آیا کیست تخمدان باعث ریزش مو می‌شود؟

کیست تخمدان از مشکلات شایع در میان زنان است که با عوارضی از قبیل عادت ماهیانه نامنظم و ایجاد موهای زائد در بدن و صورت همراه است. گاهی عدم اطلاع کافی از عوارض و پیامدهای خطرناک این بیماری، مانع از اقدام به‌موقع برای تشخیص و درمان می‌شود. آنچه ذهن بسیاری از افراد را درگیر می­کند این است که آیا کیست تخمدان باعث ریزش مو می‌شود؟ در پاسخ به این سؤال باید گفت که ریزش مو از نوع آلوپسی آندروژنیک در زنان می­تواند به دلیل افزایش سطح هورمون آندروژن (هورمون­های مردانه) ایجاد شود که در موارد بسیار نادری رخ می­دهد. عوامل مختلفی از جمله کیست تخمدان، مصرف قرص­های ضد حاملگی با آندروژن بالا، بارداری و یائسگی در ایجاد آلوپسی آندروژنیک مرتبط با عملکرد هورمون­ها مؤثر هستند که برای تشخیص دقیق‌تر آن باید به بهترین دکتر کیست تخمدان مراجعه کنید.

عوامل و علل کیست درموئید و ریزش مو

قبل از پاسخ به این سوال که آیا کیست درموئید باعث ریزش مو می‌شود، بهتر است ابتدا با این کیست­ها بیشتر آشنا شوید. کیست درموئید نوعی بیماری تخمدان است که بیشتر در میان زنان جوان به چشم می­خورد. علت ایجاد چنین کیست­هایی سلول­های بنیادی هستند که گاهی از همان زمان تولد وجود داشته و قابل‌مشاهده هستند. اما گاهی تا دوران کودکی و یا بزرگسالی قابل رویت نیستند. این کیست­ها معمولاً در زمان جنینی و به دلیل نوعی عدم تکامل و ناهماهنگی در رشد لایه­های پوستی به وجود می­آیند. این کیست­ها ظاهری عفونی شکل داشته و ساختاری استخوانی شبیه مو یا دندان دارند، اما درواقع عفونی نیستند.

کیست درموئید بیشتر خانم­های 20 الی 30 ساله را درگیر می­کند که در اثر آن تخمدان­ها دچار پیچش شده و برای سلامتی بسیار خطرناک است. همچنین ممکن است این کیست، پاره شده و به استخوان­های پیرامون آن صدمه بزند.

 

علت مشخصی برای ایجاد چنین کیست­هایی وجود نداشته و در دو فرم بدخیم و خوش­خیم به وجود می­آیند. گاهی ممکن است رشد ناهماهنگ بافت رحم که منجر به ورود بافت­های درون رحمی به خارج رحم می‌شود، منجر به ایجاد کیست درموئید شود. در چنین شرایطی فرد بااحساس درد شدید در ناحیه لگن و شکم به پزشک مراجعه می­کند. گاهی ممکن است عفونت باعث تشکیل کیست درموئید شود.

عفونت معمولاً با علائمی همچون درد در هنگام مقاربت، سوزش ادراری، ترشحات بدبوی واژن و بی­نظمی قاعدگی همراه است و می‌تواند منجر به ایجاد کیست درموئید شود. بارداری عامل دیگری است که به دلیل تحریک هورمون­ها می­تواند منجر به ایجاد کیست درموئید شود. احساس درد در ناحیه شکم، داشتن تب، چاقی، ترشحات عفونی، حالت تهوع، مشکلات ادراری، درد به هنگام مقاربت، خونریزی غیرعادی واژن، درد زیاد در ناحیه پایین کمر از جمله علائم کیست درموئید است. گاهی ممکن است بزرگ‌شدن این کیست منجر به خونریزی شود که در چنین شرایطی، چاره­ای جز عمل جراحی نیست.

 

رشد کیست­های درموئید معمولاً بسیار کند بوده و حدود یک الی دو میلیمتر در سال است که در چنین شرایطی معمولاً جراحی توصیه نمی‌شود. مگر اینکه اندازه کیست به حدود پنج سانتی­متر برسد. البته گاهی اوقات متخصص زنان ممکن است برداشتن کیست درموئید را در سایز کوچک‌تر نیز توصیه کند.

پزشک معالج در صورت تورم کیست و ترکیدن آن، درد شدید، تب و بزرگ‌شدن بیش از حد کیست از طریق عمل جراحی اقدام به خارج‌کردن کیست از بدن می­کند. ازآنجاکه عوامل متعددی در ایجاد این کیست نقش دارند، بنابراین قابل‌پیشگیری نبوده و تنها از طریق چکاپ­های منظم می­توان از سلامت اندام­های لگنی مطمئن شد.

ممکن است این سؤال برای شما پیش آید که ایا کیست درموئید باعث ریزش مو می‌شود یا بین این دو رابطه­ای وجود ندارد؟ در پاسخ به این سؤال باید گفت اگر کیست درموئید با کمبود برخی مواد معدنی همچون آهن و ویتامین­هایی مانند B₁₂ و D₃ همراه باشد. گاهی ممکن است کیست­های تخمدان منجر به ایجاد مشکلات تیروئیدی مانند کم­کاری تیروئید شوند و عوارض دیگری همچون ریزش مو و عدم تعادل وزن را به همراه داشته باشند.

 

کیست‌های تخمدان: علائم، درمان و ارتباط با ریزش مو

تخمدان­ها دو غده بیضی‌شکل موجود در دو طرف رحم هستند که مسئول ساخت هورمون­های زنانه تخمک هستند. تخمدان زنان سالم، ماهی یک تخمک تولید کرده و به رحم می­فرستد. اما در کسانی که مبتلا به بیماری هستند، تخمک تولید شده وارد رحم نمی‌شود.

کیست­های تخمدان درواقع، توده­هایی پر از مایع بوده که درون تخمدان­ها رشد می­کنند. کیست­های تخمدان دارای سایز متفاوت بوده و هنگام تخمک­گذاری به وجود می­آیند. اکثر این کیست­ها در صورت مصرف دارو درمان می­شوند، اما برخی از آنها علائمی نداشته و باعث ایجاد درد و مشکلاتی در حالت ماهیانه می­شوند.

امروزه دلیل افزایش این بیماری را باید در سبک زندگی غلط افراد جستجو کرد. تحقیقات نشان می­دهد که عدم تحرک، تغذیه نامناسب و چاقی از مهم­ترین عوامل مؤثر در ایجاد این بیماری هستند.

حال ممکن است این سؤال برای شما ایجاد شود که آیا کیست تخمدان باعث ریزش مو می‌شود؟ در پاسخ به این سؤال باید گفت که ریزش به دلایلی همچون ژنتیک و یا عدم تعادل هورمونی در بدن ایجاد می‌شود. یکی از عوامل مؤثر در ایجاد کیست نیز تغییرات هورمونی است. براین‌اساس می­توان گفت که بیماری تخمدان و ریزش مو ممکن است در شرایطی به هم مربوط باشند.

اما به‌طورکلی نمی­توان این دو را به هم ربط داد؛ بنابراین بهتر است در صورت بروز هر یک از مشکلات ریزش یا کیست به پزشک متخصص مراجعه شود تا پس از بررسی علت، در جهت درمان آن اقدام شود.

روش‌های درمانی کیست تخمدان و عمل جراحی مورد نیاز

پزشک معالج معمولاً با درنظرگرفتن علت بیماری، علائم آن و سن بیمار در جهت درمان آن اقدام می­کند. کیست­های عملکردی ممکن است در گذر زمان از بین رفته و به‌خودی‌خود درمان شوند. به همین دلیل در صورت تشخیص چنین کیست­هایی، پزشک مدتی صبر می­کند و سپس با انجام سونوگرافی به‌صورت دوره­ای، وضعیت کیست­ها را بررسی می­کند.

گاهی ممکن است دارودرمانی برای توقف رشد و تکثیر کیست­ها تجویز شود. در این شرایط مصرف قرص­های ضد حاملگی در کنترل کیست مؤثر است. اگر فرد مبتلا به کیست با علائم خفیفی مواجه باشد، می­تواند با استفاده از برخی درمان­های خانگی به درمان خود بپردازد. درمان­های خانگی به‌خصوص در مورد دختران جوان، مؤثر است، زیرا مصرف داروهای ضد حاملگی به چنین افرادی توصیه نمی‌شود.

برای این افراد استفاده از داروهای مسکنی مانند استامینوفن، ایبوپروفن و ناپروکسن می­تواند در کنترل درد مؤثر باشد. گرمادرمانی و حمام نمک از دیگر روش­های مؤثر در کاهش درد و گرفتگی عضلات است. همچنین مصرف بادام، استفاده از دم‌نوش زنجبیل و دم‌نوش بابونه روش­های مؤثری در کاهش التهاب و درد هستند. از سوی دیگر داشتن فعالیت بدنی منظم، کنترل وزن و انجام ورز­ش­هایی که باعث کاهش استرس می‌شوند؛ مانند یوگا و مدیتیشن در کنترل این بیماری مؤثر هستند.

اما گاهی بیماری به حدی پیشرفت کرده که با علائمی همچون درد، خونریزی واژینال، تب و سرگیجه همراه است. در این صورت دارودرمانی مؤثر نبوده و پزشک معالج ناچار به جراحی کیست است. پزشک متخصص پس از انجام سونوگرافی بیمار و بررسی سایز و شکل کیست تخمدان، نوع عمل جراحی را مشخص خواهد کرد.

عمل لاپاراسکوپی: لاپاراسکوپی نوعی عمل جراحی اکتشافی است که پزشک با استفاده از آن به کمک میله نازکی که در سر آن یک دوربین کوچک نصب شده (لاپاراسکوپ) به بررسی حفره­های شکمی و لگن می­پردازد. لاپاراسکوپی روشی کم تهاجمی بوده که در آن با ایجاد برش­های کوچک 0.5 اینچی می­توان به بررسی مشکل پرداخت و نیازی به ایجاد برش­های بزرگ بر روی شکم نیست. در این روش مشکلاتی که با استفاده از تصویربرداری قابل مشاهده نیستند، برررسی شده و در صورت نیاز نمونه­برداری از کیست­های تخمدان انجام می‌شود. همچنین مسیرهای دارای چسبندگی باز شده و بدین ترتیب بسیاری از بیماری­ها درمان خواهد شد.

 عمل جراحی لاپاراتومی: لاپاراتومی نوعی جراحی شکم باز است که در صورت رشد بیش از حد کیست­های تخمدان، توصیه می‌شود. درصورتی‌که پزشک معالج با استفاده از سایر روش­ها نتواند بیماری تشخیص داده و درمان کند، به این روش متوسل می‌شود. پزشک متخصص با ایجاد برش­های بزرگ بر روی شکم کیست­ها را خارج کرده و سپس به کمک نمونه­برداری و آزمایش بر روی آن در جهت درمان­های تکمیلی اقدام می­کند.

گاهی ممکن است در صورت تشخیص کیست­های سرطانی، برداشتن رحم و تخمدان­ها از سوی پزشک معالج تجویز گردد. عمل لاپاراکتومی یک عمل جراحی سخت بوده و دوره ریکاوری و بهبود پس از عمل در افراد مختلف، بسته به سن افراد، وضعیت جسمی آنها و نوع بیماری و مشکلی که به‌خاطر آن تحت عمل جراحی قرار گرفته­اند، متفاوت است.

 

چرا کیست تخمدان باعث ریزش مو می‌شود؟

کیست­های تخمدان را می­توان به‌طورکلی در چهار دسته قرارداد. کیست عملکردی نوعی کیست ایجاد شده هنگام آزادشدن تخمک است که اغلب به‌خودی‌خود درمان می­شوند. کیست فولیکولی در صورت آزادنشدن تخمک به‌وسیله فولیکول، ایجاد می‌شود. کیست جسم زرد در صورت تجمع مایع داخل جسم زرد و رشد زیاد آن ایجاد می‌شود.

هورمون لوتئینی که به جسم زرد نیز معروف است بعد از آزادشدن تخمک به‌وسیله فولیکول، تولید می‌شود. کیست‌هایی که به دلیل ایجاد نوعی بیماری در فرد، ایجاد می­شوند به کیست غیرعملکردی معروف هستند. کیست­های غیرعملکردی نیز برحسب ماده پرکننده کیست، انواع مختلفی دارند. کیست­ها ممکن است با یک مایع رقیق یا غلیظ، با بافت پوست، مو، دندان یا مغز، با بافت آندومتر و یا با سلول­های سرطانی پر شوند.

افراد مبتلا به کیست با علائمی همچون تهوع و استفراغ، احساس درد در ناحیه روده، نفخ شکم، احساس درد در ناحیه لگن یا کمر، احساس درد هنگام رابطه جنسی، درد در هنگام عادت ماهیانه مواجه هستند.

اما در پاسخ به این سؤال باید گفت که عامل اصلی ریزش موها یکی از مشتقات تستوسترون به نام دی­هیدروتستوسترون است.

افزایش این هورمون در بدن می­تواند باعث ریزش مو با الگوی مردانه یا آلوپسی شود. به‌طورکلی باید گفت که رشد موها با هورمون­هایی مانند استروژن و پروژسترون ارتباط دارد و عدم تعادل هورمونی می­تواند یکی از دلایل باشد. از سوی دیگر نوعی کیست که در اثر عدم تعادل هورمونی ایجاد می‌شود، به پلی‌کیستیک معروف است.

مقدار زیاد آندروژن­ها و به‌خصوص تستوسترون در افراد مبتلا به کیست تخمدان پلی‌کیستیک می­تواند منجر به ریزش مو، ایجاد جوش­های پوستی و رشد موهای زائد در بدن و صورت شود. ریزش مو در زنان مبتلا به کیست تخمدان پلی‌کیستیک به‌صورت طاسی و ریزش موی مردانه به چشم می­خورد که اغلب با علائم دیگری مثل چاقی و عادت ماهیانه نامنظم همراه است.

روش­های پیشگیری از کیست تخمدان

درمان­های متعددی از مصرف داروهای شیمیایی گرفته تا داروهای گیاهی و درمان­های خانگی برای کیست تخمدان وجود دارد. پزشکان معمولاً استفاده از داروهای ضد حاملگی را برای درمان این بیماری تجویز می­کنند. مکانیزم اثر داروهای ضد حاملگی به این صورت است که از تخمک­گذاری جلوگیری کرده و مانع ایجاد کیست­های جدید می‌شود. اما مصرف داروهای ضد حاملگی با عوارض زیادی همراه هستند.

عوارضی همچون اختلالات هورمونی که خود باعث تشدید ریزش مو می‌شود؛ بنابراین با مصرف چنین داروهایی مشکل حل نمی‌شود، بلکه تنها می­توان مانع پیشرفت بیماری شد. بهترین درمان برای کیست­های تخمدان خیلی بزرگ که احتمال ترکیدن آنها وجود دارد، عمل جراحی است.

ازآنجاکه مهم­ترین دلیل ایجاد و رشد کیست­های تخمدان، افزایش هورمون استروژن در بدن است با کم‌کردن میزان این هورمون می­توان تا حدود زیادی از ایجاد چنین کیست­هایی جلوگیری کرد. حال این سؤال پیش می­آید که چگونه می­توان سطح استروژن را در بدن کاهش داد. یک راهکار اصولی و راحت برای رفع این مشکل حذف زنواستروژن­ها است.

زنواستروژن­ها درواقع باعث تحریک تولید استروژن می­شوند و با حذف آنها از زندگی می­توان تا حدود زیادی این مشکل را کنترل کرد. عدم مصرف کرم­ها و مواد شیمیایی که دارای نگهدارنده­هایی مانند پاربن هستند، عدم مصرف دخانیات، استفاده از ماسک در هوای آلوده، عدم مصرف سویا و فرآورده­های آن، استفاده از غذاهای طبیعی و ارگانیک، عدم نگهداری غذا در ظرف­های پلاستیکی، عدم مصرف مواد غذایی سرخ شده و پرچرب، عدم مصرف آب­های معدنی که به‌صورت بطری­های پلاستیکی هستند، استفاده از مواد غذایی حاوی ویتامین E و D، استفاده از مکمل­های حاوی مواد معدنی مانند منیزیم، ید و سلنیوم، برخی از راهکارهای اصولی در جهت کاهش ریسک ابتلا به کیست تخمدان هستند.

از سوی دیگر مصرف برخی از گیاهان دارویی می­توانند مانع از ایجاد کیست تخمدان شوند. به‌عنوان‌مثال گیاه مارتیغال، جینسینگ پرویی، ریشه مارپیچ، ریشه دانگ کوای، خارخاسک، ریشه ویلد یام و کتانجک از جمله گیاهان دارویی هستند که با پاک‌سازی کبد می­توانند منجر به کاهش استروژن و تنظیم هورمون­های بدن شوند. البته مصرف چنین داروهایی باید به‌صورت اصولی و تحت‌نظر پزشک متخصص صورت گیرد و باید از مصرف خودسرانه آنها در دوزهای بالا پرهیز گردد.

گاهی نیز ممکن است تغییر سبک زندگی از طریق پیروی از برنامه غذایی مناسب، داشتن تحرک و ورزش‌کردن منظم و کاهش وزن در رفع مشکل مؤثر واقع شده و کیست­ها به‌تدریج ناپدید شوند.

کیست تخمدان از مشکلات شایع در میان زنان است که با عوارضی از قبیل عادت ماهیانه نامنظم و ایجاد موهای زائد در بدن و صورت همراه است. گاهی عدم اطلاع کافی از عوارض و پیامدهای خطرناک این بیماری، مانع از اقدام به‌موقع برای تشخیص و درمان می‌شود.

درمان زودهنگام این بیماری می­تواند باعث بزرگ­تر شدن کیست و باز شدن آن شود که عوارض غیر قابل جبرانی را در پی دارد؛ بنابراین مراجعه فوری به پزشک متخصص زنان در صورت مشاهده هر یک از علائم بیماری می­تواند ریسک عوارض بعدی را کاهش دهد.

 

سخن آخر

کیست تخمدان یک بیماری شایع در میان زنان است که در اکثر موارد مشکلی را متوجه آنها نمی­کند. تشخیص این بیماری از طریق انجام معاینات لگنی و یا سونوگرافی ممکن است و معمولاً این کیست­ها باگذشت زمان به‌خودی‌خود از بین می­روند. مشکل زمانی جدی می‌شود که فرد با نشانه­هایی مانند درد شدید در ناحیه شکم و لگن، تهوع و تب مواجه شود.

این علائم می­توانند حاکی از وجود مشکلی جدی مبنی بر پارگی کیست تخمدان باشد که باید به‌سرعت در جهت تشخیص و درمان آن به پزشک متخصص زنان مراجعه شود. اما نگرانی بسیاری از زنان دررابطه‌با این بیماری در قالب این سؤال که آیا کیست تخمدان باعث ریزش مو می‌شود، مطرح است.

در پاسخ به این سؤال باید گفت که ترشح بیش از حد آندروژن توسط تخمدان­ها در زنان مبتلا به تخمدان پلی‌کیستیک از جمله عوامل مؤثر در ریزش مو هستند. درواقع افزایش هورمون­های مردانه در خون بر روی فولیکول­های مو تأثیر گذاشته و علاوه بر تحریک رشد موهای زائد صورت و بدن، می­تواند منجر به ریزش موی سر شود؛ بنابراین به‌طورکلی نمی­توان رابطه‌ای بین ریزش مو و کیست تخمدان پیدا کرد.

آنچه در این میان حائز اهمیت است، عدم تعادل هورمونی در صورت ایجاد کیست­های تخمدان است که ممکن است منجر به ریزش مو در زنان مبتلا به این بیماری شود.