تخمدان‌ها بخشی از سیستم تولید هورمون زنان در بدن هستند. آن‌ها به‌عنوان انبارهایی برای تخمک‌ها عمل می‌کنند و همچنین هورمون‌های ضروری را برای تنظیم دوره قاعدگی و باروری تولید می‌کنند. بااین‌حال، در برخی موارد، ممکن است تخمدان‌ها تغییراتی ناهنجار را تجربه کنند و این حالت باعث ایجاد کیست‌هایی به نام “کیست تخمدان مویی یا PCOS” شود. طبق نظر بهترین دکتر کیست تخمدان، امکان دارد در برخی از موارد کیست پیلونیدال در تخمدان هیچ علامت و نشانه خاصی نداشته باشد. برای درک ساده‌تر مفاهیم این بیماری می‌توانید فیلم کیست مویی تخمدان را ببینید.
آنچه در این مقاله می خوانید:
فهرست مطالب
کیست تخمدان مویی چیست؟
کیست تخمدان مویی (Polycystic Ovary Syndrome – PCOS) یک اختلال هورمونی است که تأثیر قابل‌توجهی بر سلامت زنان می‌گذارد. در این اختلال، تخمدان‌ها شروع به تولید کیست‌های بزرگ و پر از مایع می‌کنند. این کیست‌ها معمولاً حاوی موهایی هستند که از تخمدان‌ها ناشی می‌شوند.
علاوه‌برآن، میزان تولید و ترشح هورمون‌های زنانه نیز در این اختلال تغییر می‌کند. PCOS یکی از علت‌های شایع ناباروری در زنان است و در حدود ۵ تا ۱۰ درصد، بر روی زنان در سن باروری تأثیر می‌گذارد. باوجوداینکه به طور دقیق علت ایجاد کیست پیلونیدال درون تخمدان مشخص نیست، اما عوامل ژنتیکی و هورمونی نقش مهمی در این بیماری دارند.
در افراد مبتلا به این کیست، سطح بالای هورمون‌های مردانه مانند تستوسترون و سطح کمتری از هورمون‌های زنانه مانند استروژن و پروژسترون وجود دارد. این عدم تعادل هورمونی باعث می‌شود که تخمدان‌ها کیست‌های بزرگ‌تر و متعددتری تولید کنند.
PCOS می‌تواند تأثیرات منفی زیادی بر روی سلامت زنان داشته باشد. علاوه بر ناباروری و مشکلات در تنظیم دوره قاعدگی، این اختلال نیز می‌تواند موجب: اضافه‌وزن، مقاومت به انسولین (که می‌تواند منجر به دیابت نوع ۲ شود)، سندرم متابولیک، بیماری‌های قلبی عروقی و اختلالات روانی نظیر افسردگی و اضطراب شود.
تشخیص کیست پیلونیدال داخل تخمدان بر اساس علائم بالینی، آزمایش‌های خونی بررسی سطح هورمون‌ها و سونوگرافی تخمدان‌ها انجام می‌شود. درمان این کیست به‌منظور مدیریت علائم و کاهش تأثیرات آن بر سلامت بدن است. این شامل تغییرات در رژیم غذایی، ورزش منظم، کاهش وزن (در صورت لزوم)، مصرف داروها برای تنظیم هورمون‌ها و کنترل علائم است.
با مشورت‌گرفتن از پزشک و پیروی از دستورات و نکات درمانی، می‌توانید این اختلال را کنترل کنید و به‌مرور بهبود یابید. همچنین، باید به‌خاطر داشته باشید که به طور منظم به پزشک مراجعه کنید تا بهترین نتیجه را برای سلامتی خود به دست آورید.
علت به‌وجودآمدن اختلال کیست مویی در زنان
همان‌طور که کمی پیش‌تر به آن اشاره کردیم، علت دقیق کیست پیلونیدال درون تخمدان هنوز کاملاً مشخص نیست، اما برخی عوامل موجود می‌توانند در ایجاد این اختلال نقش داشته باشند از جمله:
ارثی بودن:
یکی از عوامل احتمالی، ارثی بودن بیماری است. اگر مادر، خواهر یا خواهرزاده شما کیست پیلونیدال درون تخمدان داشته باشند، شما نیز به‌احتمال زیاد در معرض خطر این بیماری قرار دارید. این حالت نشان می‌دهد که وجود برخی ژن‌ها می‌تواند احتمال بروز این نوع کیست تخمدان را افزایش دهد.
عوامل هورمونی:
عوامل هورمونی نیز در ایجاد این اختلال دخیل هستند. در افراد مبتلا به کیست درون پیلونیدال درون تخمدان، سطح هورمون‌های مردانه (مانند تستوسترون) بالاتر از سطح هورمون‌های زنانه (مانند استروژن و پروژسترون) است. این تغییرات هورمونی نیز می‌توانند باعث تشکیل کیست‌های بزرگ و پر از مایع در تخمدان‌ها شوند.
مقاومت به انسولین:
مقاومت بدن بر انسولین (هورمونی که در تنظیم سطح قند خون نقش دارد) نیز می‌تواند در ایجاد کیست پیلونیدال داخل تخمدان تأثیر داشته باشد. مقاومت به انسولین باعث افزایش سطح قند خون و افزایش تولید انسولین توسط پانکراس می‌شود، که در نتیجه می‌تواند سطح هورمون‌های مردانه را در بدن افزایش دهد و طبیعتاً به ایجاد کیست مویی تخمدان منجر شود.
التهاب و عفونت:
برخی از تحقیقات نشان داده‌اند که التهاب و عفونت‌های تخمدان می‌توانند عاملی در بروز کیست داخل تخمدان مویی باشند. التهاب‌های مزمن در ناحیه تخمدان‌ها می‌توانند به تغییرات ساختاری در بافت تخمدان و تشکیل کیست‌های مویی منجر شوند.
عوامل محیطی:
برخی عوامل محیطی می‌توانند در افزایش خطر بروز کیست پیلونیدال تخمدان تأثیر داشته باشند. این عوامل شامل تغذیه نامناسب، استرس روزمره، چاقی و کم فعالیتی بدنی می‌شوند که می‌توانند بر تعادل هورمونی بدن تأثیرگذار باشند و به بروز کیست درون تخمدان مویی منجر شوند.
به‌طورکلی، کیست تخمدان مویی ناشی از تغییرات در تولید و تعادل هورمون‌های بدن است. در افراد سالم، تخمدان‌ها وظیفه تولید تخمک‌ها را دارند و در هر دوره قاعدگی تخمک یکی از تخمدان‌ها رشد کرده و آزاد می‌شود؛ اما در کیست پیلونیدال تخمدان، فرایند رشد تخمک به‌درستی صورت نمی‌گیرد و تخمک درون یک کیست تشکیل می‌شود.
بااین‌حال، برای درک کامل علت این اختلال، نیاز به تحقیقات بیشتر و شناخت دقیق‌تر از فرایندهای بیولوژیکی در بدن است. مهم است بدانید که کیست تخمدان مویی یک اختلال پیچیده است و امکان دارد عوامل متعددی در هر فرد نقش داشته باشند تا عوارض این بیماری بروز کند. برای تشخیص دقیق و درمان مناسب، بهتر است با پزشک متخصص زنان و زایمان مشورت کنید.
علائم هشداردهنده، که نشان می‌دهند دچار بیماری کیست تخمدان مویی هستید!
بیماری کیست پیلونیدال درون تخمدان دارای علائم مختلفی است که به طور مفصل در ادامه به آن اشاره می‌کنیم. در صورت مشاهده هرگونه از علائم نام‌برده بهتر است به‌سرعت به پزشک متخصص زنان مراجعه کرده تا با انجام آزمایش‌های لازمه، علت درد و بیماری شما را متوجه و برای درمان هرچه زودتر برای درمان اقدام کنید.
در کیست پیلونیدال درون تخمدان، ممکن است شما تعدادی از علائم را تجربه کنید. لازم به ذکر است بگوییم هر فرد ممکن است علائم متفاوتی نسبت به دیگری داشته باشد و شدت علائم افراد نسبت به یکدیگر می‌تواند متفاوت باشد. علائم اصلی در بیماری کیست پیلونیدال در تخمدان شامل:
درد در ناحیه پایین شکم
در کیست پیلونیدال در تخمدان، درد در ناحیه پایین شکم ممکن است به‌صورت زیر تجربه شود:
- ♦ درد شدید و ناگهانی:
ممکن است در یک‌زمان خاص، درد شدید در ناحیه پایین شکم احساس کنید. این درد امکان دارد ناگهانی شروع شده و به‌سرعت از بین برود یا به‌صورت مداوم برای چند دقیقه یا چند ساعت باقی بماند. - ♦ درد مزمن و ملایم:
در برخی موارد، درد امکان دارد به‌صورت مزمن و ملایم در ناحیه پایین شکم دیده شود. این درد امکان دارد به طور مداوم یا در بازه‌های زمانی مشخص تجربه شود. - ♦ احساس تیرکشیدن:
در برخی از موارد، درد می‌تواند به‌صورت تیرکشیدن‌هایی در ناحیه پایین شکم حس شود. به‌عبارت‌دیگر، درد ممکن است از یک نقطه خاص آغاز شود و به سمت سایر مناطق پایین شکم گسترش یابد. - ♦ درد در یک یا هر دو طرف:
درد ممکن است در یکی از طرفین پایین شکم (راست یا چپ) حس شود یا حتی می‌تواند در هر دو طرف به طور هم‌زمان حس شود. - ♦ درد در هنگام تمرین یا فعالیت جنسی:
ممکن است درد در ناحیه پایین شکم در هنگام انجام تمرین یا فعالیت جنسی شدیدتر شود. - ♦ درد در هنگام فرایند تغییرات هورمونی:
در برخی از موارد، درد امکان دارد در زمان‌های خاصی مانند قبل از پریود، تغییرات هورمونی و یا در دوره تخمک‌گذاری شدیدتر شود.
نکته مهم این است که هر فرد امکان دارد تجربه‌های متفاوتی در مورد درد در ناحیه پایین شکم در کیست پیلونیدال در تخمدان داشته باشد. معاینه و تشخیص نهایی توسط پزشک شما انجام می‌شود. در صورت تجربه هر یک از این علائم، مهم است که با پزشک خود مشورت کنید تا تشخیص دقیق و درمان مناسب را دریافت کنید.
تورم در شکم
در کیست پیلونیدال در تخمدان، امکان دارد شکم شما متورم و بزرگ شود. این امر به‌صورت زیر ممکن است رخ دهد:
- ♦ تورم و افزایش حجم شکم:
کیست پیلونیدال در تخمدان معمولاً به‌صورت یک توده مملو از مو و سایر سلول‌ها درون تخمدان شکل می‌گیرد. این توده می‌تواند باگذشت زمان بزرگ‌تر شود و باعث تورم و افزایش حجم شکم شود. شکم شما ممکن است نسبت به حالت عادی بزرگ‌تر به نظر برسد. - ♦ احساس سنگینی و سفتی:
به دلیل وجود توده درون تخمدان، شکم امکان دارد سفت و حساس به لمس باشد. این احساس می‌تواند به علت بزرگ‌شدن و وجود کیست تخمدان مویی درون شکم شما ایجاد شود. - ♦ تغییر شکل شکم:
به دلیل تورم و بزرگ‌شدن کیست پیلونیدال در تخمدان، شکل شکم شما نیز ممکن است تغییر کند. گاهی اوقات قسمتی از شکم بیشتر بزرگ می‌شود و شکل غیرمعمولی‌تری به خود می‌گیرد.
این تأثیرات امکان دارد باعث کاهش احتمال باروری و افزایش مشکلات مربوط به بارداری مانند: عدم تخمک‌گذاری، عدم رسیدن تخمک به رحم، افزایش خطر عفونت و آمبولیشن (جابه‌جایی کیست به لوله رحمی) شوند. درصورتی‌که شما مشکلات باروری دارید و علائم نام‌برده را تجربه کرده‌اید، بهتر است با پزشک خود مشورت کنید تا بررسی دقیق‌تری انجام دهید و درمان مناسب را تعیین کنید.
راه‌های تشخیص کیست تخمدان مویی و فیلم کیست مویی تخمدان
به‌طورکلی، تشخیص کیست پیلونیدال در تخمدان شامل استفاده از روش‌های تصویربرداری و ارزیابی علائم و نشانه‌های بالینی است. ذکر این نکته نیز خالی‌ازلطف نیست که بدانید پزشکان مختلف، از مراحل عمل کیست مویی تخمدان فیلم‌های متنوعی تهیه کرده‌اند و شما می‌توانید با سرچ جمله ” فیلم کیست مویی تخمدان” در اینترنت، فیلم‌های متنوعی را راجع به این موضوع بیابید. در ادامه، روش‌های تشخیص کیست مویی تخمدان را برای شما توضیح می‌دهیم:
- ♦ معاینه فیزیکی:
پزشک امکان دارد با بررسی ناحیه شکم و اندازه تخمدان‌ها به دنبال نشانه‌های مربوط به کیست مویی تخمدان باشد. - ♦ سونوگرافی:
سونوگرافی شامل استفاده از امواج صوتی برای تصویربرداری تخمدان‌ها است. این روش به پزشک کمک می‌کند تا اندازه، شکل و ساختار کیست مویی تخمدان را بررسی کند. - ♦ آزمایش خون:
پزشک امکان دارد آزمایش خون برای بررسی سطح هورمون‌های تنظیم‌کننده تخمدان مانند هورمون فولیکول‌ستیمول کننده (FSH) و هورمون لوتئینیزه (LH) درخواست کند. تغییرات در این هورمون‌ها ممکن است نشان‌دهنده وجود کیست مویی تخمدان باشد. - ♦ تصویربرداری مغناطیسی (MRI):
در مواردی که سونوگرافی نتایج قطعی نداشته باشد، ممکن است پزشک از MRI استفاده کند. این روش تصاویر دقیق‌تری از تخمدان‌ها و کیست‌ها ارائه می‌دهد. - ♦ نمونه‌برداری:
در مواردی که پزشک نیاز به تأیید دقیق‌تر دارد، ممکن است نمونه‌برداری انجام شود. در این روش، نمونه‌ای از بافت تخمدان با روش جراحی کوچک برداشت می‌شود و سپس در آزمایشگاه بررسی می‌شود.
مهم است که با پزشک خود مشورت کنید و تمامی روش‌های تشخیصی را با او بررسی کنید. پزشک شما بر اساس علائم و نشانه‌های شما و نتایج آزمایش‌ها، روش مناسبی را برای تشخیص کیست مویی تخمدان تعیین خواهد کرد.
بهترین روش‌های درمانی کیست تخمدان مویی
کیست مویی تخمدان یک مشکل پزشکی است که تخمدان‌ها را تحت‌تأثیر قرار می‌دهد. درمان کیست پیلونیدال در تخمدان می‌تواند به این شیوه‌ها انجام شود:
- ♦ داروهای ضد اندروژن:
داروهایی وجود دارند که برای کاهش تولید هورمون‌های مرتبط با کیست پیلونیدال در تخمدان استفاده می‌شوند. این داروها می‌توانند تعادل هورمونی را بهبود بخشند و علائم مانند درد شکمی، رشد غیرطبیعی مو و تغییرات قاعدگی را کاهش دهند. - ♦ جراحی:
در برخی موارد، کیست پیلونیدال در تخمدان بسیار بزرگ است یا عوارض جدی ایجاد می‌کند و به درمان دارویی پاسخ نمی‌دهد. در این صورت، ممکن است جراحی لازم باشد. در جراحی کیست مویی تخمدان، کیست از داخل تخمدان برداشته می‌شود. این جراحی معمولاً از طریق لاپاروسکوپی (روش جراحی کم تهاجمی) انجام می‌شود، که نیاز به برش کوچکی در ناحیه شکم دارد. - ♦ تغییر سبک زندگی:
تغییر در سبک زندگی می‌تواند در بهبود کیست تخمدان مویی کمک کند. این شامل تغذیه سالم، ورزش منظم و کاهش وزن در صورت لزوم می‌شود. این تغییرات می‌توانند به تعادل هورمونی کمک کنند و بهبود علائم مرتبط با کیست تخمدان مویی را فراهم کنند. - ♦ مصرف مکمل‌های غذایی:
برخی مکمل‌های غذایی می‌توانند به تعادل هورمونی کمک کنند و علائم کیست تخمدان مویی را کاهش دهند. مثلاً، مکمل‌های متیونین، اسیدفولیک و ویتامین D امکان دارد مفید باشند. همچنین، مصرف مکمل‌های غذایی حاوی آهن و آنتی‌اکسیدان‌ها می‌تواند به بهبود سلامتی تخمک‌ها و باروری کمک کند. - ♦ طب سنتی:
برخی از درمان‌های طب سنتی می‌توانند در کنترل علائم کیست تخمدان مویی مفید باشند. مثلاً، آرام‌بخش‌های گیاهی مانند: عرق‌های زعفران، شاه‌تره و پونه ممکن است به کاهش درد شکمی کمک کنند. بااین‌حال، قبل از استفاده از هرگونه روش طب سنتی، بهتر است با پزشک خود مشورت کنید. - ♦ مراجعه به روان‌شناس:
کیست تخمدان مویی ممکن است تأثیرات روانی و احساسی منفی را به همراه داشته باشد. در نظر داشته باشید که همراهی با یک مشاور روانی یا روان‌شناس می‌تواند به شما در مواجهه با این استرس‌ها و مشکلات روحی کمک کند و استراتژی‌های مقابله را به اشتراک بگذارد.
درمان کیست مویی تخمدان معمولاً شامل ترکیبی از روش‌های فوق است. هدف از درمان، بهبود علائم، کاهش اندروژن‌ها و بهبود باروری است. مهم است که با پزشک خود مشورت کنید تا بهترین روش درمانی برای شما تعیین شود و پیگیری منظم با پزشک برای ارزیابی و تنظیم درمان انجام شود.
روش‌های درمان گیاهی کیست در خانه
روش‌های درمان گیاهی برای کیست تخمدان مویی امکان دارد بهبود علائم و کاهش التهاب و درد را فراهم کنند. این روش‌ها ممکن است به‌تنهایی یا به‌عنوان مکمل درمان‌های دارویی استفاده شوند. در ادامه، تعدادی از روش‌های درمان گیاهی را به طور ساده و شفاف شرح می‌دهم:
- ♦ زعفران:
آرام‌بخش‌های گیاهی که در زعفران وجود دارد، می‌توانند به کاهش درد شکمی مرتبط با کیست تخمدان مویی کمک کنند. می‌توانید از زعفران در چای گرم یا آب جوش استفاده کنید. - ♦ شاه‌تره:
شاه‌تره یک گیاه دارویی است که می‌تواند به تعادل هورمونی کمک کند و علائم کیست تخمدان مویی را کاهش دهد. می‌توانید از عرق شاه‌تره در چای گرم یا به‌عنوان مکمل غذایی استفاده کنید. - ♦ پونه:
پونه یک گیاه دارویی با خواص ضدالتهابی است که می‌تواند به کاهش التهاب و درد مرتبط با کیست تخمدان مویی کمک کند. می‌توانید از عرق پونه در چای گرم استفاده کنید. - ♦ رازیانه:
رازیانه یک گیاه دارویی با خواص ضدالتهابی و آرام‌بخش است که ممکن است به کاهش علائم کیست تخمدان مویی کمک کند. می‌توانید از عرق رازیانه برای درمان کیست مویی استفاده کنید.
سخن آخر
به طور خلاصه، کیست تخمدان مویی یک حالت بیماری است که ممکن است در زنان رخ دهد و باعث به‌وجودآمدن توده‌های میلیمتری یا سانتیمتری در تخمدان‌ها شود. فیلم کیست مویی تخمدان نشان می‌دهد این توده‌ها معمولاً از موهایی که در تخمدان‌ها وجود دارند تشکیل می‌شوند.
این کیست در جوامع رایج است و معمولاً کم‌خطر محسوب می‌شود. در بسیاری از موارد، کیست‌های مویی تخمدان به‌خودی‌خود تخلیه می‌شوند و نیاز به درمان خاصی ندارند. بااین‌حال، در برخی موارد کیست‌های بزرگ‌تر عفونت، درد شدید و تشدید علائم، نیاز به مداخله درمانی دارند.
درمان این نوع کیست ممکن است شامل مصرف داروها برای کاهش درد، جراحی برداشت کیست، لیزردرمانی یا دیگر روش‌های جراحی باشد. انتخاب روش درمانی بستگی به ویژگی‌های کیست و وضعیت بالینی فرد دارد و باید توسط پزشک مورد بررسی و تصمیم‌گیری قرار گیرد.
“کلینیک دکتر زنان” با جمعی از پزشکان متخصص و با تجربه در حوزه زنان و زایمان، خدمات جامع و به‌روزی را به مراجعین ارائه می‌دهد. این کلینیک با بهره‌گیری از آخرین دستاوردهای علمی و فناوری‌های نوین، به‌صورت اختصاصی به مسائل بهداشتی و پزشکی زنان، از جمله بارداری، زایمان، ناباروری و بیماری‌های زنان می‌پردازد. تیم پزشکی کلینیک، با دقت و دانش فراوان، در کنار مراجعین هستند تا با ارائه مشاوره‌های دقیق و خدمات تخصصی، به بهبود سلامت و کیفیت زندگی آن‌ها کمک کنند.