عوارض جراحی کیست تخمدان در بانوان

کیست در تخمدان یکی از مشکلات رایج در بین زنان و بانوان جوان است. کیست‌های تخمدان عمدتاً علائم و نشانه‌های منحصربه‌فردی در فردِ مبتلا ایجاد نمی‌کنند و ممکن است خودبه‌خود بهبود یابند؛ برای مثال برخی از مبتلایان در مواجهه با سؤال «عوارض جراحی کیست تخمدان چیست؟» ممکن است هیچ جوابی نداشته باشند و بیماری‌شان فاقد علائم باشد. به ‌هرحال جراحی کیست تخمدان نیز مانند هر عمل دیگر ممکن است عوارضی را به همراه داشته باشد که با عنوان عوارض عمل کیست شناخته می‌شوند.

 تعریف و چگونگیِ عمل و عوارض جراحی کیست تخمدان

پیش از پرداختن به عوارض در جراحی کیست درون تخمدان، باید بدانید که اصلاً جراحی کیست در تخمدان چیست؟ نحوه درمان آن به چه صورت است؟ یکی از سؤالات رایج در بین افراد مبتلا به کیست درون تخمدان دررابطه‌با نحوه درمانی این بیماری توسط بهترین دکتر کیست تخمدان به طور مفصل به آن بپردازیم.

تخمدان‌ها دو اندام بادامی‌شکل در اطراف رحم هستند که وظیفه آن‌ها آزاد کردن تخمک برای باروری است. تخمدان‌ها هر ماه با فعالیت خود برای کمک به پروسه بارداری و تولیدمثل، تخمک آزاد می‌کنند. چنانچه به دلایل مختلفی کیسه‌ای پر از مایع داخل یا روی تخمدان ایجاد شود، به آن کیست درون تخمدان گفته می‌شود.

کیست‌ها انواع مختلفی دارند که هر کدام با ویژگی‌های خاصی شناخته می‌شوند. بخش عمده‌ای از کیست‌ها که افراد را درگیر می‌کنند، عملکردی نام دارند. خوشبختانه این مدل از کیست‌ها خطری برای فرد مبتلا نداشته و پس از مدتی به‌صورت خودبه‌خود حذف می‌شوند.

در حقیقت کیست‌های گفته شده تا حد زیادی مرتبط با فعالیت طبیعی تخمدان‌ها و پروسه تخمک‌گذاری هستند. در جواب سؤال “تخمدان راست چه عوارضی دارد؟” باید بگوییم که اگر کیست از نوع عملکردی باشد، هیچ نشانه‌ای نخواهد داشت. گاهی ممکن است فرد مبتلا علائم به خصوصی مانند درد در ناحیه زیر شکم و لگن، اختلال در عادت‌ماهانه، نفخ شدید شکم و… را تجربه کند. در این صورت موضوع خطرناک به نظر می‌رسد و باید حتماً پیگیری شود. شما با مراجعه به متخصص زنان به مراحل تشخیص کیست خود و پیداکردن روش درمانی مناسب کمک خواهید کرد.

در مرحله اول پزشک سعی دارد کیست را با تجویز داروهای مناسب بهبود ببخشد؛ اما اگر روش‌های دارویی مؤثر نبودند، خلاص‌شدن از شر کیست‌های تخمدانی بدقلق از طریق عمل جراحی انجام خواهد شد. پزشک از طریق دو روش لاپاراسکوپی و لاپاراتومی می‌تواند با این کیست‌ها مبارزه و بافت‌های آلوده را از بدن فرد خارج نماید. انتخاب این روش‌ها بستگی به شرایط شما دارد. پزشک تشخیص می‌دهد این کدام روش شما را کمتر دچار عوارض جراحی کیست تخمدان می‌کند.

 درمان کیست و عوارض جراحی کیست تخمدان

گاهی وقت‌ها ممکن است جراحی کیست داخل تخمدان باهدف پیشگیری از ابتلا به سرطان تخمدان انجام شود. به بیانی ساده اگر کیست درون تخمدان بدخیم در اطراف تخمدان‌ها یا درون آن‌ها قبراق و سرحال باقی بماند، احتمال سرطانی شدن این نواحی افزایش می‌یابد. پزشک از طریق مشاهده علائم زیر دستور انجام عمل جراحی برای خارج‌کردن کیست را صادر خواهد کرد:

• ♦ اگر کیست‌های تخمدانی پس از چند ماه درمان و مصرف دارو درمان نشده باشند.
• ♦ کیست‌هایی که بعد از چند ماه نه‌تنها کوچک‌تر نشده‌اند؛ بلکه رو به بزرگ‌تر شدن می‌روند.
• ♦ چنانچه نتایج سونوگرافی حاکی از آن باشد که کیست قطری بزرگ‌تر از ۲.۵ اینچ دارد.
• ♦ روش‌های تصویربرداری نشان دهند که کیست وخیم است و حالت سرطانی دارد.
• ♦ اگر کیست‌های توپر دیده شوند.
• ♦ بیمار درد و خونریزی شدید داشته باشد.
• ♦ اگر شواهد نشان دهند که جراحی ضروری است، باید عوارض در عمل کیست را به جان بخرید و تن به عمل دهید.

البته قبل از درمان به روش جراحی و کاهش عوارض در جراحی کیست در تخمدان، ضروری است که برخی از کارهای زیر را انجام دهید:

• ♦ برای کاهش عفونت‌های بعد از جراحی پیشنهاد می‌شود مصرف دخانیات مانند سیگار و قلیان را به حداقل برسانید.
• ♦ چند روز قبل از عمل از مصرف الکل خودداری نمایید.
• ♦ چند ساعت قبل از شروع جراحی، تنها نوشیدنی‌های شفاف و سبک میل کنید و از خوردن غذا خودداری کنید.

 عوارض عمل کیست تخمدان به روش لاپاراسکوپی

برای آگاهی از عوارض در عمل کیست، باید با هر کدام از روش‌های درمان کیست داخل تخمدان آشنا شوید. در واقع لازم است دانستن عوارض جراحی عمل کیست تخمدان، اطلاع از راه‌های انجام عمل است. همان‌طور که گفتیم یکی از روش‌های برداشتن کیست از تخمدان، لاپاراسکوپی به‌حساب می‌آید. جراحی با لاپاراسکوپی یک روش جراحی ایدئال و کم تهاجمی برای خارج‌کردن کیست از تخمدان است.

بسیاری از زنان ممکن است در دوره‌ای از زندگی خود دچار عارضه‌ای به نام کیست در تخمدان شوند. عارضه‌ای که عمدتاً همراه با علائم خاصی نیست یا علائم کمی ایجاد می‌کند. بااین‌حال اگر کیست شما سبب ایجاد دردهای ناراحت‌کننده شود و روزبه‌روز به سمت بزرگ‌تر شدن برود، معمولاً متخصص برداشتن آن را پیشنهاد می‌کند.

کیست‌های تخمدان بدخیم معمولاً علائمی مانند درد لگن به‌ویژه در طول دوره عادت‌ماهانه، درد غیرعادی طی رابطه جنسی، نفخ شدید و… را برای شما پدید می‌آورند. در این صورت ممکن است روش لاپاراسکوپی برای شما مفید واقع شود.
قبل از اطلاع از عوارض در جراحی کیست داخل تخمدان حین عمل لاپاراسکوپی، لازم است از اقدامات لازم برای آماده‌شدن جهت این عمل نیز اطلاع یابید:

• ♦ حداقل از ۶ ساعت قبل از جراحی یا پس از نیمه‌شب شب قبل از جراحی باید غذاخوردن و نوشیدن را متوقف کنید. تنها استفاده از نوشیدنی‌های شفاف و از صافی رد شده توصیه می‌شود.
• ♦ برای کاهش اضطراب‌ لازم است حداقل دو ساعت قبل از زمان اعلامی برای شروع جراحی در کلینیک یا بیمارستان حاضر شوید؛ به‌این‌ترتیب با خیال راحت می‌توانید مراحل مربوط به بستری‌شدن را طی کنید.
• ♦ برای کاهش عوارض در جراحی کیست درون تخمدان به روش لاپاراسکوپی، لازم است هرگونه سؤال و ابهام خود راجع به عمل را از پزشک به‌این‌ترتیب؛ برای مثال برخی از داروها لازم است پیش از عمل توقف یابند که این مسئله باید توسط پزشک تعیین شود.
• ♦ طی روش لاپاراسکوپی، شما باید پیش از آغاز جراحی بیهوش شوید. در حقیقت این عمل همچون یک عمل واقعی است و نیاز به بیهوشی دارد. جالب است بدانید مراحل عمل با لوله‌ای نازک به نام لاپاراسکوپ پیش می‌رود. لاپاراسکوپ یک لوله نازک همراه با یک دوربین در انتهای آن است که پزشک طی جراحی با آن کار می‌کند.
• ♦ متخصص پس از بیهوشی، یک برش کوچک در ناحیه شکم شما وارد می‌کند. سپس لاپاراسکوپ را وارد محفظه شکمی می‌کند تا به کیست دسترسی پیدا کند.
• ♦ زمانی که پزشک به کیست‌ها دسترسی پیدا کرد، به‌صورت محتاطانه با استفاده از ابزارهای جراحی برای برداشتن کیست اقدام می‌کند. با آنکه عوارض جراحی کیست تخمدان به روش لاپاراسکوپی کمتر از لاپاراتومی است؛ اما نمی‌توان از خطرات آن چشم‌پوشی کرد.

قسمتی از عوارض در جراحی کیست درون تخمدان به روش لاپاراسکوپی، مربوط به خطراتی می‌شود که ممکن است حین عمل گریبان شما را بگیرد. از این خطرها یا عوارض در جراحی کیست داخل تخمدان حین استفاده از لاپاراسکوپ، می‌توان به موارد زیر اشاره کرد:

خونریزی

خونریزی از عوارض جراحی کیست تخمدان یا هر جراحی دیگری است. ممکن است حین جراحی خونریزی ایجاد شود که در این صورت باید به بیمار خون با گروه خونی مناسب و سازگار تزریق شود.

آسیب به سایر اندام‌ها

از دیگر عوارض جراحی کیست تخمدان، آسیب به اندامهاست. ممکن است طی این عمل آسیب‌هایی به اندام‌های اطراف تخمدان مانند مثانه، حالب و روده ایجاد شود که بسیار نادر است.

دوران نقاهت و عوارض جراحی کیست تخمدان در روش لاپاراسکوپی

در دوران نقاهت پس از انجام عمل لاپراسکوپی باید چه‌کار کنیم و چه انتظاراتی داشته باشیم؟ این سؤال  پس از انجام عمل جراحی به ذهن برخی از بیماران خطور می‌کند. آ‌ن‌ها می‌خواهند به عوارض جانبی جراحی‌کردن کیست درون تخمدان پس از لاپاراسکوپی دست پیدا کنند. در ادامه به یک سری از عوارض در جراحی کیست در تخمدان اشاره و به سؤال کیست تخمدان راست چه عوارضی دارد، پاسخ داده‌ایم:

کبودی در ناحیه شکم

توجه داشته باشید که طی عمل لاپاراسکوپی برش کوچکی در ناحیه شکم یا ناف شما ایجاد می‌شود، پس طبیعی است که پس از عمل به‌تدریج کبودی‌هایی در این نواحی دیده شوند. حتی تا چند روز ناحیه آسیب‌دیده، دردناک است.

شانه درد

طی این عمل قسمتی از شکم شما باز می‌شود؛ بنابراین ممکن است به دلیل گاز وارد شده در شکم، شانه‌ها و پشت کمی درد داشته باشند.

لکه بینی

برخی از بیماران پس از جراحی ممکن است لکه بینی یا ترشحات واژن را تجربه کنند که این موارد طبیعی به نظر می‌رسند.

حساس‌بودن ناحیه برش‌ها

همان‌طور که بارها گفتیم طی لاپاراسکوپی برشی در شکم شما ایجاد می‌شود. پس از برداشتن کیست، برش‌های شکم با چسب پوستی یا بخیه بسته می‌شوند. پس از برداشتن بخیه‌ها، باید بیش‌ازپیش حواستان به خودتان باشد.از شناکردن خودداری کنید تا دچار عوارض جراحی کیست تخمدان نشوید. طبق توصیه پزشک می‌توانید دوش بگیرید و خود را تمیز کنید؛ اما به‌هیچ‌عنوان نباید برش‌ها را مالش دهید.

لاپاراتومی و نگاهی به عوارض جراحی کیست تخمدان

لاپاراتومی از عمل‌های جراحی باز شکم به شمار می‌رود که می‌تواند در تشخیص و درمان کیست داخل تخمدان مؤثر باشد. در حقیقت پزشک با باز کردن شکم شما می‌خواهد کیست بدخیم را خارج کند. به‌علاوه او با این روش قصد دارد در صورت وجود بافت‌های سرطانی آن‌ها را از بدن دور کند. گاهی اوضاع آن‌قدر وخیم است که کیست مشکوک به سرطان، تخمدان‌ها را سرطانی کرده است. در این صورت پزشک مجبور است تخمدان‌ها را تخلیه کند. هرچند تخلیه تخمدان برای درمان یک کیست ساده زیادی به نظر می‌رسد، اما در موارد وخیم عوارض جراحی کیست تخمدان لاپاراتومی مهم نیستند.

پزشک از طریق لاپاراتومی می‌تواند با باز کردن حفره صفاق (حفره‌ای که شامل شکم و لگن است) تخمدان‌های شما را به‌خوبی ببیند و هر گونه مشکل را کشف کند. حتی گاهی پزشک صلاح می‌بیند که کیست خارج شده را به آزمایشگاه بفرستد تا در بخش آسیب‌شناسی بررسی‌هایی روی آن انجام شود. این اقدام پزشک کمک زیادی به تشخیص درست‌تر راجع به سرطانی بودن کیست‌ها یا میزان گسترش سرطان می‌کند.

در روش لاپاراتومی برخلاف لاپاراسکوپی خبری از لوله نازک و دوربین برای نمایان کردن اجزای شکمی نیست؛ بلکه در این روش جراحی باز اتفاق می‌افتد. باید بدانید که عوارض جراحی کیست تخمدان به روش لاپاراتومی نسبت به لاپاراسکوپی بیشتر است؛ چراکه نیاز به زمان بیشتری برای بهبودی دارد. همچنین برخلاف روش لاپاراسکوپی که فرد پس از انجام جراحی مرخص می‌شد،
افراد بعد از لاپاراتومی مجبور هستند یک تا دو روز در بیمارستان بستری بمانند تا دوره درمانشان تکمیل شود. در کل پزشک متخصص عمدتاً لاپاراتومی را برای برداشتن کیست وخیم و بافت‌های سرطانی برنامه‌ریزی می‌کند. یک سری از عوارض در جراحی‌کردن کیست در تخمدان از طریق روش لاپاراتومی جدی و خطرناک هستند که در ادامه به آن‌ها خواهیم پرداخت:

آسیب به اندام‌ها

ممکن است طی عمل جراحی‌کردن کیست در تخمدان، به‌صورت ناخواسته به اندام‌های کناری آسیب برسد. این آسیب طی برداشتن کیست یا ایجاد برش عمیق به اندام‌های مجاور ایجاد می‌شود.

فتق

بیمار ممکن است در محل برش یا جایی که عضله شکافته شده، دچار فتق شود.

چسبندگی شکمی

یکی دیگر از عوارض جراحی کیست تخمدان به روش لاپاراتومی، چسبندگی شکمی است. این عارضه سبب می‌شود که دو بافت شکمی شما که در حالت عادی به هم متصل نیستند، به یکدیگر بچسبند. چسبندگی شکمی یکی از عارضه‌های بسیار جدی به شمار می‌رود که از انواع شایع آن طی لاپاراتومی می‌توان به انسداد روده اشاره کرد. انسداد روده مشکلات زیادی را پدید می‌آورد.

خونریزی بیش از حد

گاهی ممکن است در اثر برش یک سری از رگ‌های خونی آسیب ببینند و خون زیادی را از دست بدهند. در این صورت جراح برای جبران خون ازدست‌رفته، اقدام به تزریق خون سازگار می‌کند.

کیست تخمدان راست چه عوارضی دارد به روش لاپاراتومی و دوره استراحت آن

همواره بیماران دررابطه‌با نقاهت پس از لاپاراتومی سؤال دارند. این مسئله به وضعیت جسمانی و استقامت شما مرتبط است. به طور متوسط تخمین زده شده که زخم ایجاد شده طی برش، برای بهبودی به ۶ هفته نیاز دارد. از عوارض در عمل کیست به روش لاپاراتومی در دوران نقاهت می‌توان به موارد زیر اشاره کرد:

اسکار و زخم روی شکم

جای زخم از عوارض جراحی کیست تخمدان است. جراح برای‌آنکه به اندام‌های داخل محفظه شکمی شما دسترسی پیدا کند، مجبور است برش عمیقی را ایجاد کند. شایان‌ذکر است که نتیجه ایجاد این برش، چیزی جز تشکیل زخم یا اسکار روی پوست شکم نیست. زخم ممکن است تا مدت‌ها روی شکم شما باقی بماند.
برای برطرف‌شدن این عارضه باید به آن زمان دهید تا به‌مرور محو شود. بهبود جای زخم به ژنتیک و عوامل دیگری بستگی دارد و محوشدن آن می‌تواند بین ۳ تا ۶ سال طول بکشد. در طی این مدت لازم است به مراقبت از خود بپردازید و طبق توصیه پزشک پمادهای موضعی را به طور مداوم استفاده نمایید.

بی‌حسی در شکم

بی‌حسی در شکم نیز از دیگر عوارض جراحی کیست تخمدان است. گاهی اوقات فرد ممکن است به دلیل آسیب عصبی طی عمل، بی‌حسی در ناحیه شکم را تجربه کند. این نوع از عوارض جراحی کیست تخمدان نیز برای بهبودی نیاز به زمان دارد؛ اما گاهی اوقات مقداری بی‌حسی تا آخر عمر روی شکم شما باقی می‌ماند.

احساس خستگی

معمولاً افراد در هفته اول پس از جراحی نسبت به گذشته بیشتر احساس خستگی می‌کنند. برای مبارزه با این نوع عوارض جراحی کیست تخمدان، لازم است در این زمان استراحت کنید. در هفته اول پس از عمل سعی کنید به‌طورکلی فعالیت‌های شدید را کنار بگذارید.
همچنین به دلیل انجام این عمل، ممکن است انجام فعالیت‌های جنسی و نزدیکی برای شما سخت باشد. در نتیجه توصیه می‌کنیم هفته اول را به خود و همسرتان استراحت داده و به‌محض بهبودی بیشتر، دوباره فعالیت‌های جنسی خود را از سر بگیرید.

درد شدید

یکی دیگر از عوارضی که بانوان پس از انجام عمل کیست تخمدان تجربه می‌کنند، درد شدید در ناحیه لگن است. این عارضه که از عوارض بعد عمل کیست مویی شناخته می‌شود، به‌صورت پیش‌رونده افزایش می‌یابد.

عفونت

علاوه بر درد شدید، از عفونت نیز به‌عنوان عوارض بعد عمل کیست مویی یاد می‌شود. اگر تلاشی برای ازبین‌بردن عفونت نکنید، ممکن است کل بدن را درگیر نماید. لاپاراتومی نوعی جراحی باز شکمی به‌حساب می‌آید؛ بنابراین پس از انجام آن نیاز به بستری‌شدن در بیمارستان دارید. توصیه می‌شود پس از مرخص شدن از بیمارستان، چند روزی در منزل هم استراحت کنید. همچنین لازم است برای چند ماه ورزش‌ها و فعالیت‌های فیزیکی شدید را کنار بگذارید. به‌طورکلی حدود ۲ سال زمان لازم است تا به جایی که قبل از جراحی بودید بازگردید. پس بهتر است در طول این مدت از خود توقعات بی‌جا نداشته باشید و مراقب خود باشید.

سخن آخر

جراحی‌کردن کیست در تخمدان زمانی انجام می‌شود که پزشک رشد بیش از اندازه در کیست و علائم دردناکی را در فرد مبتلا مشاهده کند. در چنین شرایطی او به سرطانی شدن کیست شک می‌کند. با این حساب پزشک ممکن است جراحی در کیست داخل تخمدان را پیشنهاد ‌دهد؛ زیرا کیست‌های وخیم می‌توانند به سمت سرطانی شدن و ترکیدن پیش بروند.

برای خارج‌کردن کیست از تخمدان، دو روش لاپاراسکوپی و لاپاراتومی در عرصه پزشکی وجود دارد. در حقیقت لاپاراسکوپی شما را در معرض خطرهای کمتری برای بیرون آوردن کیست از تخمدان قرار می‌دهد. جراحی لاپاراتومی دسترسی مستقیم به شکم برای نمونه‌برداری و بیرون‌کشیدن کیست نیاز دارد. به‌هرحال هر دوی این عمل‌ها دارای خطراتی با عنوان عوارض جراحی کیست تخمدان هستند.

برخی از عوارض عمل کیست تخمدان مانند عفونت مثانه یا محل بخیه‌ها، آسیب‌دیدن اندام‌های مجاور و خونریزی نیاز به توجهات جدی‌تری دارند. برخی دیگر همچون نفخ، بی‌حسی در ناحیه شکم، اسکار یا زخم و دیدن لکه بینی و ترشحات واژینال از شایع‌ترین عوارض جراحی در کیست درون تخمدان به شمار می‌روند. در حقیقت داشتن یک کادر درمانی مجرب می‌تواند باعث از بین رفتن بسیاری از این عوارض شود. برای کسب اطلاعات بیشتر و مشاوره تخصصی با دکتر زنان کلینیک شیرین تماس بگیرید.