بافت زیادی به طور عمیق ایجاد می‌شود و کیست‌های شکلاتی بزرک رشد می‌کنند.
علائم کیست آندومتریوما چیست؟
علائم ابتلا به آندومتریوما در همه یکسان نیست و شدت علائم هم الزماً با بیماری مرتبط نیست. برای نمونه ممکن است فردی کیست با سایز بزرگ داشته باشد؛ اما درد یا نشانه خاصی نداشته باشد. در حالی که فرد دیگر با وجود داشتن کیست کوچک با مشکلات زیادی روبه‌رو شود.
برخی علائم شایع این بیماری شامل درد در ناحیه لگن بدون ارتباط با قاعدگی، پریود نامنظم همراه با درد شدید، احساس درد زیاد در رابطه جنسی، ایجاد اختلال در گوارش و روده زمانی که کیست به روده چسبیده باشد و ناباروری در زنان است.
در صورت پاره شدن آندومتریوما، بیمار دردهای بسیار شدید و ناگهانی در ناحیه شکم و محل قرارگیری کیست آندومتریوما احساس می‌کند. در صورت پاره شدن کیست باید سریعاً به پزشک مراجعه کنید، زیرا مشکل، بسیار جدی است که باید سریعاً درمان شود؛ بنابراین اگر درد بسیار شدید و غیر قابل تحملی احساس کردید ساده از این وضعیت نگذرید و برای بهبودی سریع اقدامات لازم را انجام دهید.
دلایل شکل‌گیری آندومتریوما چیست؟
تحقیقات متعددی در ارتباط با شکل‌گیری و ایجاد کیست‌های شکلاتی انجام شده است. دو ایدة شایع وجود دارد که ایجاد اندومتریوز یا پریودی رتروگراد را علت اصلی تشکیل این کیست می‌داند. پریودی رتروگراد بازگشت خون به واژن در دوران پریود است که باعث ایجاد آندومتریوما می‌شود. به این صورت که در دوره پریود خون از واژن خارج نمی‌شود و توسط لوله‌های تخمدان به درون نواحی لگنی بازمی‌گردد و در این قسمت رشد می‌کند.
در طول یک ماه هورمون‌های زنانه در بدن و رحم زن تولید و موجب ضخیم شدن پوشش رحم می‌شوند و زمانی که فرد پریود است این پوشش از طریق واژن خارج می‌شود؛ اما زمانی که فردی آندومتریوما داشته باشد، به جای اینکه خون به طور کامل خارج شود، مقداری از آن به یکی از تخمدان‌ها یا هر دوی آنها می‌چسبد و به درون آنها نفوذ می‌کند که در نهایت کیست‌های خونی به رنگ شکلات تشکیل می‌شوند.
درون این کیست‌ها بافتی شبیه به بافت جداره رحم وجود دارد که در مدت یک ماه رشد می‌کند و در هنگام قاعدگی تخریب می‌شود؛ اما بافت تخریب‌شده از کیست خارج نمی‌شود و درون آن باقی می‌ماند و منجر به التهاب و اختلال در عملکرد تخمدان می‌شود.
چه کسانی به آندومتریوما مبتلا می‌شوند و چگونه قابل تشخیص است؟
سابقة ژنتیکی یکی از مواردی است که احتمال ابتلا به آندومتریوما را بالا می‌برد. افرادی که قبلاً یکی از افراد خانوادة آنها به آندومتریوز مبتلا بوده ممکن است به آندومتریوما دچار شوند. مشکلات و اختلالات در سیستم ایمنی می‌تواند موجب ایجاد اندومتریوز شود. از دیگر عوامل ابتلا به آندومتریوما صدمه دیدن رحم و ساختار اطراف آن است. برخی از این صدمات شامل زایمان سزارین و دیگر جراحی‌های رحم است.
برای تشخیص دقیق کیست شکلاتی تخمدان و بارداری، اولین کاری که باید انجام شود این است که فرد زیر نظر پزشک به طور فیزیکی معاینه شود؛ اگر در این مرحله پزشک به مواردی مانند احساس وجود کیست در ناحیه لگن مشکوک شود و احتمال ایجاد آندومتریوز در بدن طبق نشانه‌ها و علائم بیمار بدهد یا بیمار بدون علت خاصی نابارور شده باشد، برای بیمار سونوگرافی لگن توصیه می‌کند.
سونوگرافی با دقت خوبی وجود یا عدم وجود کیست را نشان می‌دهد؛ اما با این روش پزشک نمی‌تواند نوع کیست را تشخیص دهد و لازم است از دیگر روش‌های تخصصی استفاده کند و با نمونه‌برداری از مایع درون کیست، نوع آن را تشخیص دهد.
کیا با کیست شکلاتی باردار شدن؟
در رحم و تخمدان زنان ممکن است انواع کیست شکل بگیرد که برخی از آنها مثل کیست شکلاتی یا اندومتریوم می‌توانند در بارداری فرد تأثیر بگذارند. در حالت کلی کیست‌ها مانع بارداری نمی‌شوند؛ اما اگر ناشی از عامل دیگر مثل اندومتریوز باشند ممکن است اختلالاتی در باروری فرد ایجاد کنند.
زمانی که فرد به بیماری اندومتریوز مبتلا باشد، سلول‌های دیوارة رحم او در بیرون از رحم رشد می‌کنند و منجر به مسدود شدن لوله‌های فالوپ و انباشته شدن خون در تخمدان می‌شوند که در نهایت در این ناحیه کیست ایجاد می‌شود.
اگر می‌خواهید بدانید چه کسانی با کیست شکلاتی باردار شدن باید به شما بگوییم که اگرچه با ابتلا به اندومتریوز احتمال باردار شدن کاهش می‌یابد؛ اما همچنان هم ممکن است فردی با وجود کیست‌های شکلاتی باردار شود، پس نباید این موضوع مهم را نادیده بگیرید.
تقریباً پنجاه درصد زنان نابارور به بیماری اندومتریوز مبتلا بودند؛ اما به کمک راهکارهایی مثل ورزش پیوسته و منظم، دوری از مصرف زیاد الکل و به حداقل رساندن مصرف نوشیدنی‌های کافئین‌دار می‌توانید امکان ابتلا به بیماری اندومتریوز را کم کنید.
در صورت وجود کیست‌هایی به اندازة مروارید و به تعداد زیاد، احتمال دارد فرد به سندرم تخمدان پلی‌کیستیک مبتلا باشد و همین موضوع عامل ناباروری او باشد. بدن زنان مبتلا به این سندرم قادر به ساخت هورمون‌های لازم برای رشد تخمک نیستند. در نتیجه موادی که تخمک تولید می‌کنند به کیست تبدیل می‌شوند. در این حالت بدن برای تولید هورمون پروژسترون با مشکل مواجه می‌شود و فرد پریود نامنظم را تجربه می‌کند.
ویژگی‌های انواع کیست خطرناک بارداری
زنان باردار کیست‌های جسم زردی دارند که اندازة آنها از پنج سانتی‌متر هم کوچک‌تر است. در برخی موارد ممکن است اندازه این کیست‌ها بیشتر از پنج سانتی‌متر شود و از ۱۲ هفته بارداری هم بیشتر عمر کنند. در صورتی که این کیست‌ها وخیم و دردناک شوند و اندازه آنها بزرگ شود لازم است برای رفع آن مادر دارو مصرف کند. در حالت بسیار وخیم که کیست تا ۱۲ سانتی‌متر رشد کنند و با گذشتن 15 هفته از بارداری همچنان درد وجود داشته باشد، لازم است کیست‌ها خارج شوند.
بنابراین، اگرچه کیست‌های تخمدان در اوایل بارداری رشد می‌کنند و اغلب بی‌خطر هستند؛ اما رشد دائمی آنها می‌تواند خطرآفرین باشد. برای نمونه می‌تواند موجب پیچ خوردن شود، برای زایمان مشکل‌ساز باشند یا در طول بارداری کیست پاره شود؛ بنابراین لازم و ضروری است که فرد به طور مرتب به پزشک متخصص مراجعه کند. از سوی دیگر اگر مادر به سندرم تخمدان پلی‌کیستیک مبتلا باشد، در معرض خطر ابتلا به فشار خون بارداری، دیابت بارداری، زایمان زودهنگام و سقط‌جنین قرار خواهد داشت.
تأثیرات کیست بر بارداری چیست؟
همان‌طور که اشاره شد کیست‌های شکلاتی در تخمدان شکل می‌گیرند و قادر هستند با صدمه زدن به رحم در باروری زنان اختلال ایجاد کنند. از سوی دیگر در صورت درمان نشدن با دارو، برداشتن آندومتریوما با جراحی دشوار و ممکن است به میزان زیادی به تخمدان آسیب وارد کند.
در قیاس با زنان سالم، خانم‌های مبتلا به آندومتریوما تخمک‌های معیوب بیشتری دارند که به ندرت بالغ شده و قابلیت باروری خواهند داشت. در نتیجه فرد در صورت درمان نشدن با مشکل باروری روبه‌رو می‌شود.
وجود مقدار زیادی هورمون محرک فولیکول عامل دیگری است که قدرت باروری زنان مبتلا به آندومتریوما را با مشکل مواجه می‌کند. بر اثر اختلالاتی که بر اثر وجود کیست در تخمدان رخ می‌دهد، تولید این هورمون نیز دچار تنش می‌شود؛ البته با تمام این مشکلات ممکن است یک زن با وجود آندومتریوما باردار شود و حتی با وجود کیست ممکن است زن بتواند زایمان طبیعی داشته باشد. چنانچه خانمی به علت آندومتریوما قادر به بارداری نیست روش‌هایی مانند لقاح مصنوعی می‌تواند کمک‌کننده باشد.
درد کیست تخمدان چگونه است؟
درد و علائم حاصل از انواع کیست از جمله آندومتریوما در همه زنان مبتلا به این بیماری یکسان نیست. گاهی ممکن است فردی مبتلا به کیست باشد؛ اما اصلاً دردی احساس نکند؛ اما اگر کوچک‌ترین تحریک مانند یک بیماری زمینه‌ای منجر به پاره شدن یا پیچیدن کیست تخمدان شود، ممکن است علائم دردناک و آزاردهنده‌ای به طور ناگهانی شروع شوند و شدت یابند.
در دوران قاعدگی، کیست‌های تخمدان به علت رها شدن تخمک در دوره عادت ماهانه تشکیل می‌شوند و معمولاً علائم بسیار کمی دارند؛ حتی بسیاری از علائم با گذشت چند هفته یا چند ماه به طور کامل محو می‌شوند.
از آنجایی که تخمدان‌ها بخش حیاتی و حساس در بدن شما هستند، توصیه میکنیم با کوچک‌ترین احساس درد و ناراحتی در تخمدان به ویژه در زیر شکم و نزدیک لگن سریعاً به پزشک مراجعه کنید. اغلب بیماری‌های دستگاه تناسلی زنان نشانه‌های مشابهی دارند و تنها پزشک با بررسی فیزیکی و انجام سونوگرافی و آزمایش‌های گوناگون می‌تواند علت دقیق و اصلی بیماری را تشخیص دهد و درمان را آغاز کند.
راه‌های درمان کیست شکلاتی چیست؟
زمانی که فرد با آندومتریوما درگیر و پزشک به تشخیص قطعی رسیده است عوامل متعددی مانند سن بیمار، تصمیم به مادر شدن و علائم بیمار به انتخاب روش مناسب برای درمان تأثیر می‌گذارند. در مرحلة اول تمام علائم بیمار پرسیده و معاینات فیزیکی انجام می‌شود تا پزشک بتواند بهترین روش درمان را با توجه به اطلاعات کسب کرده، انتخاب کند. در این مرحله است که پزشک جراحی یا سایر روش‌های درمان را که در ادامه معرفی میکنیم برای بیمار انتخاب می‌کند.
- تحت نظر پزشک بودن و بررسی روند بیماری: تحت نظر پزشک بودن به طور مرتب تنها یک روش کنترلی محسوب می‌شود و تأثیری در درمان و از بین بردن کیست ندارد. در شرایطی که آندومتریوما اندازه کوچکی دارد و بیمار علائمی ندارد، این روش مراقبتی مؤثر است و از پیشرفت بیماری جلوگیری می‌کند. بیمار تنها باید صبور باشد تا با گذر زمان کیست برطرف شود.
- خوردن قرص‌های ضد بارداری: ممکن است پزشک برای اینکه به طور موقتی مانع رشد کیست شود، استفاده از قرص ضد بارداری ال‌دی را برای بیمار تجویز کند. این قرص با جلوگیری از پریود شدن، علائم بیمار و رشد کیست را کاهش می‌دهد. این قرص‌ها مناسب‌ترین و کم‌هزینه‌ترین راه برای مهار کیست و متوقف کردن قاعدگی هستند.
- سیستکتومی تخمدان: از جمله راه‌های درمان آندومتریوما روش سیستکتومی تخمدان است که به کمک جراحی لاپاراتومی یا لاپاراسکوپی انجام می‌شود. به منظور انجام عمل جراحی سیستکتومی تخمدان، پزشک به کمک ایجاد برش کوچکی دوربین دستگاه را به درون رحم می‌فرستد تا بتواند به خوبی تخمدان‌ها را ببیند؛ سپس با تمرکز و توسط ابزار مخصوص، آندومتریوما را از بافت جدا می‌کند و بیرون می‌آورد. این روش برای افرادی که کیست تخمدان آنها از چهار سانتی‌متر بزرگ‌تر است و درد دارند، انجام می‌شود. در صورت عدم درمان این کیست نه تنها ممکن است فرد باردار نشود؛ بلکه امکان بدخیم شدن کیست و تبدیل آن به توده سرطانی وجود دارد.
- روش هیسترکتومی تخمدان: روش هیسترکتومی تخمدان زمانی کاربرد دارد که فرد با روش‌های غیر تهاجمی درمان نشده باشد. زنانی که بیش از سی و پنج سال سن دارند؛ همچنین قبلاً زایمان کرده‌اند و صاحب فرزند هستند، در صورتی که آندومتریومای تخمدان آنها به روش سیستکتومی برطرف نشده باشد پزشک به ناچار از روش هیسترکتومی استفاده و رحم و تخمدان آنها را خارج می‌کند. در این روش برای درمان آندومتریوما، منبع رشد کیست را حذف می‌کنند تا از تبدیل شدن به کیست سرطانی جلوگیری کنند.
سخن پایانی
کیست تخمدان می‌تواند نشانه‌های خطرناکی به همراه داشته باشد و زندگی فرد را در معرض خطر قرار دهد؛ اگر چه این علائم پس از یائسگی بهتر می‌شوند؛ ولی در دوران باروری لازم است درمان شوند تا برای بارداری فرد مشکل ایجاد نشود. بسیاری از کیست‌ها مانع بارداری می‌شوند؛ اما افرادی هستند که با وجود آندومتریوما باردار و با مشکلاتی روبه‌رو شده‌اند. به طور قطع نمی‌توان پاسخ داد کیا با کیست شکلاتی باردار شدن اما با مراجعه منظم به پزشک، بررسی دقیق علائم و نشانه‌ها می‌توان وخامت این نوع کیست را به خوبی تشخیص داد و در ارتباط با کیست شکلاتی تخمدان و بارداری و باردار شدن یا نشدن بیمار اظهارنظر کرد. به شما پیشنهاد میکنیم به بخش دریافت نوبت سایت مراجعه کنید تا در اولین فرصت یکی از پزشکان حاذق ما شما را ویزیت کنند.
“کلینیک دکتر زنان” با جمعی از پزشکان متخصص و با تجربه در حوزه زنان و زایمان، خدمات جامع و به‌روزی را به مراجعین ارائه می‌دهد. این کلینیک با بهره‌گیری از آخرین دستاوردهای علمی و فناوری‌های نوین، به‌صورت اختصاصی به مسائل بهداشتی و پزشکی زنان، از جمله بارداری، زایمان، ناباروری و بیماری‌های زنان می‌پردازد. تیم پزشکی کلینیک، با دقت و دانش فراوان، در کنار مراجعین هستند تا با ارائه مشاوره‌های دقیق و خدمات تخصصی، به بهبود سلامت و کیفیت زندگی آنها کمک کنند.