سرطان سرویکس یا دهانه رحم یکی از سرطان‌های شایع در بین زنان خصوصاً خانم های بین ۲۵ تا ۶۵ سال می‌باشد این بیماری در مراحل اولیه نشانه و علائم خاص و برجسته‌ای نداشته و در مراحل حاد نیز می‌تواند بسیار خطرناک و جدی باشد. اما اگر به‌موقع شناسایی شده و تشخیص داده شود، درمان آن راحت‌تر و موفق‌تر خواهد بود. در مقاله حاضر قصد داریم مهم‌ترین روش‌های درمان سرطان دهانه رحم و هزینه درمان آن را معرفی کرده و از اهمیت مراجعه به‌موقع نزد بهترین دکتر سرطان رحم در تهران و توجه به علائم هشدار و انجام منظم تست‌های غربالگری دوره‌ای صحبت کنیم.
فهرست مطالب
- 1 آشنایی با سرطان سرویکس و اهمیت تشخیص به‌موقع آن در درمان
- 2 مراحل درمان سرطان دهانه رحم و ۳ وضعیت مهم آن
- 3 برای درمان سرطان سرویکس به چه کسی مراجعه کنیم؟
- 4 تشخیص کانسر لبه رحم از چه طریقی انجام می‌شود؟
- 5 انجام جراحی برای درمان سرطان دهانه رحم
- 6 برداشتن کامل رحم چه زمانی انجام می‌شود؟
- 7 انجام شیمی‌درمانی در درمان سرطان دهانه رحم
- 8 انجام پرتودرمانی در درمان سرطان دهانه رحم
- 9 هزینه درمان سرطان دهانه رحم
- 10 سخن پایانی
آشنایی با سرطان سرویکس و اهمیت تشخیص به‌موقع آن در درمان
کانسر لبه رحم (سرطان سرویکس)
کانسر لبه رحم که به آن سرطان سرویکس نیز می‌گویند، یکی از بیماری‌‌های متداول در میان خانم‌هاست که علائم بروز آن بیشتر در قسمت پایینی رحم و محل اتصال رحم به واژن به چشم می‌خورد. به همین دلیل برخی افراد به این عارضه«سرطان واژن» هم می‌گویند. این سرطان عامل ابتلا به بیماری و نارسایی‌های زیادی در کبد، روده و مثانه بانوان نیز بوده و آشنایی با علائمی که افراد را مستعد ابتلا به آن می‌کند، اهمیت زیادی دارد.
طبق نظر اکثر پزشکان کانسر لبه رحم معمولاً زمانی وارد مرحله حاد می‌شود که با نمونه‌برداری بخش کوچکی از بافت دهانه رحم و انجام «کولپوسکوپ» متوجه ضایعات غیرطبیعی در این قسمت بشویم. اما خبر خوش برای مبتلایان این عارضه امکان کنترل و درمان سرطان دهانه رحم است که باعث شده افراد در هر سنی بتوانند نسبت به کنترل و بهبود شرایط خود امیدوار باشند.
آیا کانسر دهانه رحم قابل درمان است؟
در حال حاضر آمار بیمارانی که با تشخیص به‌موقع موفق به درمان این بیماری شده‌اند روبه‌افزایش بوده و درصورتی‌که افراد بتوانند قبل از پیشرفت و پراکنده شدن سلول‌های سرطانی از ابتلا به این بیماری آگاه شوند، شانس بالایی برای بهبودی خواهند داشت.
در حال حاضر از روش‌هایی مانند جراحی، شیمی‌درمانی، پرتودرمانی و تارگت‌تراپی برای درمان این عارضه استفاده می‌شود که انتخاب هر کدام بستگی به سطح پراکندگی سلول‌های سرطانی، سن، نظر پزشک و ترجیحات بیمار بر اساس عوارض درمان دارد. چرا که انجام برخی درمان‌ها ممکن است بعدها با عوارضی مانند ناباروری برای افراد همراه باشد.
استفاده از تست‌هایی مانند پاپ اسمیر در مراحل ابتدایی بروز علائم بیماری برای تشخیص سریع می‌تواند شانس درمان و بهبودی بیماران را به میزان قابل‌توجهی افزایش دهد. روش جراحی برای درمان سرطان دهانه رحم هم معمولاً زمانی انجام می‌شود که تومور اولیه در دیواره رحم شکل‌گرفته باشد و پزشک تشخیص دهد که با برداشتن بافت تومور می‌توان از گسترش احتمالی سلول‌های سرطانی آن به سایر نواحی جلوگیری کرد.
حال که اهمیت بالای تشخیص صحیح و به‌موقع این بیماری و تأثیر مستقیم آن بر میزان موفقیت‌آمیز بودن اقدامات درمانی را دریافتیم، لازم است با عوارض این بیماری نیز آشنا شویم تا بتوان آن را سریع‌تر شناسایی کرد. اما پیش از آموختن عوارض و نشانه‌های کانسر لبه رحم ، بهتر است که دریابیم چه کسانی بیشتر از دیگران در معرض ابتلا به این بیماری هستند:
چه کسانی مستعد ابتلا به کانسر لبه رحم هستند؟
خانم‌ها با گذر از سن پنجاه‌سالگی که هنوز دوره یائسگی خود را به پایان نرسانده باشند، در خصوص تست‌های غربالگری سالیانه نباید دچار تعلل و سهل‌انگاری شوند. انجام آزمایش‌هایی که به‌سادگی ابتلا به انواع عفونت‌های پاپیلومای انسانی در مقعد و رحم را نشان می‌دهد اولین گام برای جلوگیری یا تشدید کانسر لبه رحم است به‌ویژه در مورد افرادی که سابقه خانوادگی ابتلا به سرطان دهانه را هم دارند.
قبل از اشاره به این موضوع که درمان سرطان دهانه رحم چیست به معرفی چند دسته از افراد مستعد ابتلا به این سرطان می‌پردازیم:
- زنانی که سابقه ابتلا به کانسر لبه رحم در خانواده آنها وجود دارد
- زنانی که تجربه شروع قاعدگی در سنین پایین (قبل از ۱۲ سالگی) را داشته‌اند
- زنان مبتلا به ویروس HPV (پاپیلومای انسانی)
- زنان با چاقی مفرط که چربی اضافه در بدن خود دارند
- زنانی که رابطه‌های جنسی متعدد برقرار کرده‌اند
- زنانی که بین سنین ۵۰ تا ۶۰ سالگی قرار دارند
- زنانی که دوران یائسگی آنها به‌تعویق‌افتاده است
- زنانی که در سنین پایین ازدواج کرده‌اند
- زنانی که هیچ‌وقت باردار نشده‌اند
- زنان مبتلا به ایدز و اعتیاد
حال لازم است با علائم و نشانه‌های این بیماری آشنا شویم
شایعترین علائم ابتلا به کانسر لبه رحم
این سرطان هم مانند بسیاری از سرطان‌های دیگر در ابتدا علائم مشهود و مشخصی ندارد و تنها راه اطلاع از بروز آن، انجام تست‌های غربالگری عفونت واژن و مراجعه به متخصص زنان است. اما با پیشرفت بیماری علائم کم‌کم نمایان می‌شوند. از شایعترین علائم ممکن برای ابتلا به کانسر لبه رحم، می‌توان به موارد زیر اشاره کرد:
- خونریزی غیرمعمول در دوران پریودی
- تغییر مرتب دورههای پریودی
- خروج مرتب ترشحات واژن
- احساس درد در بین استخوان‌های لگن
- خونریزی واژینال بین پریودها
- احساس درد در کشاله ران
- احساس درد حین رابطه جنسی
- ترشحات بد بو (بیشتر با عفونت ارتباط دارند)
مراحل درمان سرطان دهانه رحم و ۳ وضعیت مهم آن
اگر بخواهیم چشم‌اندازی کلی از اقدامات درمانی برای کانسر لبه رحم بیان کنیم، می‌توان سه مرحله ذیل را در نظر گرفت:
درمان سرطان موضعی دهانه رحم
در این مرحله سلول‌های سرطانی در بافت بیرونی دهانه رحم مشخص شده‌اند و پزشک بسته به شرایط بیمار باهدف جلوگیری از گسترش تومورهای سرطانی زائده‌ای کوچک از رحم را حذف می‌کند. البته بعد از تشخیص ابتدایی به‌منظور درمان سرطان دهانه رحم، ترکیبی از پرتودرمانی و شیمی‌درمانی هفتگی هم ممکن است تجویز شود که انتخاب این روش بر عهده پزشک خواهد بود. همچنین درصورتی‌که بافت سرطانی کمی بزرگ باشد، پزشک شاید به سراغ رادیوتراپی هم برود.
درمان سرطان در مراحل پیشرفته‌تر
در این مرحله نواحی سرطانی از دیواره رحم گسترش پیدا کرده و پزشک با ترکیبی از روش‌های جراحی و شیمی‌درمانی اقدام به درمان و بهبودی بیمار می‌کند. انجام شیمی‌درمانی با پیشرفت سلول‌های سرطانی اجتناب‌ناپذیر به نظر می‌رسد. به‌ویژه زمانی که سرطان از محدوده لگن خارج شده باشد.
درمان سرطان زمانی که بدخیم می‌شود
در این مرحله سرطان اصطلاحاً متاستاز شده و پزشک از طریق شیمی‌درمانی اندازه تومور را کاهش می‌دهد، سپس اقدام به جراحی می‌کند. درکم‌ترین حالت می‌توان علائم بیماری را هنگام عود و پیشروی تسکین داد و به مدیریت شرایط کمک کرد. در این موارد چنانچه سرطان به بافت‌های مجاور رحم هم سرایت پیدا کرده باشد، ممکن است ترکیب پرتودرمانی با شیمی‌درمانی برای درمان در دستور کار پزشک قرار گیرد.
برای درمان سرطان سرویکس به چه کسی مراجعه کنیم؟
اقدامات انجام‌گرفته برای بهبود نارسایی‌های دستگاه تناسلی مانند کانسر لبه رحم (سرویکس)، از مرحله نمونه‌برداری تا جراحی و شیمی‌درمانی، همواره توسط یک تیم متخصص انجام می‌گیرد، پزشکانی که هر کدام در شاخه‌های مختلفی تخصص دارند.
به طور مثال متخصص انکولوژی زنان بیشتر در زمینه تشخیص و درمان سرطان‌های زنانه مانند سرطان تخمدان و دیواره رحم کمک می‌کند و به شخص می‌گوید که احیاناً سرطان او در چه مرحله‌ای است و چقدر احتمال پیشروی آن وجود دارد.
متخصص زنان و زایمان با انجام معاینه دقیق و مطرح‌کردن پرسش‌های لازم از بیمار و همچنین بررسی و ریشه‌یابی علل ناراحتی و علائم احتمالی در بیمار، مانند خونریزی واژینال، ترشحات غیرعادی، درد لگن و … بهترین روش درمانی و تأثیر این روش بر باروری او در آینده را مشخص می‌سازد و در نهایت به شیمی‌درمانی، رادیوتراپی و براکی‌تراپی بیمار می‌پردازند.
تشخیص کانسر لبه رحم از چه طریقی انجام می‌شود؟
-
انجام تست پاپ اسمیر
تست پاپ اسمیر از بهترین روش‌ها برای شناسایی سرطان دهانه رحم بوده و افرادی که هر چند سال یک‌بار (سه سال) این آزمایش را در انجام دهند، از شانس بیشتری برای تشخیص و درمان سرطان دهانه رحم برخوردار خواهند بود. در واقع یکی از علل پیشرفت و شیوع این سرطان رشد غیرعادی سلول‌های دیواره رحم، آلودگی و عفونت دستگاه تناسلی است که طی نتایج آزمایش پاپ اسمیر این موارد به‌سادگی قابل‌تشخیص است. البته داده‌های نهایی تست پاپ اسمیر صرفاً به عفونت سلول‌های دهانه رحم محدود نمی‌شود و برای تشخیص انواع عفونت‌های ویروسی مانند زگیل تناسلی هم کاربرد دارد.
-
انجام تست کولپوسکوپی
تست کولپوسکوپی روش دیگری برای نمونه‌برداری از دیواره دهانه رحم است. کولپوسکوپ در واقع نام دستگاهی است که برای رؤیت دهانه سرویکس رحم به کار می‌رود و در مواردی که واژن حالت غیرعادی پیدا کرده، ترشحات غیرعادی داشته و یا دچار زخم شده باشد، توسط پزشک توصیه می‌شود. تست کولپوسکوپی معمولاً در صورت غیرطبیعی بودن نتایج تست پاپ اسمیر انجام می‌شود.
-
انجام معاینه لگن
معاینه لگن برخلاف روش‌های بالا از طریق نمونه‌برداری انجام نشده و در این روش پزشک از طریق معاینه بر اساس احساس درد بیمار، تغییرات ظاهری واژن و مشاهده ترشحات و خونریزی غیرعادی شرایط بیمار را ارزیابی می‌کند. انجام این تست برای خانم‌های باردار و کسانی که بعد از رابطه جنسی احساس درد و خونریزی شدید می‌کنند، بیش از بقیه توصیه می‌شود. انجام این تست مانند سایر تست‌های غربالگری هر سه سال یک‌بار برای خانم‌ها به‌ویژه بعد از ۲۹ سالگی توصیه می‌شود.
-
انجام سونوگرافی و تصویربرداری
مشاهده نتایج آزمایشاتی مانند سی‌تی‌اسکن و سونوگرافی به پزشکان متخصص کمک می‌کند تا تشخیص دهند که رشد و گسترش سلول‌های دهانه رحم به شکل غیرعادی منجر به متاستاز شده یا خیر. برای این منظور از امواج صوتی استفاده می‌شود تا آندومتر یا تومور ایجاد شده در درون بافت‌های پوششی رحم شناسایی شود.
انجام جراحی برای درمان سرطان دهانه رحم
در صورت صلاحدید پزشک و تصمیم به جراحی سرطان، دو روش برای حذف بافت‌های سرطانی وجود دارد. نخست جراحی ساده یا رادیکال رحم و دوم تراکلکتومی رحم.
-
جراحی ساده یا رادیکال
با انجام جراحی ساده یا رادیکال در واقع پزشک تشخیص می‌دهد که طبق نمونه‌برداری، بافت سرطانی هنوز به نواحی دیگر سرایت نکرده و در مراحل اولیه قرار دارد. تکنیک استفاده شده برای جراحی و درمان سرطان دهانه رحم در این وضعیت عبارت است از:
- فرسایش لیزری یا سوزاندن و حذف سلول‌های سرطانی با استفاده از لیزر
- کونیزاسیون یا جداسازی و حذف بافت مخروطی دهانه رحم
- کرایوتراپی یا حذف سلول‌های سرطانی با استفاده از پروب فلزی سرد
- تراکلکتومی
بر خلاف روش‌های بالا تراکلکتومی رحم زمانی انجام می‌گیرد که بافت مجاور و غدد لنفاوی دستگاه تناسلی هم درگیر سرطان شده باشند. این روش به معنی برداشتن رحم و تخمدان‌ها نبوده و به همین علت الزاماً منجر به نازایی بیمار نمی‌شود. در جریان تراکلکتومی علاوه بر دهانه رحم، بخشی از قسمت بالایی واژن هم ممکن است از روی شکم برش زده شده و جدا شود تا با حفظ بدنه رحم، بارداری در آینده امکان‌پذیر شود.
پیش از انجام هرکدام از این روش‌ها لازم است که با پزشک خود به‌خوبی مشورت کرده و از او بخواهید که شما را با مزایا، معایب و عوارض هرکدام از روش‌های جراحی آشنا کند.
برداشتن کامل رحم چه زمانی انجام می‌شود؟
برداشتن رحم برای درمان سرطان در کنار تخمدان و لوله‌های فالوپ، روش درمانی است که به آن هیسترکتومی کامل گفته می‌شود. خوشبختانه طی سالیان اخیر تعداد عمل‌های هیسترکتومی کاهش زیادی پیدا کرده است و باتوجه‌به گزینه‌های دیگر، پزشکان برای درمان سرطان دهانه رحم کمتر به سراغ این روش می‌روند.
علی‌رغم اینکه در جریان این جراحی شانس باروری بیمار از بین می‌رود؛ ولی این موضوع را هم نباید نادیده گرفت که بیمار بعد از هیسترکتومی به‌ندرت شاهد عفونت و درد خواهد بوده و احتمال بهبودی وی افزایش پیدا می‌کند.
انجام شیمی‌درمانی در درمان سرطان دهانه رحم
شیمی‌درمانی برای همه افراد مناسب نیست؛ اما همان‌طور که گفته شد روشی است که در آن با کمک داروهای تزریقی یا خوراکی مانع از پیشروی سلول‌های سرطانی به بیرون واژن و دستگاه تناسلی می‌شوند. در مورد آنکه این روش مؤثرتر است یا پرتودرمانی هنوز نتایج قطعی وجود ندارد و اساساً نحوه حذف سلول‌های سرطانی طی این دو روش متفاوت است.
به‌طورکلی اینکه فرد برای درمان سرطان دهانه رحم از چه زمانی اقدام به شیمی‌درمانی کند و چند جلسه ادامه دهد، تابع پیشروی سرطان و نظر پزشک متخصص است.
هدف از انجام جلسات شیمی‌درمانی در واقع استعمال داروهایی مانند سیتوتوکسیک است که برای کنترل و حذف بافت سرطانی بیمار ضروری هستند. برای خانم‌های باردار شیمی‌درمانی در ماه‌های اول انجام نشده و عموماً جلسات آن را زمانی آغاز می‌کنند که حدود دو سوم از دوره بارداری شخص گذشته باشد.
انجام پرتودرمانی در درمان سرطان دهانه رحم
پرتودرمانی یا اصطلاحاً رادیوتراپی یکی دیگر از گزینه‌های پزشکان است که در کنار شیمی‌درمانی جهت کاهش احتمال عود بافت‌های سرطانی در دستور کار قرار می‌گیرد. پرتودرمانی بیشتر زمانی کاربرد دارد که به‌خاطر شرایط بیمار امکان انجام جراحی وی وجود نداشته باشد.
طی جلسات پرتودرمانی که اکثرا به‌صورت سرپایی انجام می‌شود، با استفاده از اشعه ایکس پرتوها را روی تومور سرطانی متمرکز می‌کنند و به‌این‌ترتیب از بین بردن آنها برای درمان سرطان دهانه رحم ادامه می‌یابد. در مواردی هم که این روش کارساز نباشد، با قراردادن مواد رادیواکتیو در داخل بدن بیمار، رادیوتراپی داخلی و یا براکی‌تراپی انجام می‌شود.
پرتودرمانی داخلی یا واژینال عمدتاً برای بانوانی انجام می‌شود که طی جراحی، دهانه رحم آنها برداشته شده و پزشک احتمال بازگشت سرطان برای آنها را زیاد می‌بیند.
هزینه درمان سرطان دهانه رحم
اطلاع از آنکه هزینه درمان سرطان رحم چقدر است، بیشتر اوقات دغدغه افرادی است که از سرویکس رنج می‌برند و این احتمال وجود دارد که با پیشروی بیماری، هزینههای مستقیم و غیرمستقیم بیشتری متوجه آنها شود.
برای فهم بهتر این مسئله لازم است بدانید که منظور از هزینههای مستقیم سرطان، هزینه دریافتی توسط مراکز خدمات درمانی، داروهای مصرفی بیمار و مراقبت‌های انجام شده در این مراکز است و به هزینه آزمایشات، تست‌های غربالگری و مکمل‌های موردنیاز برای بهبودی بیمار، هزینههای غیردرمانی یا غیرمستقیم سرطان می‌گویند.
به طور مثال برای سرطان موضعی که برداشتن سریع توده سرطانی توسط پزشکان پیشنهاد می‌شود، بیمار صرفاً درگیر هزینه ویزیت پزشک متخصص، انجام چند مرحله تست و آزمایش و در نهایت جراحی خواهد شد، ولی برای مواردی که احتمال بازگشت سرطان زیاد است، جلسات شیمی‌درمانی و پرتودرمانی طبق نظر پزشک دو یا سه مرتبه در هفته انجام می‌شود که هزینه آنها بسته به نوع دارو و شرایط بیمار کاملاً متفاوت است.
طبق تجربه می‌توان گفت که شرکت‌های بیمه بیشتر در مورد هزینههای درمانی مستقیم سرطان همکاری می‌کنند و بحث قیمت بالای برخی دارو‌ها، مکمل‌ها و آزمایشات بیماران سرطانی همواره کانون بحث و انتقاد بوده است.
لازم است بدانید که معمولاً برای بهبودی کامل بیماران سرطانی ۶ یا ۸ جلسه شیمی‌درمانی لازم است. تعداد جلسات لازم برای پرتودرمانی بسته به روش درمانی و شرایط بیمار متفاوت است. معمولاً هزینه مربوط به جلسات پرتودرمانی بیشتر از جلسات شیمی‌درمانی است.
هزینه مربوط به اعمال جراحی سرویکس نیز باتوجه‌به آنکه توده سرطانی چه اندازه‌ای داشته و به چه بخش‌هایی سرایت کرده باشد متفاوت است، معمولاً بیمه‌های درمانی بخشی از آن را پوشش می‌دهند.
سخن پایانی
در این مقاله سعی شد تا با تشریح پروسه تشخیص و درمان سرطان دهانه رحم، در خصوص این نارسایی دستگاه تناسلی اطلاعاتی را در اختیار شما دوستان گرامی قرار دهیم. فراموش نکنید که این احتمال وجود دارد علائم بیماری شما با موارد ذکر شده در این مقاله متفاوت باشد. پس سعی کنید بدون مراجعه به پزشک و انجام آزمایش، از اظهارنظر در مورد بیماری خود و تجویز خودسرانه دارو برای خودتان و اطرافیان اجتناب کنید. همان‌طور که اشاره شد در حال حاضر آمار بیمارانی که با تشخیص به‌موقع موفق به کنترل و درمان سرطان می‌شوند روبه‌افزایش است و درصورتی‌که فرد بتواند قبل از پیشروی و پراکنده شدن سلول‌های سرطانی از ابتلا به بیماری آگاه شود، شانس بسیار بالایی برای بهبودی کامل خواهد داشت.