زمانی که تشخیص «سرطان رحم» مطرح میشود، یکی از نخستین پرسشهای ذهن بیمار و اطرافیانش این است: “چقدر زمان باقی مانده؟” این سؤال، اگرچه تلخ، اما واقعی است. در پاسخ باید گفت که طول عمر بیماران سرطان رحم کاملاً به مرحله تشخیص، نوع سلولهای سرطانی، سن، سلامت عمومی بدن و نحوه درمان بستگی دارد. خوشبختانه، اگر بیماری در مراحل اولیه شناسایی شود، شانس درمان و زندگی طولانی بهمراتب بیشتر خواهد بود. درمانهای نوین، داروهای هدفمند و جراحیهای دقیق، همگی توانستهاند امید به زندگی را در این بیماران بهطور چشمگیری افزایش دهند. البته شرط اول و مهمترین عامل، تشخیص زودهنگام و مراجعه به پزشک باتجربه است. در چنین شرایطی، مراجعه به بهترین دکتر سرطان رحم در تهران میتواند تفاوت چشمگیری در روند درمان و پیشآگهی ایجاد کند.
فهرست مطالب
- 1 سرطان رحم چیست؟
- 2 علائم سرطان رحم چیست؟
- 3 چه چیزی باعث سرطان رحم می شود؟
- 4 عوامل خطر سرطان رحم چیست؟
- 5 عوارض سرطان رحم چیست؟
- 6 سرطان رحم چگونه درمان می شود؟
- 7 روشهای مختلف جراحی سرطان رحم
- 8 طول عمر افراد دچار سرطان رحم چه قدر است؟
- 9 طول عمر افراد مبتلا به سرطان دهانه رحم چه قدر است؟
- 10 سوالات متداول
- 11 جمع بندی
- 12 سخن پایانی
سرطان رحم چیست؟
سرطان رحم که میتواند طول عمر افراد دچار سرطان رحم را تحت تاثیر قرار دهد، یک واژه کلی است که دو نوع سرطان در رحم شما را توصیف می کند:
سرطان در آندومتر رحم (پوشش داخلی رحم) شما ایجاد می شود. این بیماری جزو شایع ترین سرطان هایی است دستگاه تولید مثل زنان را تحت تاثیر قرار میدهد.
سارکوم رحم در میومتر (دیواره عضلانی رحم) شما ایجاد می شود. سارکوم رحم بسیار نادر است.
آندومتر چه می کند؟
آندومتر لایه داخلی رحم شما است که در طول چرخه قاعدگی شما تغییر می کند. هورمون استروژن باعث ضخیم شدن دیوارهی رحم ( اندومتر) میشود. پروژسترون مسئول حفظ ضخامت اندومتر می باشد. اگر در انتهای سیکل ماهانه، فرد باردار نشود، سطح پروژسترون بدن کاهش میابد و آندومتر ریزش میکند و عادت ماهانه رخ میدهد. تکثیر کنترل نشده اندومتر علت شایع سرطان رحم و موثر بر امید به زندگی در سرطان رحم میباشد.
سرطان رحم چقدر شایع است؟
در ایالات متحده، سرطان آندومتر شایع ترین سرطانی است که بر سیستم تولید مثل زنان تاثیر می گذارد و سالانه حدود 65000 نفر درگیر این بیماری میشوند. سن شایع بروز سرطان آندومتر معمولا پس از یائسگی میباشد. حدود 3 درصد از زنان در دوره ای از زندگی خود دچار سرطان رحم میشوند.
علائم سرطان رحم چیست؟
علائم سرطان رحم مشابه علائم دیگر بیماریهای اندام تولید مثلی میباشد. اگر متوجه درد غیر عادی یا خونریزی نامنظم واژینال شدید، با پزشک خود صحبت کنید. تشخیص دقیق مهم است تا بیماران بتوانند درمان مناسب را دریافت کرده و مدت بقا در بیماران مبتلا به سرطان رحم به مانند دیگر افراد طبیعی باشد.
علائم سرطان رحم شامل موارد زیر است:
- خونریزی واژینال بین پریود قبل از یائسگی
- خونریزی واژینال یا لکه بینی بعد از یائسگی، حتی به مقدار اندک
- درد زیر شکم یا لگن
- اگر یائسه هستید، ترشحات سفید یا شفاف واژن
- اگر بیش از 40 سال دارید، خونریزی بسیار طولانی، شدید یا مکرر واژینال
چه چیزی باعث سرطان رحم می شود؟
محققان از علت دقیق سرطان رحم مطمئن نیستند. تغییراتی در سلول های رحم شما اتفاق می افتد و سلول های جهش یافته رشد می کنند، بدون کنترل تکثیر می شوند و توده ای به نام تومور را تشکیل میدهند و طول عمر بیمار سرطان رحم را تحت تاثیر قرار میدهد.
برخی از عوامل خطر می توانند شانس ابتلا به سرطان رحم را افزایش دهند. اگر در معرض خطر بالایی هستید، با یک پزشک متخصص زنان در مورد اقداماتی که می توانید برای حفاظت از سلامت خود انجام دهید صحبت کنید.
عوامل خطر سرطان رحم چیست؟
عوامل خطر مختلفی برای سرطان آندومتر وجود دارد که بر طول عمر افراد دچار سرطان رحم موثر است.
- عامل بسیار مهم در بروز سرطان رحم عدم تعادل در نسبت غلظت پروژسترون و استروژن در بدن میباشد.
- چاقی
- سندرم تخمدان پلی کیستیک (PCOS)
- مصرف استروژن بدون پروژسترون
- سن: احتمال ابتلا به سرطان رحم با بالارفتن سن افزایش می یابد.
- رژیم غذایی پرچرب
- سابقه خانوادگی: برخی افراد اختلالات ژنتیکی را به ارث می برند که خطر سرطان را افزایش می دهد. افراد مبتلا به سندرم لینچ (سرطان روده بزرگ غیر پولیپی ارثی)، خطر ابتلا به سرطان آندومتر را همراه با انواع دیگر سرطان ها افزایش می دهند.
- دیابت: این بیماری اغلب با چاقی، یک عامل خطر برای سرطان مرتبط است. اما برخی مطالعات نشان می دهد سوای از چاقی، ارتباطی مستقیم بین دیابت و سرطان رحم نیز وجود دارد.
- اضافه وزن: بافت چربی محل تولید استروژن است. هر چه مقدار بافت چربی بیشتر باشد، با افزایش سطح استروژن، ریسک بروز سرطان رحم بالا میرود.
- بیماری های تخمدان: تودههای تخمدان تعادل بین سطح استروژن و پروژسترون را به هم میزند و میتواند منجر به سرطان رحم شود.
- سابقه قاعدگی و باروری:
-
- شروع پریود در سنین پایین: آغاز پریود پیش از 12 سالگی، به دلیل تماس طولانیتر رحم با استروژن، با افزایش ریسک بدخیمی رحم همراه میباشد.
- تاخیر در یائسگی: همینطور، یائسگی بعد از سن 50 سال نیز به دلیل تماس طولانیتر رحم با استروژن، با افزایش ریسک سرطان رحم همراه میباشد.
- دوره طولانی قاعدگی: با افزایش تعداد سال های قاعدگی، ریسک بروز سرطان رحم افزایش مییابد.
- عدم باردار: افرادی که باردار نشده اند در معرض خطر بیشتری هستند.
عوارض درمانی که میتواند باعث سرطان رحم شود:
- پرتودرمانی لگن: پرتودرمانی لگن برای درمان سایر سرطان ها می تواند به ژنهای سلول آسیب برساند. این آسیب ممکن است خطر ابتلا به سرطان رحم را افزایش دهد.
- درمان جایگزینی استروژن: برخی از افراد برای کمک به تسکین علائم یائسگی استروژن درمانی دریافت می کنند. دریافت استروژن بدون پروژسترون شما را در معرض خطر بیشتری برای سرطان رحم قرار می دهد.
- مصرف داروی تاموکسیفن: تاموکسیفن برای درمان سرطان سینه مصرف میشود. این دارو در رحم مانند استروژن عمل می کند و می تواند خطر ابتلا به سرطان رحم را افزایش دهد.
عوارض سرطان رحم چیست؟
جدی ترین عارضه سرطان آندومتر مرگ است. با این حال، هنگامی که ارائه دهنده مراقبت های بهداشتی شما سرطان آندومتر را در مراحل اولیه تشخیص می دهد، امید به زندگی در سرطان رحم و پیش آگهی معمولاً بسیار خوب است.به علاوه سرطان رحم میتواند منجر به کم خونی و گسترش سرطان به سایر قسمت های بدن (متاستاز) شود.
سرطان رحم چگونه درمان می شود؟
مهمترین روش درمانی سرطان رحم، جراحی میباشد که میتواند به افزایش مدت بقا در بیماران مبتلا به سرطان رحم شود. سایر گزینههای درمانی معمولا پس از جراحی استفاده میشوند که عبارتند از:
داروهای شیمی درمانی: برای مقابله با سلولهای سرطانی
پرتودرمانی: پرتوهای هدفمند را برای از بین بردن سلول های سرطانی ساطع میکند.
هورمون درمانی: هورمون ها را برای درمان سرطان می فرستد یا آنها را مسدود می کند.
ایمونوتراپی: با تقویت سیستم ایمنی، بدن را برای مبارزه با سلولهای سرطانی آماده میکند.
درمان هدفمند، که از داروها برای هدف قرار دادن سلول های سرطانی خاص استفاده می کند تا از تکثیر آنها جلوگیری کند.
روشهای مختلف جراحی سرطان رحم
جراحی معمولا اولین مرحله درمان سرطان آندومتر جهت افزایش طول عمر افراد دچار سرطان رحم است. پزشک جراح به احتمال زیاد رحم و دهانه رحم بیمار را بر میدارد تا امید به زندگی در سرطان رحم حفظ شود. چهار نوع روش جراحی سرطان رحم وجود دارد:
هیسترکتومی کامل: جراح یک برش در شکم شما ایجاد می کند تا به رحم شما دسترسی پیدا کند و آن را خارج کند.
هیسترکتومی از طریق واژن
هیسترکتومی رادیکال: اگر سرطان به دهانه رحم شما گسترش یافته باشد، ممکن است به هیسترکتومی رادیکال نیاز داشته باشید. جراح رحم و بافت های کنار رحم ،همچنین قسمت بالایی واژن شما را که در کنار دهانه رحم قرار دارد بر می دارد.
هیسترکتومی با حداقل تهاجم: جراح چندین برش کوچک (برش) برای برداشتن رحم شما ایجاد می کند. این ممکن است به صورت لاپاراسکوپی یا رباتیک انجام شود.
در طول هیسترکتومی، جراحان اغلب دو اقدام دیگر نیز انجام می دهند:
برداشتن تخمدان ها و لوله های فالوپ. اکثر بیماران به این مرحله اضافی نیاز دارند تا مطمئن شوند که همه سلولهای سرطانی حذف شدهاند.
تخلیه غدد لنفاوی (لنفادنکتومی) برای بررسی غدد لنفاوی از جهت گسترش سلولهای سرطانی.
آیا نیاز به برداشتن تخمدان وجود دارد؟
بسیاری از افرادی که سرطان رحم دارند نیاز به برداشتن تخمدان های خود دارند تا مدت بقا در بیماران مبتلا به سرطان رحم نرمال باشد. برداشتن تخمدان ها به این معنی است که اگر قبلاً یائسه نشده اید، یائسه خواهید شد. اگر کمتر از 45 سال سن دارید و در دوران پیش از یائسگی هستید، با تیم پزشکی خود صحبت کنید تا ببینید آیا میتوان تخمدان ها را حفظ کرد یا خیر.
عوارض جانبی جراحی سرطان رحم عبارتند از:
ناباروری و ناتوانی در باردار شدن
یائسگی و علائم آن از جمله خشکی واژن و تعریق شبانه
سارکوم رحم چگونه درمان می شود؟
اغلب، جراحان از یک روش واحد برای تشخیص، تعیین شدت و درمان سارکوم رحم استفاده می کنند. گزینه های درمانی مانند سرطان آندومتر هستند. ممکن است هیسترکتومی و همچنین برداشتن تخمدان ها و لوله های فالوپ انجام شود تا به افزایش طول عمر افراد دچار سرطان رحم کمک کند.
طول عمر افراد دچار سرطان رحم چه قدر است؟
میزان پنج ساله امید به زندگی در سرطان رحم 81 درصد است. این بدان معناست که 81 درصد از افرادی که به این بیماری مبتلا می شوند، پنج سال بعد زنده می مانند. هنگامی که سرطان به خارج از رحم شما گسترش نیافته است، میزان بقا به 95٪ می رسد. در طی درمان و بهبودی فرد همراه میزان بقا افزایش مییابد. سرطان رحم زمانی کشنده است که تشخیص داده نشود و گسترش یابد. زمانی که سرطان به سایر قسمتهای بدن خارج از رحم گسترش می یابد، میزان بقا به 17 درصد کاهش می یابد. تشخیص زودهنگام و درمان به موقع کلید طول عمر بیمار سرطان رحم مطلوب است.
طول عمر افراد مبتلا به سرطان دهانه رحم چه قدر است؟
سرطان دهانه رحم یا سرویکس از سطح دهانه رحم شروع می شود. زمانی اتفاق می افتد که سلول های دهانه رحم شروع به تبدیل شدن به سلول های پیش سرطانی می کنند. همه سلولهای پیش سرطانی به سرطان تبدیل نمیشوند، اما یافتن این سلولهای مشکلساز و درمان آنها قبل از تغییر، برای پیشگیری از سرطان دهانه رحم بسیار مهم است. بیشتر سرطان های دهانه رحم توسط ویروس HPV (پاپیلومای انسانی)، به عنوان یک بیماری مقاربتی ایجاد می شود که میتواند طول عمر افراد مبتلا به سرطان دهانه رحم را تحت تاثیر قرار دهد. HPV از طریق تماس جنسی (مقعدی، دهانی یا واژینال) گسترش می یابد. اکثر انسانها علیرغم ابتلا به HPV علامتدار نمیشوند چرا که سیستم ایمنی بدن با آن مبارزه میکند.
از حدود 100 تایپ مختلف ویروس HPV، 12 نوع از آنها باعث سرطانی شدن سلولهای دهانه رحم میشود. تشخیص زودهنگام این نوع HPV در پیشگیری از سرطان سرویکس کلیدی است. با مراجعه به پزشک مجرب و غربالگری های دورهای میتوان تغییرات مشکوک سلولها را شناسایی کرد. واکسن HPV می تواند با محافظت از شما در برابر ویروس HPV، تا 90 درصد از سرطان های دهانه رحم جلوگیری کند.
در صورت تشخیص در مراحل اولیه (50 درصد افراد)، میزان پنج ساله طول عمر افراد دچار سرطان دهانه رحمبیش از 90٪ است. به این معنا که افراد دچار این بیماری، در طول 5 سال پس از تشخیص، به احتمال 90 درصد زنده خواهند ماند. اگر سرطان به سایر بافت ها یا اندام ها گسترش یافته باشد، میزان پنج ساله طول عمر افراد مبتلا به سرطان دهانه رحم، 58٪ است.
سوالات متداول
علائم هشدار دهنده سرطان رحم چیست؟
در مورد هرگونه خونریزی نامنظم به پزشک خود اطلاع دهید. خونریزی غیرطبیعی شامل خونریزی بین قاعدگی ها در صورتی که هنوز قاعدگی دارید و خونریزی یا لکه بینی در صورت یائسگی است. خونریزی غیرطبیعی علامت بسیاری از بیماری ها از جمله سرطان آندومتر است. پیگیری به موقع میتواند به طول عمر افراد دچار سرطان رحم مانند دیگر افراد کمک کند.
آیا سرطان رحم با گسترش وسیع و سریع همراه است؟
سرطان های نوع 1، شایع ترین نوع، به سرعت پخش نمی شوند. سرطان نوع 2 می تواند به سرعت گسترش یابد و ممکن است به درمان تهاجمی تری نیاز داشته باشد.
آیا درمانی برای سرطان رحم وجود دارد؟
معمولا تشخیص بدخیمی رحم زود هنگام و به موقع اتفاق می افتد. بسیاری از مردم متوجه خونریزی غیرمعمول می شوند و به ارائه دهندگان مراقبت های بهداشتی خود می گویند. اگر سرطان زود تشخیص داده شود و به سایر اندام ها سرایت نکرده باشد، برداشتن رحم می تواند آن را درمان کند و منجر به طبیعی شدن امید به زندگی در سرطان رحم شود.
آیا می توان از سرطان رحم پیشگیری کرد؟
اینگونه باید گفت که سرطان رحم قابل پیشگیری نیست؛ اما شما می توانید اقدامات زیر را برای کاهش خطر انجام دهید:
کنترل دیابت
حفظ وزن در محدودهی سالم
با پزشک متخصص زنان خود در مورد استفاده از داروهای ضد بارداری هورمونی مبتنی بر پروژسترون یا ترکیبی استروژن و پروژسترون صحبت کنید. این داروها می توانند تا حدودی از سرطان رحم پیشگیری کنند و مدت بقا در بیماران مبتلا به سرطان رحم را حفظ کنند.
آیا آزمایش غربالگری برای سرطان رحم وجود دارد؟
نه، هیچ ابزار غربالگری وجود ندارد. و پزشکان معمولاً آزمایش منظم را برای افراد بدون علائم توصیه نمی کنند. با این حال، اگر فردی در معرض خطر بالاتری باشد، ممکن است این کار را انجام دهند تا از کاهش طول عمر افراد دچار سرطان رحم جلوگیری کنند. اگر در معرض خطر هستید، با پزشک خود در مورد بررسی های منظم سرطان رحم صحبت کنید.
کی به پزشک متخصص زنان مراجعه کنم؟
در مورد هرگونه خونریزی یا لکه بینی غیر معمول با یک پزشک زنان صحبت کنید. اگر خطر سرطان رحم ارثی دارید (از طریق ژن ها منتقل می شود)، با یک پزشک متخصص زنان مورد آزمایش سالانه صحبت کنید. ممکن است هر سال از سن 35 سالگی به نمونه برداری اندومتر نیاز داشته باشید.
چه چیزی باید از ارائه پزشک زنان خود بپرسم؟
اگر دچار سرطان رحم را شدهاید، از پزشک خود بپرسید:
- سرطان من در چه مرحله ای است؟
- چه گزینه های درمانی برای من بهترین خواهد بود؟
- چه آزمایشهایی باید انجام دهم؟
- هدف از درمان چیست؟
- بعد از درمان چه انتظاری می توانم داشته باشم؟
- آیا سرطان بر می گردد؟
- آیا من در معرض خطر ابتلا به سرطان های دیگر هستم؟
- چگونه می توانم بعد از درمان سرطان رحم از خودم مراقبت کنم؟
- امید به زندگی در سرطان رحم چهقدر است؟
پس از اتمام درمان، تیم پزشکی درمانی شما در مورد دوره های چکاپ مورد نیاز بعدی با شما صحبت خواهد کرد. انجام دوره های چکاپ برای افزایش مدت بقا در بیماران مبتلا به سرطان رحم بسیار مهم است. در طی ویزیتهای بعدی، دکتر شما معاینه لگن را انجام می دهد. او همچنین از شما در مورد علائم می پرسد. هدف این است که مطمئن شوید سرطان عود نمی کند و بعد از درمان احساس خوبی دارید. خوب غذا خوردن، خواب کافی و ورزش می تواند به شما کمک کند احساس بهتر و طول عمر طبیعی داشته باشید.
جمع بندی
سرطان رحم، بهویژه سرطان دهانه رحم (سرویکس)، یکی از شایعترین انواع سرطان در میان زنان است. آگاهی از علائم، روشهای تشخیص و درمان این بیماری تاثیر زیادی در افزایش طول عمر بیماران دارد.
سرطان رحم به دو دسته اصلی تقسیم میشود:
- سرطان آندومتر (پوشش داخلی رحم)
- سرطان دهانه رحم (سرویکس)
علائم سرطان رحم و دهانه رحم
علائم ممکن است در مراحل اولیه مشخص نباشند، اما از جمله نشانههای رایج میتوان به موارد زیر اشاره کرد:
علائم سرطان دهانه رحم:
- خونریزی غیرطبیعی (مثلاً بین پریودها یا بعد از رابطه جنسی)
- ترشحات غیرعادی واژینال
- درد در ناحیه لگن یا حین رابطه جنسی
علائم سرطان آندومتر:
- خونریزی پس از یائسگی
- پریودهای بسیار سنگین یا طولانی در زنان جوانتر
- درد لگن
تشخیص سرطان رحم
روشهای تشخیصی شامل:
- آزمایش پاپ اسمیر: برای شناسایی سلولهای غیرطبیعی دهانه رحم
- کولپوسکوپی: معاینه دقیقتر دهانه رحم با میکروسکوپ
- بیوپسی (نمونهبرداری): برای بررسی دقیق بافت
- MRI / سونوگرافی / CT اسکن: برای بررسی میزان گسترش سرطان
درمان سرطان رحم و دهانه رحم
نوع درمان به مرحله پیشرفت سرطان، نوع بافت سرطانی و سلامت کلی بیمار بستگی دارد.
گزینههای درمانی:
- جراحی: هیسترکتومی (برداشتن رحم) یا جراحیهای جزئیتر
- پرتودرمانی (رادیوتراپی)
- شیمیدرمانی
- ایمونوتراپی یا درمان هدفمند (در برخی موارد پیشرفته)
امید به زندگی در سرطان رحم و دهانه رحم
طول عمر یا نرخ بقاء به مرحله تشخیص سرطان و نوع درمان بستگی دارد:
سرطان دهانه رحم:
- مرحله 1 (موضعی): ۵ سال بقاء حدود ۹۰٪
- مرحله 2 (گسترش به بافتهای اطراف): ۵ سال بقاء حدود ۶۰-۷۰٪
- مرحله 3 و 4 (پیشرفته): ۵ سال بقاء بین ۱۵٪ تا ۵۰٪
سرطان آندومتر (رحم):
- در مراحل اولیه نرخ بقاء تا ۹۵٪ است
- در مراحل پیشرفتهتر به حدود ۳۰-۵۰٪ کاهش مییابد
نکات مهم برای افزایش طول عمر و کیفیت زندگی
- تشخیص زودهنگام (از طریق آزمایشهای منظم پاپاسمیر)
- رعایت برنامه درمانی پزشک
- حفظ سبک زندگی سالم (تغذیه، ورزش، ترک سیگار)
- حمایت روحی و روانی (خانواده، گروههای حمایتی)
سخن پایانی
طول عمر بیماران سرطان رحم، موضوعی نیست که پاسخ یکسانی برای همه داشته باشد؛ زیرا این بیماری همانطور که در مراحل اولیه قابل کنترل و درمان است، در مراحل پیشرفته میتواند با چالشهای جدیتری همراه باشد. با این حال، پیشرفتهای چشمگیر در علم پزشکی بهویژه در حوزه انکولوژی زنان، باعث شده حتی برخی بیماران در مراحل میانی نیز بتوانند سالها به زندگی با کیفیت ادامه دهند. سبک زندگی سالم، تغذیه مناسب، پیگیری منظم درمان، و مهمتر از همه، همکاری با تیم درمانی مجرب، از جمله عواملی هستند که نقش بسزایی در افزایش طول عمر ایفا میکنند. همچنین دسترسی به پزشکانی که در درمان سرطان رحم تجربه بالایی دارند، میتواند روند درمان را هدفمندتر و مؤثرتر سازد. درمان مؤثر، فقط نسخهنویسی نیست؛ بلکه نیازمند درک بالینی، دقت جراحی و تصمیمگیری بهموقع است. در چنین شرایطی، انتخاب هوشمندانه و آگاهانه پزشک، نقشی حیاتی دارد. اگر شما یا یکی از عزیزانتان با این بیماری مواجه هستید، امید را فراموش نکنید؛ چون علم امروز، گزینههای زیادی برای کمک به افزایش طول عمر بیماران سرطان رحم فراهم کرده است.

“کلینیک دکتر زنان” با جمعی از پزشکان متخصص و با تجربه در حوزه زنان و زایمان، خدمات جامع و بهروزی را به مراجعین ارائه میدهد. این کلینیک با بهرهگیری از آخرین دستاوردهای علمی و فناوریهای نوین، بهصورت اختصاصی به مسائل بهداشتی و پزشکی زنان، از جمله بارداری، زایمان، ناباروری و بیماریهای زنان میپردازد. تیم پزشکی کلینیک، با دقت و دانش فراوان، در کنار مراجعین هستند تا با ارائه مشاورههای دقیق و خدمات تخصصی، به بهبود سلامت و کیفیت زندگی آنها کمک کنند.