یکی از دغدغه‌هایی که حداقل ماهی یک بار ذهن بیشتر خانم‌ها را درگیر می‌کند این است که بهترین درمان درد پریودی چیست و چیکار کنم درد پریودم کم بشه؟ شدت این درد در افراد مختلف متفاوت است و می‌تواند از احساس ناراحتی خفیف تا درد شدیداً آزاردهنده‌ای که عملکرد روزانه فرد را تحت تأثیر قرار می‌دهد، متفاوت باشد. بنابراین اگر شما هم از این درد رنج می‌برید و از کار و زندگی‌تان افتاده‌اید در ادامه با ما همراه شوید تا راهکارهای سریع ترین روش باز شدن قاعدگی با درمان‌های خانگی و درمان‌های دارویی موجود را با هم مرور کنیم.
آنچه در این مقاله می خوانید:
فهرست مطالب
چرا در دوران پریودی درد دارم؟ دانستنی‌های لازم برای درمان درد پریودی
قبل از اینکه به راه‌های درمان درد پریودی بپردازیم، بهتر است با آن و علت ایجادش آشنا شویم.
در این زمان ماده‌ای به نام پروستاگلاندین در بدن ترشح می‌شود. ترشح این ماده باعث انقباض و سفت شدن رحم می‌شود. بلافاصله قبل از شروع و در طول قاعدگی، سطح پروستاگلاندین بالاتر است، به این معنی که رحم شدیدتر منقبض می‌شود. پس از شروع قاعدگی، سطح آن کاهش می‌یابد، به همین دلیل گرفتگی عضلات پس از چند روز کاهش می‌یابد. شما این انقباض را به صورت درد و گرفتگی در زیر شکم و کمر خود احساس می‌کنید که در اصطلاح علمی به آن دیسمنوره می‌گویند. این انقباضات به ریختن دیواره داخلی رحم، یعنی خون و بافتی که در طول قاعدگی از واژن شما خارج می‌شود، کمک می‌کند.
چه چیزی می‌تواند درد پریودی را بدتر کند؟
اگر اولین قاعدگی خود را قبل از 12 سالگی تجربه کردید، سن کمتر از 20 سال دارید، خونریزی قاعدگی شما سنگین است یا بیش از هفت روز طول می‌کشد، سیگار می‌کشید یا یک والد بیولوژیک دارید که مبتلا به درد پریودی شدید است، چاقی، اندومتریوز، بیماری التهابی لگن، سیگار کشیدن و استرس روحی و جسمی دارید، احتمال این درد شدید در شما بیشتر است.
علت اینکه بعضی افراد در دوران پریودی خود درد بیشتری نسبت به دیگران دارند کاملاً مشخص نیست؛ اما پژوهش‌گران این احتمال را می‌د‌هند که این افراد سطح پروستاگلاندین بالاتری نسبت به سایرین دارند. پس برای درمان درد قاعدگی می‌توان از داروهای کاهنده سطح پروستاگلاندین‌ها استفاده کرد که در ادامه به آنها می‌پردازیم؛
ویژگی درد پریودی
- ♦ درد شکم و کمر مبهم
- ♦ با شدت متوسط تا شدید
- ♦ ضربان‌دار
- ♦ احساس فشار در شکم
- ♦ درد در ناحیه باسن، کمر و قسمت داخلی ران
علائم دیگری مانند حالت تهوع، سرگیجه، مدفوع شل و سردرد نیز می‌توانند وجود داشته باشند.
در بیشتر موارد، درد از 24 تا 48 ساعت قبل از پریود شروع می‌شود و در مدت 48 ساعت پس از آن کاهش می‌یابد.
انواع درد پریودی
درد پریودی یا دیسمنوره به دو نوع اولیه و ثانویه تقسیم‌بندی می‌شود:
درد پریودی اولیه:
به دردی که در دوران پریودی تجربه می‌کنید و ناشی از بیماری دیگری نیست درد پریودی اولیه می‌گویند. این درد معمولاً یک یا دو روز قبل از شروع پریودی شروع می‌شود و شما آن را به صورت دردی خفیف تا شدید در قسمت پایین شکم، پشت یا ران خود احساس می‌کنید. درد معمولاً در مدت دو یا سه روز و با روش‌های معمول درمان دل درد پریودی فروکش می‌کند. درد پریودی اولیه شایع‌ترین نوع این درد است.
درد پریودی ثانویه:
اگر شما به دلیل عفونت یا بیماری دیگری دوران پریودی دردناکی را تجربه کنید دچار درد پریودی ثانویه هستید. این درد معمولاً زودتر از چرخه قاعدگی شروع می‌شود بیشتر از دردهای اولیه قاعدگی طول می‌کشد و به تسکین درد پریودی رایج پاسخ چشمگیری نمی‌دهد. این درد شیوع کمتری دارد.
با توجه به اهمیت درد پریودی ثانویه بیایید کمی بیشتر درباره آن صحبت کنیم.
درد پریودی ثانویه نتیجه یک بیماری درگیرکننده دستگاه تناسلی و تولید مثلی است. عللی که می‌توانند باعث ایجاد این درد شوند عبارت‌اند از:
- ♦ آندومتریوز: وضعیتی که در آن بافت پوشاننده سطح درونی رحم جایی خارج از رحم رشد می‌کند. از آنجایی که این تکه‌های بافت نیز در طول قاعدگی شما خونریزی میکنند، می‌توانند باعث درد شوند.
- ♦ آدنومیوز: وضعیتی که در آن پوشش داخلی رحم به سمت عضله رحم رشد می‌کند. در این شرایط ممکن است سایز رحم بزرگ شود و درد و خونریزی داشته باشد.
- ♦ فیبروم‌ها (تومورهای خوش‌خیم): رشد غیر سرطانی در داخل، خارج یا در ضخامت دیواره‌های رحم.
- ♦ بیماری التهابی لگن: عفونت ناشی از باکتری که در رحم شروع می‌شود و می‌تواند به دیگر اندام‌های تناسلی گسترش یابد. این بیماری می‌تواند باعث دل درد یا درد هنگام رابطه جنسی شود.
- ♦ تنگی دهانه رحم: وضعیتی که در آن دهانه رحم به دلیل جراحی یا شرایط دیگر باریک می‌شود.
- ♦ شرایط مادرزادی: برخی از شرایطی که شما با آن متولد شده‌اید از جمله ساختار رحم لوله‌های فالوپ و تخمدان‌ها می‌تواند باعث قاعدگی دردناک شود.
اگر درد پریودی شما شدید است، ممکن است پزشک شما برای تشخیص یا رد این بیماری‌ها انجام سونوگرافی، سی‌تی اسکن و ام‌آر‌آی را به شما پیشنهاد دهد.
اگر با وجود انجام تصویربرداری نتیجه‌ای حاصل نشد یا در صورت صلاح‌دید پزشک، قدم بعدی انجام جراحی تشخیصی و درمانی لاپاراسکوپیست. در لاپاراسکوپی چند سوراخ کوچک روی شکم شما ایجاد و دوربین و وسایل جراحی از طریق آنها به درون شکم شما وارد می‌شود. جراح شما از این طریق درون حفره شکم شما را بررسی می‌کند و در صورت نیاز اقدامات لازم را انجام می‌دهد.
عوارض درد پریودی
درد پریودی به جز مختل کردن زندگی روزانه عارضه دیگری ایجاد نمی‌کند؛ اما اگر درد پریودی ثانویه به شرایطی مانند آدنومیوز یا بیماری التهابی لگن باشد، می‌تواند باعث ناباروری یا بارداری خارج از رحم شود. پس در صورت شک به درد پریودی ثانویه حتماً به پزشک مراجعه کنید تا درمان صورت بگیرد.
بهترین راه درمان درد پریودی چیست؟
درمان درد عادت ماهوار (پریودی) با توجه به علت ایجادکننده آن صورت می‌گیرد. اگر درد پریودی اولیه باشد، استفاده از مسکن و درمان‌های خانگی توصیه می‌شود و اگر ثانویه باشد، درمان علت زمینه‌ای زیر نظر پزشک توصیه می‌شود.
داشتن درد شکم و کمر از چند روز قبل از پریودی و در طول دوران پریودی طبیعی است.
بیایید مواد غذایی را به دو دسته تقسیم کنیم؛
مواد غذایی که باعث تشدید درد پریودی می‌شوند:
تحقیقات نشان داده که رژیم غذایی حاوی گوشت قرمز، روغن، قند و نمک بالا و تند از جمله غذاهای فرآوری شده، می‌توانند درد پریودی را تشدید کنند. پس پرهیز از مصرف این غذاها به درمان درد پریودی کمک می‌کند.
در حین تلاش برای درمان درد قاعدگی، از مصرف غذاهای نفاخ و نوشیدنی‌های گازدار و حاوی کافئین بالا پرهیز کنید.
لوبیا: لوبیاها ممکن است معده شما را ناراحت و احساس نفخ و گاز در شما ایجاد کنند، بنابراین غذای مناسبی برای درمان درد پریودی نیستند. غذاهای کنسروشده سرشار از نمک هستند که باعث نفخ و گرفتگی بیشتر می‌شوند.
به یاد داشته باشید که حتی اگر درد پریود غیر قابل تحمل باشد، حذف وعده‌های غذایی ممکن است آن را بدتر کند.
مواد غذایی که به درمان درد پریودی کمک میکنند:
- ♦ مصرف دمنوش زنجبیل و دمنوش نعنا، مواد غذایی حاوی فیبر بالا، مغزیجاتی مانند گردو و بادام و تخم کدو و مصرف روغن زیتون نیز در درمان درد قاعدگی کمک‌کننده است.
- ♦ نوشیدن مایعات گرم می‌تواند به رفع اسپاسم عضلانی و درمان درد پریودی به شما کمک کند.
- ♦ ویتامین‌ها و مکمل‌های غذایی: استفاده از مکمل‌هایی مانند ویتامین ای، امگا 3 که در ماهی و مغزیجات یافت می‌شود، امگا 6 که در روغن ذرت و روغن سویا نیز یافت می‌شود، ویتامین ب1، ب3، ب12 و مکمل منیزیم نیز کمک‌کننده است. مطالعات نشان داده است که مصرف 500 واحد بین‌المللی ویتامین ای در روز برای درمان درد پریودی کمک‌کننده است. غذاهایی که ویتامین ای بالایی دارند عبارت‌اند از: جوانه گندم، تخمه آفتابگردان بوداده خشک، مغزیجات، کره بادام زمینی. امگا 3 و ویتامین‌های گروه ب را می‌توان در تخم مرغ، دانه چیا، غذاهای دریایی و دانه کتان پیدا کرد.
- ♦ کلسیم: مصرف مواد غذایی حاوی کلسیم می‌تواند باعث کاهش دردهای شکم و کمر، کاهش نفخ و احتباس آب شود. کلسیم در محصولات لبنی مانند شیر، ماست، پنیر، ماهی با استخوان‌های خوراکی، شیر سویا غنی شده با کلسیم، لوبیا و توفو به مقدار قابل توجهی وجود دارد.
- ♦ منیزیم: مصرف منیزیم علائمی مانند سردرد و گرفتگی عضلانی را کاهش می‌دهد. منیزیم را می‌توان در غذاهایی مانند: شکلات تلخ، آووکادو، سبزیجات با برگ سبز تیره، بادام، گوجه، خیار و محصولات سبوس‌دار پیدا کرد.
- ♦ بروکلی: بروکلی با داشتن آهن و فیبر بالا به درمان درد قاعدگی و تسکین علائم سندروم پیش از قاعدگی شما کمک می‌کند.
- ♦ شکلات تلخ: شکلات تلخ سرشار از پتاسیم است و می‌تواند به رفع گرفتگی عضلات از جمله عضله رحم کمک کند.
- ♦ آناناس: آناناس سرشار از منگنز، مس، ویتامین سی، ب1 و ب6 و … است. ویتامین‌های موجود در آناناس به شل شدن ماهیچه‌های شما کمک می‌کند و راه حلی عالی برای درمان درد پریودی است.
- ♦ موز: موز با داشتن پتاسیم فراوان، به برطرف کردن نفخ و رفع گرفتگی ماهیچه شما کمک می‌کند.
- ♦ آب: مصرف آب فراوان را فراموش نکنید. آب کافی برای تنظیم عملکرد بدن لازم است و به رفع نفخ شکم و گرقتگی عضلات و درمان درد قاعدگی شما کمک می‌کند.
- ♦ دارچین: دارچین با بهبود گردش خون در لگن و جلوگیری از خونریزی شدید به درمان درد پریودی شما کمک می‌کند.
- ♦ لیمو: لیمو سرشار از ویتامین C است که می‌تواند به جذب آهن موجود در مواد غذایی به بدن شما و به حفظ رطوبت بدن شما کمک کند. همچنین مصرف لیمو به حرکت روده‌ها کمک می‌کند و احساس نفخ و ورم شما را کاهش می‌دهد.
- ♦ دمنوش بابونه: دمنوش بابونه حاوی مواد ضد التهابی فراوان است و باعث رفع گرفتگی‌های دردناک عضله رحم می‌شود. همچنین دمنوش بابونه با خاصیت آرام‌بخشی خود، به تسکین علائم شما کمک می‌کند.
- ♦ دمنوش زنجبیل: دمنوش زنجبیل به کاهش پروستاگلاندین‌ها و در نتیجه کاهش گرفتگی عضلات جدار رحم و درمان درد پریودی شما کمک می‌کند. می‌توانید برای اثربخشی و طعم بهتر، آب لیمو و عسل نیز به آن اضافه کنید.
- ♦ جو دو سر: جو دوسر نه تنها سرشار از فیبر است و به شما کمک می‌کند مدت طولانی‌تری احساس سیری کنید، بلکه حاوی روی و منیزیم نیز هست. منیزیم ماده غذایی مفیدی برای درمان درد قاعدگی است; زیرا رگ‌های خونی را شل می‌کند و می‌تواند به تنظیم سروتونین که برای سلامت روان مفید است، کمک کند.
- ♦ جعفری
خود درمانی و درمان درد عادت ماهوار (پریودی):
برای درمان درد مریضی ماهوار (پریودی) می‌توانید از روش‌های درمان خانگی مثل گرفتن دوش آب گرم، استفاده از کیسه آب گرم بر روی شکم و کمر، استفاده از قرار دادن حوله گرم روی شکم و کمر، ماساژ شکم و کمر، انجام ورزش‌های سبک مانند یوگا، پیاده‌روی آرام، قطع مصرف سیگار و الکل، قرار دادن پدهای گرم‌کننده بر روی شکم و کمر، داشتن رابطه جنسی و طب سوزنی کمک بگیرید.
ماساژ شکم و کمر با روغن اسطخودوس، روغن نعنای تند، روغن گل سرخ و روغن رازیانه می‌تواند به آرام شدن و رفع گرفتگی‌های عضلانی شما کمک کند.
استفاده از داروها در درمان درد عادت ماهوار (پریودی):
همچنین می‌توانید از مسکن‌هایی مانند استامینوفن، بروفن، ناپروکسن، فلوربیپروفن و مفنامیک اسید کمک بگیرید.
استفاده از داروهای پیشگیری از بارداری از جمله: قرص، چسب، داروهای کاشتنی، آمپول، دستگاه آی‌یودی درون رحمی نیز می‌تواند به کاهش درد شما کمک کند.
سایر راه‌های درمان درد پریودی:
ممکن است پزشک شما استفاده از دستگاه تنس را برای درمان درد پریودی به شما پیشنهاد دهد. تنس دستگاه کوچکی است که با الکترودهای کوچکی به سطح بدن شما نصب می‌شود و با برقراری تکانه‌های الکتریکی ضعیف، درد شما را کاهش می‌دهد.
چه موقع برای درمان درد پریودی به پزشک مراجعه کنم؟
اگر رعایت رژیم غذایی مناسب و درمان‌های دارویی معمول کمکی نکرد و همچنان درد داشتید لازم است برای تسکین درد پریودی خود به پزشک مراجعه کنید. پزشک ممکن است سایر داروهای مسکن و یا داروهای جلوگیری از بارداری را برای کنترل علائم به شما پیشنهاد کند.
علائم دیگری که برای رفع آنها باید به پزشک مراجعه کنید عبارت‌اند از: خونریزی بسیار شدید، گرفتگی‌هایی که با گذشت زمان یا با افزایش سن بدتر می‌شوند، درد یا ناراحتی شدید و دردهایی که در زندگی روزمره اختلال ایجاد میکنند زیرا این علائم ممکن است نشان‌دهنده یک بیماری زمینه‌ای باشد که پزشک می‌تواند درمان مؤثری را برای آن پیشنهاد کند.
باورهای غلط درباره درمان درد پریودی
در فرهنگ‌های مختلف باورهای غلطی بین مردم درباره پریود و درمان دل درد پریودی وجود دارد. بیایید با هم به بررسی چند مورد از آنها بپردازیم و حقایق را در موردشان بررسی کنیم.
باور غلط اول: درد پریود مورد خاصی نیست و شبیه به دیگر دردهایی است که تجربه می‌کنیم.
واقعیت: درد پریودی می‌تواند بسیار شدید باشد و لزوماً شباهتی به سایر دردهای خفیفی که همگی تجربه کرده‌ایم ندارد. شدت درد می‌تواند به قدری باشد که کار و زندگی روزمره را مختل کند. یکی از علل شایع مرخصی گرفتن یا غیبت از کار یا کلاس درس همین درد است.
باور غلط دوم: دردهای قاعدگی از علائم هشداردهنده ناباروری هستند.
واقعیت: درد پریودی می‌تواند کاملاً طبیعی باشد و لزوماً ارتباطی با وضعیت باروری فرد ندارد.
باور غلط سوم: مصرف خوراکی‌های ترش مانند: تمر، قارا و ترشی می‌تواند باعث توقف پریودی شود.
واقعیت: این غذاها می‌توانند باعث ناراحتی گوارشی و درد معده شوند و نباید در مصرف آنها زیاده‌روی کرد؛ اما بر پریودی تأثیری ندارند.
باور غلط چهارم: بسیاری از مردم بر این باورند که ورزش یا فعالیت بدنی درد را تشدید می‌کند.
واقعیت: ورزش و فعالیت بدنی با افزایش ترشح سروتونین در مغز باعث سرکوب درد در بدن شده و به رفع نفخ نیز کمک میکنند.
باور غلط پنجم: درد پریودی یک مسئله شخصی است.
واقعیت: پریود و درمان درد قاعدگی یک مسئله اجتماعی است و بر سلامت و عملکرد اجتماع تأثیر می‌گذارد؛ بنابراین باید در مورد بهداشت و سلامت قاعدگی در سطح جامعه اطلاع‌رسانی و به آن پرداخته شود.
باور غلط ششم: بعضی افراد بر این باورند که مصرف دارو برای درمان درد پریودی باعث ناباروری می‌شود.
واقعیت: همیشه بهتر است درد پریودی شدید درمان شود تا فعالیت روزمره افراد ادامه داشته باشد.
باور غلط هفتم: برخی معتقدند که حمام کردن در دوران پریودی ضرر دارد و درد را بیشتر می‌کند.
واقعیت: حمام کردن و رعایت بهداشت نه تنها باعث تشدید درد نمی‌شود؛ بلکه با کمک به رفع گرفتگی عضلانی به درمان درد قاعدگی کمک هم می‌کند.
سخن پایانی
اگرچه درد پریودی آزاردهنده و مخل زندگی روزمره است، اما لازم است بدانید که در این تجربه تنها نیستید. بسیاری از خانم‌ها در این دوران با درد و ناراحتی دست و پنجه نرم میکنند. در این مقاله با هم یاد گرفتیم که منشأ این درد چیست و چه ویژگی‌هایی دارد و راه و روش درمان آن کدام است. نکته مهم افتراق درد پریودی معمول از دردهای پریودی ثانویه است. اگر درد از حالت معمول شدیدتر است و بیشتر از سه روز طول می‌کشد، حتماً به پزشک مراجعه کنید تا با انجام بررسی‌های لازم راهکار مناسب برای درمان درد پریودی را پیش روی شما بگذارد. با درمان مناسب و پیش گرفتن سبک زندگی مطلوب در این دوران، می‌توانید کیفیت زندگی خود را بهبود بخشید و عادت ماهانه بی‌دردسری را پشت سر بگذارید.
“کلینیک دکتر زنان” با جمعی از پزشکان متخصص و با تجربه در حوزه زنان و زایمان، خدمات جامع و به‌روزی را به مراجعین ارائه می‌دهد. این کلینیک با بهره‌گیری از آخرین دستاوردهای علمی و فناوری‌های نوین، به‌صورت اختصاصی به مسائل بهداشتی و پزشکی زنان، از جمله بارداری، زایمان، ناباروری و بیماری‌های زنان می‌پردازد. تیم پزشکی کلینیک، با دقت و دانش فراوان، در کنار مراجعین هستند تا با ارائه مشاوره‌های دقیق و خدمات تخصصی، به بهبود سلامت و کیفیت زندگی آنها کمک کنند.