سرطان رحم در یائسگی یکی از تهدیدهای خاموشی است که بسیاری از زنان بدون آگاهی کافی با آن روبه‌رو می‌شوند. تغییرات هورمونی دوران یائسگی می‌تواند زمینه را برای بروز این بیماری فراهم کند؛ بیماری‌ای که اگر در مراحل اولیه شناسایی نشود، ممکن است عوارض جبران‌ناپذیری چون گسترش به سایر اندام‌ها، کاهش کیفیت زندگی و حتی خطر مرگ را به همراه داشته باشد. بسیاری از علائم اولیه، مانند خونریزی غیرطبیعی یا درد مبهم لگنی، ساده به نظر می‌رسند، اما بی‌توجهی به آنها می‌تواند پیامدهای هولناکی داشته باشد.
با این حال جای امید هست. در این مقاله، راهکارهایی علمی برای شناسایی به‌موقع و مدیریت سرطان رحم ارائه شده است و در ادامه، با معرفی بهترین دکتر سرطان رحم در تهران، مسیر درمانی مطمئن و تخصصی را به شما نشان خواهیم داد. همراه ما باشید.
فهرست مطالب
- 1 یائسگی چیست و بروز سرطان رحم در زمان یائسگی چگونه است؟
- 2 خطرات دوران یائسگی برای بدن زنان کدام‌اند؟
- 3 چه عواملی موجب بروز سرطان رحم در دوران یائسگی است؟
- 4 روش‌های مختلف پیشگیری از بروز همزمان یائسگی و سرطان رحم کدام‌اند؟
- 5 در صورت بروز سرطان رحم پس از یائسگی چه باید کرد؟
- 6 آیا یائسگی و کانسر رحم با هم مرتبط هستند؟
- 7 مؤثرترین روش‌های درمانی هنگام بروز سرطان رحم در دوران یائسگی
- 8 نقش ورزش در عدم بروز سرطان رحم پس از یائسگی
- 9 مراقبت‌های پس از بهبود سرطان رحم در سن یائسگی
- 10 سخن پایانی
یائسگی چیست و بروز سرطان رحم در زمان یائسگی چگونه است؟
قبل از پرداختن به بروز سرطان رحم در دوران یائسگی باید گفت یائسگی یک دوره طبیعی از زندگی یک زن است که در آن عادت ماهیانه به طور کامل قطع می‌شود. در واقع به بانویی یائسه می‌گوییم که 12 ماه متوالی پریود نشود. معمولاً رنج سنی نرمال برای بروز این امر، سنین بین 45 تا 55 سالگی است.
البته یائسگی به‌خودی‌خود اتفاق نمی‌افتد؛ بیشتر زنان، تغییراتی را در چند سال متوالی نزدیک به یائسگی و در دوره‌های قاعدگی آن را تجربه می‌کنند. گاهی ممکن است چند ماه پریود نشوند یا چند ماه پشت‌سرهم قاعده شوند.
اگر 45 سال به بالا هستید و 12 ماه متوالی عادت ماهیانه نشده‌اید، قطعاً به شما یک بانوی یائسه گویند. هیچ آزمایشی برای اینکه بفهمید در این دوران قرار گرفته‌اید، نیاز نیست. شما با وارد شدن به این دوران، علائم آن را در خود خواهید دید.
شایع‌ترین علائم یائسگی عبارت‌اند از:
- احساس گرگرفتگی
- تعریق شبانه
- اختلال خواب
- خشکی واژن
- افسردگی
- پوکی‌استخوان
- کاهش سوخت‌وساز بدن
- بیماری‌های قلبی عروقی
برای رفع نگرانی‌ها و علائم ایجاد شده در این دوران، ویزیت‌های منظمی با پزشکتان داشته باشید. معمولاً متخصص زنان، داروها و مکمل‌هایی را برای برطرف‌کردن علائم ایجاد شده در این دوران برایتان تجویز خواهد کرد تا بتوانید با خیال آسوده‌تری به زندگی خود ادامه دهید.
نکته قابل‌ذکر اینکه، اگر زیر 45 سال دارید و پریود نمی‌‌شوید، مشکل از نامیزان شدن سطح هورمون‌های زنانه شما است؛ این موضوع را جدی بگیرید و آن را با یک متخصص زنان در میان بگذارید تا با انجام آزمایش و معاینات داخلی، متوجه مشکل خود شوید.
خطرات دوران یائسگی برای بدن زنان کدام‌اند؟
دوران یائسگی، دورانی است که به دلیل تغییرات هورمونی در بدن زن، عوارض ناخوشایندی را به دنبال دارد. دلیلش هم پایین آمدن سطح استروژن است که فرد را با مشکلات جدی همراه می‌کند.
متأسفانه، بیشترین مشکلات، شامل نازک شدن بافت استخوانی است که در موارد حاد به پوکی‌استخوان دچار می‌شود. افزایش حملات قلبی، بروز انواع سکته‌ها، فشارخون بالا، دیابت و مواردی ازاین‌دست، نمونه‌های دیگری از بیماری‌هایی هستند که یک زن در دوران یائسگی به آن دچار خواهد شد.
اما خطری که در این دوران، زندگی یک زن را تهدید می‌کند، تغییرات جدی در رحم او است. متأسفانه کمبود ترشح هورمون‌های زنانه در زمان یائسگی، خطر ابتلا فرد را به کانسر اندومتر در یائسگی را افزایش می‌دهد. پس به‌نوعی می‌توان گفت که یائسگی و کانسر رحم دو مقوله‌ای هستند که بسیار به هم مرتبط هستند.
بدین منظور توصیه می‌شود هر زن در این دوران، چکاپ‌های سالانه دررابطه‌با سلامت زنان را انجام دهد و از سلامتی اندام‌های تناسلی خود اطمینان حاصل کند. همچنین هر بانوی یائسه موظف است با دیدن هر نوع علامت غیرمعمول در خود، مثل خونریزی‌های رحمی، سریعاً به پزشک مراجعه کند.
رژیم غذایی درست، داشتن فعالیت بدنی، مراقبت از سلامت روان، ترک دخانیات، خواب کافی، استفاده از داروهای ویژه زنان یائسه و غیره از جمله اقداماتی است که به هر زن در این دوران توصیه می‌شود.
چه عواملی موجب بروز سرطان رحم در دوران یائسگی است؟
نزدیک به ده درصد زنانی که در دوران یائسگی به سر می‌برند، دچار بروز کانسر رحم می‌شوند. دلیل اصلی این موضوع، به دلیل تغییرات هورمونی به‌خصوص هورمون‌های زنانه است. در این دوران سطح استروژن بدن یک زن به میزان حداقلی خواهد رسید و همین میزان کم، باعث تولید بیماری‌های جدی مثل کانسر رحم خواهد شد.
از طرفی برخی بانوان با مصرف داروهای هورمونی، سعی در متعادل‌کردن سطح هورمون‌ها دارند و نمی‌دانند که مصرف بیش از اندازه این نوع داروها، باعث بروز کانسر رحم خواهد شد، چرا که تزریق مصنوعی هورمون‌ها به بدن، خود باعث بروز علائم جدی می‌شود.
از دلایل دیگر دررابطه‌با کانسر اندومتر در یائسگی می‌توان به چاقی به‌خصوص چاقی شکمی اشاره کرد. انباشت چربی در رحم یک زن، خودش باعث تولید انواع تومورهای رحمی خواهد شد؛ بنابراین به زنان در این دوران توصیه می‌شود که حتماً نسبت به کاهش وزن خود اقدام کنند.
نازایی یا تعدد بیش از سه زایمان نیز دلیل دیگر تحلیل رحم در بانوان یائسه است که منجر به ایجاد انواع سرطان‌های رحم خواهد شد.
وراثت موضوعی است که یائسگی و کانسر رحم را به هم گره‌زده است. البته این مورد امری اجتناب‌ناپذیر است و فرد هیچ‌گونه تقصیری در ابتلا به این بیماری ندارد و تنها می‌تواند به کنترل آن بپردازد.
مصرف دخانیات یکی دیگر از عوامل خطرزا در دوران یائسگی است. بدن یک زن به‌خودی‌خود در این دوران رو به تحلیل است. متأسفانه زمانی که مصرف دخانیات به آن اضافه شود، سیستم ایمنی را به‌شدت کاهش می‌دهد و همین امر باعث بروز سرطان در یائسگی به‌خصوص در افراد بالای 50 سال خواهد شد.
سندروم سرطان روده (سندرم لینچ) نیز از عوامل خطرزا برای بروز کانسر اندومتر در یائسگی است. این عامل را باید جدی گرفت و نسبت به درمان آن اقدام کرد.
روش‌های مختلف پیشگیری از بروز همزمان یائسگی و سرطان رحم کدام‌اند؟
اگرچه هیچ راه قطعی برای پیشگیری از بروز سرطان رحم در دوران یائسگی وجود ندارد؛ اما راهکارهایی وجود دارد که می‌تواند به کاهش خطر ابتلا به این بیماری کمک کند. برخی از مهم‌ترین روش‌ها در زیر ذکر شده است:
به وزن سالم برسید
احتمال بروز کانسر اندومتر در یائسگی ، برای گروهی از زنان که اضافه‌وزن یا چاق هستند، در مقایسه با زنان با وزن مناسب تا 3 برابر بیشتر است. رسیدن به وزن سالم و حفظ آن، یکی از راه‌های کاهش خطر ابتلا به این نوع سرطان است. پس سعی کنید به‌خصوص در این دوران از یک رژیم غذایی درست استفاده کنید.
فعالیت بدنی داشته باشید
مطالعات نشان می‌دهد، داشتن فعالیت بدنی، خطر ابتلا به بیماری‌ها را در بدن به طور قابل‌توجهی کاهش می‌دهد، بنابراین انجام فعالیت بدنی منظم (ورزش) ممکن است راهی برای کمک به کاهش بروز سرطان رحم در سن یائسگی باشد. داشتن تمرینات ورزشی می‌تواند به شما کمک کند همیشه وزن نرمالی داشته باشید و همچنین خطر ابتلا به فشارخون بالا و دیابت (از عوامل خطر کانسر رحم) را کاهش دهید.
نحوه مصرف هورمون‌درمانی را با پزشکتان در میان بگذارید
استروژن برای درمان علائم یائسگی به اشکال مختلف مانند قرص‌ها، چسب‌های پوستی، شات‌ها، کرم‌ها و حلقه‌های واژینال موجود است. اگر به استفاده از استروژن برای کاهش علائم یائسگی فکر می‌کنید، از پزشک خود بپرسید که چه دوزی مصرف کنید که خطر بروز کانسر اندومتر در یائسگی را به صفر برسانید.
مشکلات پیش سرطانی را درمان کنید
درمان مناسب اختلالات پیش سرطانی رحم، راه دیگری برای کاهش خطر ابتلا به بروز سرطان رحم در دوران یائسگی است. لازم به ذکر است که اکثر سرطان‌های رحم در طی چند سال ایجاد می‌شوند که برخی از آنها بدون درمان برطرف شده اما گاهی اوقات نیاز به درمان هورمونی یا حتی جراحی است.
در صورت بروز سرطان رحم پس از یائسگی چه باید کرد؟
وقتی بروز کانسر اندومتر در یائسگی یک زن اتفاق می‌افتد، تنها راه پیشروی او تشخیص بیماری و نحوه درمان آن است.
معمولاً علائم کانسر رحم، زمانی در بدن خودش را نشان می‌دهد که بدن دچار بیماری‌های پیش سرطانی یا خود سرطان شده باشد؛ بنابراین مهم است که چکاپ‌های سالانه زنان را در برنامه سلامت خود قرار دهید تا اطمینان حاصل کنید که به بیماری سختی دچار نشده‌اید.
در حال حاضر قرار است در مورد بانوی یائسه‌ای صحبت کنیم که علائم کانسر رحم مثل خونریزی غیرطبیعی از واژینال را در خود دیده و مضطرب شده است.
در ابتدا باید بگوییم که هیچ زنی نباید روحیه خود را ببازد، چرا که در متداوم شدن بیماری در بدنش تأثیرگذار است. حال اگر فردی با دادن آزمایش‌های متعدد، مطمئن شد که به کانسر رحم دچار شده است، باید به پزشک خود اطمینان کند و راه‌های درمانی که او پیشنهاد می‌دهد را به‌درستی دنبال کند.
مطمئناً اگر بیماری در مراحل اولیه تشخیص داده شود، به‌احتمال زیاد تومور خوش‌خیم بوده و به‌راحتی و با مصرف چند داروی مؤثر، قابل‌درمان است. اگر توده بدخیم هم باشد، با روش‌های نوین درمانی که به‌تازگی به کار گرفته شده است، بیماری قابل‌درمان بوده و بیمار تنها نیاز است که صبور باشد و روند درمان را به‌درستی طی کند.
آیا یائسگی و کانسر رحم با هم مرتبط هستند؟
دررابطه‌با یائسگی و کانسر رحم باید گفت که این دو بسیار به هم مرتبط هستند. بدن یک زن یائسه به دلیل تحلیل‌های فراوان و همچنین تغییرات هورمونی که پس از قطع قاعدگی در وی اتفاق می‌افتد، در معرض انواع بیماری‌های سخت مثل کانسر رحم است.
رحم یک زن با ترشح انواع هورمون‌های زنانه متعادل است؛ کمبود یکی از آنها سبب تغییرات جدی در دستگاه تناسلی می‌شود که یکی از این تغییرات مهم، خشکی واژن است. متأسفانه خشکی واژن زمینه‌ای برای دریافت انواع عفونت‌ها به داخل دستگاه تناسلی است.
تجمع این عفونت‌ها، می‌تواند فرد را به بیماری‌های جدی‌تری مثل انواع سرطان‌های رحم دچار کند. پس می‌توان گفت که رعایت اصول بهداشت در کنار روش‌های متعادل هورمون‌درمانی می‌تواند به یک زن کمک کند که تا حدودی از بروز سرطان رحم در دوران یائسگی جلوگیری کند.
ازطرفی دیگر به‌هم‌ریختگی هورمون‌های بدن یک زن در دوران یائسگی می‌تواند فرد را دچار افسردگی و اضطراب کند. همین دو عامل خودش می‌تواند باعث بروز انواع سرطان‌ها در بدن شود.
بنابراین، توصیه‌ای که به بانوان در این دوران می‌شود، این است که خودشان را در معرض عواملی که می‌تواند جسماً و روحاً آنها را به هم بریزد، قرار نگیرند. داشتن آرامش و به‌کارگیری راهکارهایی برای رسیدن به آرامش، می‌تواند کمک کند تا زنان از آسیب‌های جدی در این دوران در امان باشند.
مؤثرترین روش‌های درمانی هنگام بروز سرطان رحم در دوران یائسگی
بروز سرطان رحم در سن یائسگی، امری اجتناب‌ناپذیر است، درصورتی‌که بیمار با علائم ناخوشایندی مثل خونریزی رحمی مواجه شود، پزشک برای وی آزمایش‌های متعدد را تجویز می‌کند. آزمایش خون، ادرار، سونوگرافی واژینال، ام‌آرآی، سی‌تی‌اسکن و موارد دیگر از جمله آزمایشاتی هستند که برای تشخیص نوع بیماری از بیمار درخواست می‌شود.
اگر توده سرطانی از نوع خوش‌خیم و بزرگ باشد، برداشتن آن به کمک جراحی برای بیمار در نظر گرفته می‌شود. چنانچه توده خوش‌خیم و کوچک باشد با تجویز داروهای هورمونی قابل‌درمان است.
اگر توده از نوع بدخیم باشد، معمولاً جراح در ابتدا توده را از بدن خارج می‌کند تا از سرایت به بافت‌های دیگر جلوگیری شود. برحسب درجه توده ممکن است بعد از جراحی، یکی از راه‌های مکمل درمان، مثل پرتودرمانی و شیمی‌درمانی تجویز شود.
اگر توده تنها رحم را درگیر کرده باشد در کنار جراحی، پرتودرمانی پیشنهاد می‌شود و درصورتی‌که ارگان‌های مجاور نیز درگیر شده باشد، شیمی‌درمانی توصیه می‌شود.
در مواردی هم که درجه بدخیمی توده سرطانی بالا باشد، رحم و سایر ارگان‌های رحمی مثل تخمدان‌ها، غدد لنفاوی و غیره به طور کامل از بدن خارج می‌شود.
همه این روش‌های درمانی برای افزایش طول عمر و درد کشیدن کمتر بیمار است. گاهی با یک‌بار بهبودی، درصورتی‌که فرد مراقبت‌های بعد از درمان را به‌درستی رعایت کند، دیگر دچار بروز سرطان رحم در دوران یائسگی نخواهد شد.
اما نمی‌توان به‌طورقطع تضمین کرد که بیمار برای بارهای بعد، دچار این نوع سرطان نشود. این موضوع بستگی به سیستم ایمنی بدن بیمار و تحمل بدن وی دارد.
نقش ورزش در عدم بروز سرطان رحم پس از یائسگی
شاید به جرأت بتوان گفت که ورزش نقش بسیار مهمی را در سلامت جسم و روان دارد. ورزش کمک می‌کند که نه‌تنها انباشت مواد زائد در بدن نداشته باشید، بلکه کمک می‌کند سایر ارگان‌های بدن در فعالیت باشند و تحلیل نروند.
دوران یائسگی، دورانی است که بدن مستعد پیرشدن دستگاه‌های داخلی است و از طرفی به دلیل فعالیت کمتر، میزان بیشتری چربی در بدن تجمع می‌کند و همین چربی‌ها باعث اختلالات و تولید انواع غده‌های سرطان در ارگان‌های مختلف بدن خواهد شد.
یکی از ارگان‌های حساسی که در اثر فعالیت کم، دچار آسیب می‌شود، رحم است. دلیلش هم به‌خاطر انباشت بیش از اندازه چربی‌ها در بخش زیرین شکم است که رحم را نیز درگیر خواهد کرد.
اگر این چربی‌ها توسط سوخت‌وساز بدن از بین نرود، تبدیل به غده‌هایی خواهند شد که سراسر دستگاه مربوطه را درگیر می‌کند.
علاوه، ورزش‌نکردن، باعث تولید بیماری‌های دیابت و فشارخون خواهد شد که خودشان عامل اصلی برهم‌خوردن تعادل هورمون‌های بدن هستند و می‌توانند به‌عنوان عاملی مؤثر در تولید انواع سرطان‌ها باشند.
با این توضیحات می‌توان به این نتیجه رسید که فعالیت بدنی مانع تولید بیماری‌های جدی مثل کانسر رحم به‌خصوص در زنان یائسه می‌شود. پس توصیه می‌کنیم در حد توان خود، حداقل روزی نیم ساعت یا بیشتر ورزش کنید و بدنتان را در برابر انواع بیماری‌ها ایمن کنید.
مراقبت‌های پس از بهبود سرطان رحم در سن یائسگی
نیمی از کسانی که بروز سرطان رحم در دوران یائسگی را تجربه کرده‌اند، پس از بهبودی دیگر دچار آن نشده‌اند. البته این موضوع به مراقبت‌های پس از بهبود وابسته است که بیمار ملزم به رعایت آنها است. موارد زیر را دراین‌رابطه بخوانید:
پیروی از یک رژیم غذایی مناسب که حاوی انواع میوه‌جات و سبزیجات باشد و انواع کربوهیدرات‌ها، قند، مواد غذایی با کلسترول و گوشت قرمز حذف شود.
تمرینات ورزشی، روزی نیم ساعت در برنامه روزانه قرار داده شود.
اگر اعتیاد به دخانیات در فرد وجود دارد، به طور کامل از زندگی وی حذف شود.
از محیط‌هایی که باعث برهم‌زدن آرامش می‌شود، باید دوری کرد.
توصیه‌های پزشک معالج به طور کامل رعایت شود.
داروهای تجویزی سروقت مصرف شود.
مثبت‌اندیشی را در زندگی به کار گیرد و ذره‌ای به فکر ابتلا دوباره نباشد.
خودش را به کارهایی که دوست دارد مشغول کند تا فکرهای زائد به سراغش نیاید.
مرتباً تحت چکاپ‌های پزشکی قرار گیرد.
مراقبت‌های بهداشتی به طور ویژه رعایت شود.
از محیط‌های عفونت‌زا دوری کند.
تماس با حیوانات به طور جد ممنوع است؛ به‌خصوص افراد بهبودیافته از سرطان که از سیستم ایمنی پایینی برخوردار هستند و ممکن است با انتقال هر عفونتی به آنها، باعث سرطان دوباره در آنها شود.
آب به میزان زیاد مصرف شود.
وعده‌های غذایی در مقیاس کم خورده شود؛ به‌جای آن تعداد دفعات وعده‌غذایی گسترش داده شود.
سخن پایانی
سرطان رحم در سن یائسگی موضوعی نیست که بتوان به سادگی از کنار آن عبور کرد. این بیماری، به دلیل تغییرات هورمونی و ضعف سیستم ایمنی در این دوره حساس، می‌تواند بدون علائم مشخص آغاز شود و به سرعت پیشرفت کند. بسیاری از زنان علائم ابتدایی را جدی نمی‌گیرند و همین بی‌توجهی ممکن است آینده سلامت آنها را به خطر بیندازد.
تصور کنید چقدر سخت خواهد بود اگر در اثر یک تشخیص دیرهنگام، روند درمان دشوارتر شود. این نگرانی واقعی است؛ اما هنوز فرصت برای پیشگیری و کنترل وجود دارد. آگاهی، توجه به علائم و اقدام به موقع، می‌تواند سرنوشت متفاوتی رقم بزند.
در کلینیک تخصصی ما، با حضور بهترین پزشکان و جدیدترین روش‌های درمانی، آماده‌ایم تا در این مسیر دشوار، همراه شما باشیم. مراجعه به یک متخصص آگاه و باتجربه، گامی کلیدی برای حفظ سلامتی است. همین امروز برای مشاوره اقدام کنید؛ مراقبت از خودتان، بهترین هدیه‌ای است که می‌توانید به آینده‌تان بدهید.
“کلینیک دکتر زنان” با جمعی از پزشکان متخصص و با تجربه در حوزه زنان و زایمان، خدمات جامع و به‌روزی را به مراجعین ارائه می‌دهد. این کلینیک با بهره‌گیری از آخرین دستاوردهای علمی و فناوری‌های نوین، به‌صورت اختصاصی به مسائل بهداشتی و پزشکی زنان، از جمله بارداری، زایمان، ناباروری و بیماری‌های زنان می‌پردازد. تیم پزشکی کلینیک، با دقت و دانش فراوان، در کنار مراجعین هستند تا با ارائه مشاوره‌های دقیق و خدمات تخصصی، به بهبود سلامت و کیفیت زندگی آنها کمک کنند.